Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
HΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΝ / Το αγαπητικό βλέμμα του Φίλιππου Κουτσαφτή: Με αφορμή την ταινία "Αρκαδία, χαίρε"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

HΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΝ / Το αγαπητικό βλέμμα του Φίλιππου Κουτσαφτή: Με αφορμή την ταινία "Αρκαδία, χαίρε"

Της Πόλυς Χατζημανωλάκη

Εκτός προγράμματος είναι η σημερινή καταγραφή στα "Ημερολόγια Αναγνώσεων" στην "Αυγή". Αυθαίρετη ίσως, μια και οι ισορροπίες και οι διαφορές ανάμεσα στη μια τέχνη και την άλλη είναι λεπτές παρά τις μεταξύ τους ωσμώσεις. Εξίσου διακριτές και οι στάσεις απέναντί τους. Η τέχνη της γραφής και η τέχνη του κινηματογράφου αφ' ενός και από την άλλη πλευρά η άσκηση και η εμπειρία της ανάγνωσης και η αντίστοιχη της θέασης ενός έργου τέχνης στον κινηματογράφο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, μια δημιουργική επαναδιατύπωση του κόσμου επιτελείται από τον αναγνώστη που γράφει στο ημερολόγιό του. Ας δικαιολογηθεί η εξαίρεση σήμερα για την αυθαιρεσία αυτής της στήλης. Τα ελαφρυντικά είναι μια τόσο ευφρόσυνη διάθεση μετά από ταινία του Φίλιππου Κουτσαφτή, μια διάθεση που αναζητά επιμόνως να «κοινωνηθεί» και βρίσκει εδώ ένα φιλόξενο βήμα.

Δεκατέσσερα χρόνια μετά την "Αγέλαστο Πέτρα", το ντοκιμαντέρ - αφιέρωμα στην Ελευσίνα, ο Φίλιππος Κουτσαφτής αποκαλύπτει πάλι μια νέα ανθρωπολογία, την ποιητική ματιά του που είναι ασκημένη στο να συλλέγει υπομονετικά ψηφίδες από την εικόνα, από την ουσία και το μύθο ενός τόπου, να τον αναπαριστά εν τέλει μέσα από τον χρόνο, χωρίς να επεμβαίνει, περνώντας απαλά το βλέμμα και τον φακό σου σαν το σκουπάκι του ανασκαφέα, απαλά ώστε να αποκαλύψει, να φέρει στο φως από το βάθος, χωρίς να καταστρέψει. Συνεγείρει αλλά και συγκινεί διαβάζοντας ο ίδιος -όπως και στην ταινία για την Ελευσίνα- ένα αποφαντικό πυκνό κείμενο, αφηγούμενος την εμπειρία του, το οδοιπορικό, την αίσθηση του τόπου, χωρίς ωστόσο να ισχυρίζεται ή να κομπάζει πως έχει τη μοναδική αλήθεια, αποφεύγοντας το επιφανειακό ρεπορτάζ.

Τούτο γιατί δεν τον απασχολεί η επικαιρότητα, αλλά όλα τα στρώματα του χρόνου μαζί, οι άνθρωποι τότε και τώρα, οι μορφές στην πέτρα και στο μάρμαρο, οι μορφές και οι ιστορίες των ανθρώπων που τον εμπιστεύονται και δέχονται να του μιλήσουν μπροστά στον φακό και δέχονται την άνεση της αγάπης του ώστε να αφεθούν και κάποτε να κλάψουν.

Τα άνθη, τα ερείπια, το τοπίο, ένας καμβάς ψυχικός όπου ξεδιπλώνεται η κατάθεση της ψυχής. Η επαναδιάταξη - οι γραμμές και οι αναλογίες παρελθόντος - παρόντος, η επικοινωνία των κοριτσιών από τα παράθυρα στις δύο άκρες των ερειπίων του αρχαίου ναού της Αθηνάς Αλέας στην Τεγέα, ο Σκόπας, οι αρχαιολόγοι από τη Νορβηγία στην ανασκαφή, το πανηγύρι, το δημοτικό τραγούδι, το πάτσγουορκ που μαστορεύουν οι γυναίκες με ίδια τετράγωνα όπως τα χωράφια, η ενσωμάτωση από την άλλη του Άλλου, του ξένου που έρχεται να κατοικήσει την γη αυτή που δεν τη σπέρνουν πια, ο καλός σπορέας, ο διονυσιακός χορός των ποιμένων με τον θύρσο...

Ένας γαλατάς διατρέχει την Ελευσίνα, ένας δρομέας διατρέχει την Αρκαδία και υποστασιοποιεί το βλέμμα τού δημιουργού που είναι τελετουργικό και εσωτερικό. Μια δημιουργία αγαπητική για τον τόπο. Ένα υπόδειγμα ζωής. Μια αλληλεγγύη ζώντων και νεκρών, αυτή είναι τέχνη, όπως λέει ο Σεφέρης.

Οι νεκροί μνημονεύονται, οι πολλοί, οι ανώνυμοι, οι ψυχές. Το Ψυχοσάββατο είτε στην Αρκαδία είτε στην Παναγιά τη Μεσοσπορίτισσα στην Ελευσίνα, έτσι που θαρρείς πως πρόκειται για την ίδια ταινία, για ένα έργο ζωής που συνεχίζεται, για έναν τρόπο να βλέπεις τον κόσμο, έναν τρόπο να δημιουργείς, μια ιδανική αντίστιξη λόγου και εικόνας, που θα ξαναδώ και θα ξαναδώ την ταινία - έχει ελπίζω και η Αρκαδία, όπως και η Ελευσίνα τόσα κρυμμένα μυστικά για να αποκαλύψει στον επισκέπτη που θα επιστρέφει...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL