Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
"Τα πολιτιστικά αυτονόητα"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Τα πολιτιστικά αυτονόητα"

Δεν είδαμε, τη χρονιά που πέρασε, "μεγάλες εκθέσεις". Προφανώς αυτό το γεγονός συνιστά μία έλλειψη, αλλά δεν είναι το μείζον θέμα. Συνήθως αυτές οι εκθέσεις χαρακτηρίζονταν από τον φετιχισμό των σπουδαίων τίτλων και των μεγάλων ονομάτων που φιλοξενούνταν (σπάνια όμως), ικανοποιούνταν σε αυτές ο παιδαγωγικός χαρακτήρας που θα έπρεπε να συνιστά την ουσία μίας παρουσίασης. Το χειρότερο είναι ότι απουσίαζαν οι ενδιαφέρουσες εκθέσεις. Αυτές δηλαδή που χωρίς απαραίτητα μεγάλους τίτλους και μεγάλα ονόματα θα συλλαμβάνανε το πνεύμα του παρόντος και θα δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις ενός διαλόγου.

Για να κατανοήσουμε την παραπάνω έλλειψη, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πάνω στην τωρινή κατάσταση των μουσείων στη χώρα μας. Η εθνική πινακοθήκη είναι κλειστή και, μέχρι να υλοποιηθούν τα σχέδια επέκτασής της, εκθέσεις δεν θα πραγματοποιούνται. Για το μουσείο Μπενάκη η προτεραιότητα των νόμων της αγοράς είναι αδιαμφισβήτητη. Μας θυμίζει τις πικρόχολες σκέψεις του Βαλερί για το μουσείο όταν το παρομοίαζε με την μπάνκα του παιχνιδιού η οποία δεν χάνει ποτέ. Γενικά, είναι θεμιτό για ένα ΝΠΙΔ να καλοδέχεται όποιον πληρώνει ή αυτόν που έχει τη δυνατότητα να βρίσκει χορηγούς. Μία τέτοια στρατηγική δεν είναι, βέβαια, μεμπτή. Υπάρχουν άπειρα τέτοια μουσεία ανά τον κόσμο που κάνουν με αυτόν τον τρόπο τη δουλειά τους και πολλά από αυτά την κάνουν ιδιαίτερα καλά. Όμως, αλίμονο εάν αυτά λειτουργούσαν παραδειγματικά.
Θα επιθυμούσαμε η τέχνη να αποτελούσε μία αυτόνομη περιοχή, η οποία δεν θα απειλείται από τους νόμους της αγοράς. Τέτοια περιοχή δεν υπάρχει. Κι αν συνδέσουμε αυτήν τη διαπίστωση με ό,τι συνέβη στην ελληνική κοινωνία την τελευταία εικοσαετία, εύκολα θα αντιληφθούμε ότι και ο πολιτισμός υπήρξε εικόνα της που της έμοιαζε. Αυτήν τη συζήτηση πρέπει να ανοίξουμε, χωρίς να θεωρούμε ότι υπάρχουν "πολιτιστικά αυτονόητα" τα οποία εύκολα προσπερνούμε χωρίς να αναρωτιόμαστε.
Ένας καλοπροαίρετος συνομιλητής θα αναρωτιόταν: Σε όλον τον κόσμο δεν παρατηρούμε τον γιγαντισμό των μουσείων; Παντού δεν συναντούμε αυτούς τους τεράστιους οργανισμούς με τους μεγάλους προϋπολογισμούς, τους χορηγούς και τους οικονομικούς διευθυντές; Γιατί όχι και στη χώρα μας; Στο κάτω-κάτω, μόνο ένα τέτοιο μουσείο υπάρχει και αυτό δεν είναι καν δημόσιο. Γιατί όχι και στην εθνική πινακοθήκη; Ωστόσο, στα ποσοτικά μεγέθη μίας επέκτασης (εάν, αντί για μία έκθεση τη φορά, γίνονται δύο ή τρεις) πρέπει να αντιτάξουμε την ουσία. Και αυτή θα έλεγα προκλητικά δεν χρειάζεται καν την πινακοθήκη. Ας σκεφτούμε: πόσες δημοτικές πινακοθήκες υπάρχουν στη χώρα; Υπάρχουν πάρα πολλές και κάθε φορά εκπλησσόμαστε από την ποιότητα των χώρων τους. Αλλά τι παράγουν στις τοπικές κοινωνίες; Η απάντηση είναι τίποτα. Η κλειστή σήμερα πινακοθήκη θα μπορούσε να αποτελέσει το στρατηγείο που θα υλοποιούσε μία σειρά από πρότζεκτ, τα οποία θα παρουσιάζονταν στις άδειες πινακοθήκες της χώρας. Θα μπορούσε, ακόμη, να κάνει ανοιχτή πρόσκληση στους επιμελητές εκθέσεων να υποβάλλουν προτάσεις. Το κόστος μεταφοράς, ασφάλειας και φύλαξης των έργων είναι ελάχιστο. Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι η αναγκαιότητα του γιγαντισμού, ούτε οι άκαμπτοι νόμοι της αγοράς. Το ζήτημα είναι να διαχέονται και όχι να συγκεντρώνονται τα πολιτιστικά ενεργήματα. Αυτό είναι το δικό μας καθήκον.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL