Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Από την ατομική απώλεια στο κοινωνικό τραύμα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Από την ατομική απώλεια στο κοινωνικό τραύμα

Ποία του βίου τρυφή διαμένει λύπης αμέτοχος;

Ακολουθία Νεκρώσιμος

Δεν περιμέναμε τούτο το ποιητικό έργο του Αντώνη Ζέρβα για να εκτιμήσουμε την αξία του ποιητή και να βεβαιωθούμε για την οργανική σχέση του με την Ποίηση. Η αναμέτρησή του με τα Άσματα της Πίζας του Πάουντ και η ως τώρα ποιητική του παραγωγή αρκούσαν ως διαπιστεύσεις. Κι ωστόσο, με το συνθετικό ποίημα, μέσα από το οποίο μεταπλάθει σε Τέχνη τη φυσική απώλεια της συντρόφου του, έρχεται και πάλι να μας εκπλήξει.

Ο τίτλος της σύνθεσης αποτελεί φωνητική εκφορά του συγκερασμού που προκύπτει από το όνομα της εκλιπούσης (Μαίρη) και της λέξης α ή ρ (ότι ημείς οι ζώντες οι περιλειπόμενοι, [...] αρπαγησόμεθα εν νεφέλαις, εις απάντησιν Κυρίου εις αέρα, [...], Παύλος, Προς Θεσσαλονικείς Α'). Η Μαίρη ως αέρας, ή Μαίρη στον αέρα.

Το έργο δομείται σε τρεις ενότητες: Α' Το Αντάρτικο, Β' Σαν Αγία, Γ' Το Κλάμα, ενώ ακολουθεί το Επίμετρο Η Ζωντανή και Ο Πεθαμένος.

Από την πρώτη κιόλας ενότητα ο θρήνος για την ατομική απώλεια αποκτά την καθολικότητα θρήνου για τον ίδιο τον τόπο και την πρόσφατη τραυματική κοινωνική του Ιστορία. Όπου ήττα και η μοίρα μου, γράφει ο ποιητής και πολιτικός άνθρωπος για να συνεχίσει: Κλαίω τον Άρη των βουνών / κλαίω για τους αντάρτες / που νόμιζαν πως τα βουνά / ήταν προσωρινή τους λύση. Οι αντάρτες που Ήταν ό,τι καλύτερο τους εύρισκε / σαν κατεβαίνανε απ' τα βουνά / ξέροντας πως είχαν πατήσει την κορφή / και πως περίμενε παντού η πτώση. Και επικαιροποιώντας τον θρήνο απευθύνεται στην αγαπημένη του που ψυχορραγεί λέγοντας: Πεθαίνεις μπρος μου στο βασίλειο του Ψυχρού Λόγου / χωρίς να μετανιώνεις αν πήραμε τα βουνά / στα νέα τέλη της Ελλάδας.

Στις δύο επόμενες ενότητες ο ποιητής -εκείνος που μένει- τραγουδά την συντελούμενη απώλεια εκείνης που αναχωρεί. Βιώνει την απουσία ως κατάργηση της πλησιότητας και τον θάνατο ως σχηματοποίηση του ανανταπόκριτου. Μπρος του εκπνέει ό,τι αγάπησε και πόθησε παράφορα κι απέναντί του προβάλλει ο αρχαίος ψυχοπομπός. Ο ποιητής συνειδητοποιεί ότι Η τρέλα αρχίζει / σαν γίνει αντεραστής ο Χάρος, αλλά κι ότι χωρίς τραγούδι του θανάτου, / ζωή δεν νιώθεται, για να καταλήξει αποφατικά: Ο άνθρωπος είναι κωμικός / σαν τον κοιτάζει η διάρκεια. / Πιο κωμικός είναι ο δόλιος ο ποιητής / που υπολογίζει στο κλάμα που θα γίνει έργο. / Μα δεν υπάρχει έργο δίχως δάκρυα, / κι ας είναι κωμωδία.

Παράλληλα προβάλλει κι η συνομιλία και η αντιπαράθεση του ποιητή, που θρηνεί μια τέτοια απώλεια, με το θείο. Η ζωή είναι αλύπητη, γλυκειά μου, / -αναρωτιέται- Θα σε ξεχάσω γιατί είμαι ζωντανός; / Θα σε ξεχάσω γιατί δεν μετράει πια / η πίστη στην αιώνια ζωή, / γιατί δεν μπορώ να πιστέψω στην Ανάσταση / πού θα 'θελα να πιστεύω; κι αλλού: Δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών, μόνο ιστορία. / Αυτό είναι το σκάνδαλο! για να καταλήξει πως Όποιος δεν έθαψε την αγάπη του / δεν θα μάθει τι σήμαινε Θεός.

Ολοκληρώνοντας τούτο το σημείωμα θα έλεγα ότι η ποιητική σύνθεση του Αντώνη Ζέρβα είναι ποικιλμένη με όλα τα πολύτιμα στοιχεία τα προερχόμενα από την ευγένεια του μεγάλου τραύματος και συναριθμείται σ' εκείνα τα έργα που μετουσίωσαν το ιδιωτικό πένθος σε έργο πνοής. Κι αν δεν χρειάζεται να φτάσουμε στον Παλαμά, θα μνημονεύσουμε οπωσδήποτε τον Γιάννη Ευσταθιάδη και τον Σταύρο Ζουμπουλάκη, στις μέρες μας.

Κάτι ακόμη: Επιχαίρω γιατί αυτό το μεγάλο, σε αξία και έκταση, ποίημα, ό,τι καλύτερο γράφτηκε τον τελευταίο καιρό σε στίχους, φέρει το λογότυπο των εκδόσεων Μελάνι. Λες και η Ποίηση αντάμειψε την σιωπηλή μα τόσο σπουδαία διακονία της Πόπης Γκανά, τόσα χρόνια!

*Ο  Γιώργος Χ. Θεοχάρης είναι ποιητής και εκδότης του περιοδικού Εμβόλιμον

info:

Αντώνης Ζέρβας Μερησαήρ, Μερησαήρ -ΕΙΡΜΟΙ ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΙ,

εκδ. Μελάνι,

σελ. 100, τιμή: 10 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL