Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Το μαύρο, ως εικόνα της χώρας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το μαύρο, ως εικόνα της χώρας

Η μαύρη, σιωπηλή επιφάνεια στα κρατικά τηλεοπτικά δίκτυα αντιπροσωπεύει με απόλυτη ακρίβεια την εικόνα της χώρας. Ο βαθμοφόρος κ. Κεδίκογλου θα μπορούσε ίσως να προσθέσει κάποιο μόνιμο σήμα (κανένα μαίανδρο, ας πούμε, ή αγκυλωτό σταυρό) για να έχουμε πλήρη την αίσθηση του τηλεοπτικού φορέα που μας ετοιμάζει για το φθινόπωρο. Με κάποιο ανάλογο σήμα θα άλλαζε κάπως και η επίπεδη μαυρίλα της οθόνης, που ορίζει ότι δεν ζούμε πλέον «πέτρινα χρόνια», αλλά, μαύρα. Εκείνο που ξέχασε να προσθέσει σε αυτό το μαύρο χάλι είναι τα εμβατήρια.

Όπως θα θυμούνται οι παλαιότεροι, το 1967, στην Ελλάδα δεν υπήρχε τηλεόραση. Τα μόνα μέσα κρατικής προπαγάνδας ήταν το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος με τα δεκάλεπτα «Επίκαιρα», που προβάλλονταν, υποχρεωτικά, κάθε εβδομάδα, στις 347 αίθουσες που διέθετε τότε η χώρα.

Όταν όμως, προς το τέλος του 1970, καθιερώνεται η τηλεόραση, το χουντικό καθεστώς, σε συμφωνία με την Uranya και μεγάλες επιχειρήσεις ηλεκτρονικών ειδών, μοιράζει δωρεάν τηλεοπτικούς δέκτες στην επαρχία, μέχρι τα απόμακρα χωριά, γνωρίζοντας και εκμεταλλευόμενο την ισχύ αυτού του κυρίαρχου προπαγανδιστικού μέσου. Οι κάτοικοι των αστικών κέντρων, πληρώνοντας από την τσέπη τους τις νεόφερτες συσκευές τηλεοράσεως, προτίμησαν να εξυπηρετήσουν τη Χούντα οικειοθελώς.

Έκτοτε, και όσο διαρκούσε η δικτατορία, το τηλεοπτικό πρόγραμμα διαμορφώθηκε στο ύφος και στο περιεχόμενο των σημερινών ιδιωτικών καναλιών, με κυρίαρχο σλόγκαν: «να περνάμε καλά!». Να περνάμε όσο γίνεται πιο καλά κι ας έχουμε δικτατορία.

Αντίστοιχο είναι και το μοντέλο του ρεπόρτερ-ανακριτή, που επίσης διαμορφώνεται επί Χούντας, με την περιβόητη συνέντευξη του Νίκου Μαστοράκη στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, όπου είχαν μεταφερθεί οι συλληφθέντες φοιτητές μετά το Πολυτεχνείο. Αντίτυπα αυτού του μοντέλου είδαμε πολλά από το 1989 και μετέπειτα, στην ιδιωτική τηλεόραση.

Ωστόσο, η ΕΡΤ, μετά το 1974, δεν ακολούθησε το χουντικό μοντέλο παραγωγής ψυχαγωγικού προγράμματος, ούτε πριν ούτε μετά το 1989, όταν με ένα ακόμα πραξικόπημα εκχωρήθηκε τηλεοπτική συχνότητα σε πέντε μεγαλοεκδότες, έτσι ώστε να καθιερωθεί στη χώρα το απόλυτο μονοπώλιο πληροφόρησης και ψυχαγωγίας.

Από την πρώτη στιγμή, το 1974, με τον Δημήτρη Χορν αρχικά και στη συνέχεια με τους Αλέξη Σολωμό, Ροβήρο Μανθούλη, Βασίλη Βασιλικό και κυρίως τον Γιώργο Ρωμαίο (τον καλύτερο διευθυντή της ΕΡΤ, από το 1974 μέχρι σήμερα, που τον εκπαραθύρωσε εν μιά νυκτί ο Ανδρέας Παπανδρέου, χωρίς ποτέ κανείς να καταλάβει το γιατί), η κρατική ραδιοφωνία-τηλεόραση προσέθεσε δίπλα στο ψυχαγωγικό της πρόγραμμα και το παιδαγωγικό, παράγοντας εγχώριο πρόγραμμα (εκπομπές, ντοκιμαντέρ, σίριαλ, ειδησεογραφικά μαγκαζίνο) υψηλού επιπέδου, για τα δεδομένα της χώρας, με μεγάλη απήχηση στο κοινό, τότε που δεν υπήρχαν ακόμα οι κάλπικες μετρήσεις τηλεθέασης.

Ποια ήταν η «αχίλλειος πτέρνα» της ΕΡΤ, από το 1974 μέχρι σήμερα; Η εκάστοτε κυβερνητική παρέμβαση. Ωμή, απροκάλυπτη και καταστροφική παρέμβαση, όχι μόνο στον τομέα ειδήσεων και ενημέρωσης, αλλά πολλές φορές και στο ψυχαγωγικό-επιμορφωτικό πρόγραμμα, που υποβάθμιζε το επίπεδο και αλλοίωνε, ποιοτικά, τη φυσιογνωμία του καναλιού.

Ταυτοχρόνως, η εκάστοτε κυβέρνηση φρόντιζε να διορίζει χωρίς κανόνες και ποιοτικές ή επαγγελματικές προδιαγραφές τα «δικά της παιδιά» - έτσι ώστε να υποβαθμίζεται η επαγγελματική στάθμη των στελεχών της δημόσιας (;) τηλεόρασης.

Ποιος δεν θυμάται τις καραβιές νεοπροσληφθέντων, κάθε φορά που είχαμε εκλογές, να περιφέρονται ανά δεκάδες στους διαδρόμους ή να κάθονται στο μπαρ, μέχρι να βρουν μια καρέκλα ή έστω μια κρεμάστρα, για να την τοποθετήσουν και έτσι να τρυπώσουν σε κάποιο γραφείο. Είναι από αυτές τις καραβιές που ξεπήδησε ο συντεχνιακός-κομματικός συνδικαλισμός στην ΕΡΤ, ο οποίος εξελίχτηκε σε παράγοντα εξίσου καταστροφικό με τον εκάστοτε ασφυκτικό κυβερνητικό-κομματικό εναγκαλισμό.

Τη διαιώνιση, ως μοναδικής εκδοχής, αυτού του μοντέλου της ΕΡΤ, όπου ο κυβερνητικός εναγκαλισμός δεν θα διαφέρει ούτε κατ' ελάχιστο από τις αντίστοιχες συμπεριφορές απολυταρχικών καθεστώτων, υπόσχεται με τον νέο νόμο ο κ. Σαμαράς.

Πολλοί ήταν οι συμπατριώτες μας που ανέχτηκαν, αποδέχτηκαν και, τέλος, απήλαυσαν το μοντέλο τηλεοπτικού προγράμματος επί δικτατορίας. Πολύ φοβάμαι ότι το ίδιο θα πράξουν και μετά το προσεχές φθινόπωρο, μέχρι να έρθει ο αληθινός χειμώνας. Σε αυτή την περίπτωση, καλύτερα να παραμείνει ίδια κι απαράλλαχτη η μαύρη οθόνη. Θα δείχνει με απόλυτη ακρίβεια την εικόνα της χώρας.

* Ο Φώτος Λαμπρινός είναι σκηνοθέτης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL