Το destroy Athens, έκθεση που εγκαινίασε την Μπιενάλε της Αθήνας, είχε ένα προβοκατόρικο τίτλο σε μια πόλη που υφίσταται συνεχείς καταστροφές από τους εκάστοτε developers, διαφορετικής υποτίθεται ιδεολογίας, πλην λάτρεις ενός ενιαίου τυφλού εκσυγχρονιστικού μοντέλου. Οι διοργανωτές επικέντρωσαν τη συλλογιστική τους στην καταστροφή του Παρθενώνα ως συμβόλου που τους την έσπαγε γιατί τους καταπίεζε. Η Deutsche Bank, που έγινε έκτοτε γνωστή μέσω των κερδοσκοπικών παιχνιδιών της εις βάρος της Ελλάδας, αλλά και τα πρόσφατα παιχνίδια με τα τρόφιμα της ανθρωπότητας, χρηματοδότησε γενναιόδωρα τη συμβολική, όπως τόνιζαν, αυτή καταστροφή. Ήταν το 2007, δύο χρόνια πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση.
Δεν θα μιλήσω εδώ για την ίδια την έννοια της καταστροφής που επαναλαμβάνεται με καλλιτεχνικές ή μη καλλιτεχνικές χειρονομίες. Από το ποτλάτς, την επιδεικτική καταστροφή του πλεονάσματος σε προκαπιταλιστικές κοινότητες, μέχρι τον Ηρόστρατο και τον ναζισμό, εξπέρ στην προπαγανδιστική χρήση της φωτιάς, τα μανιφέστα των φουτουριστών, που ήθελαν να τελειώνουν με το παρελθόν της Ιταλίας, αλλά και τις καταστροφές των καταχραστών της γης και του περιβάλλοντος ανά τον κόσμο, η καταστροφή θέλγει. Είναι ένας τρόπος μαύρης δημιουργίας, όταν δεν καταφέρνει να γίνει και παιχνίδι.
Στην Ελλάδα, ο βομβαρδισμός του μνημείου από τον Μοροζίνι δεν στάθηκε για κάποιους αρκετός. Το Κουτίων Εγκώμιον του Ηλία Ηλιού, νεανικό του κείμενο του 1937, επί δικτατορίας Μεταξά, μιλά με φουτουριστικούς τόνους για το γκρέμισμα του Παρθενώνα και για την ανέγερση τεράστιων ομοιόμορφων πολυκατοικιών, των κουτιών, των οποίων ο σημαντικός πολιτικός και αγωνιστής- που δεν άφηνε αργότερα παράσταση αρχαίας τραγωδίας- πλέκει το εγκώμιο. Μια δεκαετία αργότερα, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ονόμαζε με έναν πρωτοφανή κυνισμό τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των αντιφρονούντων μετά τον εμφύλιο, νέο Παρθενώνα.
Βλέποντας κανείς σήμερα την πραγματική πόλη, εννέα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς του 2004, διαπιστώνει ότι τα περισσότερα έργα που τόσο προπαγανδίστηκαν και ακόμα περισσότερο στοίχισαν, ρημάζουν με γοργούς ρυθμούς. Οι βιαστικά μπογιατισμένες προσόψεις των σπιτιών, τα πεζοδρόμια που εν μια νυκτί στρώθηκαν με αυτές τις απερίγραπτες πλάκες των δήθεν πολυγνώτειων χρωμάτων, τα ολυμπιακά κτήρια και τα καλατράβεια εκτός κλίμακας γεφυρώματα, αποσαθρώνονται και καταρρέουν σαν το κύρος του πολιτικού κόσμου που τα αποφάσισε.
Κι εμείς πώς να ζήσουμε στην πόλη αυτή που αλλάζει διαρκώς; Πού να αγγίξει το μάτι για να βρει σημεία αναφοράς; Ένα σημάδι προσανατολισμού; Η Αθήνα, με τις πληγές της να χαίνουν, τους ανδριάντες των ηρώων της στα χυτήρια, τη συνεχή της παραμόρφωση, μοιάζει μια πόλη μη πραγματική, για να το πoύμε κι εμείς αγγλικά, μια unreal city. Αν μπορούσαμε να την ξαναβρούμε ή να την επινοήσουμε, θα αντιμετωπίζαμε αλλιώς και την κρίση.
