Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
ΑΦΙΕΡΩΜΑ / Η επιστροφή της αριστεράς
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΑΦΙΕΡΩΜΑ / Η επιστροφή της αριστεράς

Η Αριστερά και το κοινωνικό ζήτημα σήμερα

Παγκόσμια κυριαρχία του απόλυτου νεοφιλελευθερισμού

Ο γενικευμένος καπιταλισμός του απόλυτου νεοφιλελευθερισμού, που ξεκίνησε από την απελευθέρωση των συντελεστών της παραγωγής και τη συσσώρευση του κεφαλαίου, διαρρηγνύοντας τα εθνικά σύνορα και τους ρυθμιστικούς και προστατευτικούς κανόνες, -για να ακολουθήσει η συστηματική απορρύθμιση από τα ισχυρά κράτη, τις Περιφερειακές Ολοκληρώσεις και τους Διεθνείς Οργανισμούς-, έχει κυριαρχήσει στον κόσμο. Ούτε ψυχορραγεί, ούτε απειλείται, ούτε κινδυνεύει. Ο τρόπος αντιμετώπισης της καπιταλιστικής κρίσης και της κρίσης κερδών του λιμνάζοντος κεφαλαίου που διανύουμε, οδήγησε στην απόλυτη χρηματιστικοποίηση και «κηδεμονία» της παραγωγικής δραστηριότητας.

Η ορμητική είσοδος του Κ.Κ. της Κίνας στον νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης και η σταθερή μετεξέλιξη της Ε.Ε. σε εξουσιαστική τεχνοδομή επιβολής τής απόλυτης κυριαρχίας του μονοπωλιακού κεφαλαίου (υπό την κηδεμονία του γερμανικού πολιτικο-οικονομικού επεκτατισμού), ματαίωσαν τις ελπίδες των ευρωπαϊκών λαών για εναλλακτική οικονομική και κοινωνική οργάνωση, μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο καπιταλισμός «κινεζικού τύπου» και η εξομοίωση της ανεξάντλητης ανθρώπινης εργατικής δύναμης με «καύσιμη ύλη», καθώς και η μετατόπιση του κύριου όγκου των παραγωγικών δραστηριοτήτων των υπερεθνικών κολοσσών στον αναπτυσσόμενο κόσμο, επισείεται ως φόβητρο για την απομείωση των μισθών, την κατάργηση των συλλογικών κατακτήσεων, τη διάλυση του Κοινωνικού Κράτους.

Ευρωπαϊκή Ένωση: Με πρόσχημα το χρέος αποικιοποιεί τον Νότο

Με την ευκαιρία-αφορμή της κρίσης χρέους, που είναι άμεση συνέπεια της ΟΝΕ όπως είχαμε προαναγγείλει όσοι είχαμε εναντιωθεί στο Μάαστριχτ1, η νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Τεχνοδομή:

-αυστηροποιεί τους κανόνες του δημοσιονομικού ελέγχου σε όλες τις χώρες της ΕΕ,

-σταθεροποιεί τους μηχανισμούς απόκλισης των κρατών-μελών και

-ελαχιστοποιεί τις δυνατότητες αυτοδύναμης οικονομικής ανάπτυξης για όσες χώρες είχαν την ατυχία να εγκλειστούν απροετοίμαστες στο «χρυσό κλουβί» της ΟΝΕ, όπου π.χ. ο ήπιος, εργατικός, φιλότιμος, μεσογειακός ελληνικός «ποιμενικός» καλείται σε διαρκή και «στημένο» αγώνα με το γερμανικό «ντόπερμαν».

Η γερμανική άρχουσα τάξη, ενδυναμωμένη από την «εξαγορά» της Ανατολικής Γερμανίας και την επιρροή στους γερμανόφωνους πληθυσμούς της Ανατολικής Ευρώπης, «αξιοποιεί» τις πιστωτικές δυσκολίες του οικονομικού Νότου και τροποποιεί το σχέδιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους χωρών και περιφερειακές ζώνες, όπου δεν ισχύει η ισοτιμία και το κοινοτικό κεκτημένο, αλλά οι συνθήκες των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών. Με όπλο το χρέος και αποδιδόμενο αμάρτημα την έλλειψη ανταγωνιστικότητας, που, ως ανωτέρω, είναι αδύνατον να επιτευχθεί με την δεδομένη λειτουργία της ΟΝΕ, επιβάλλει τα υπερΣυντάγματα των Μνημονίων ως νέο τρόπο ζωής.

Το Μνημόνιο, ως μια συνολική καταιγιστική συνθήκη2 νεοαποικιακού χαρακτήρα, ενσωματώνει την Ελλάδα ως δευτερεύουσα-συμπληρωματική οικονομία στις ανάγκες του κυρίαρχου ευρωπαϊκού καπιταλιστικού μηχανισμού, ενώ ταυτόχρονα υποχρεώνεται στη συγκεκριμένη μορφή εξάρτησης, εμβαθύνοντας παραπέρα τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης που διαμορφώθηκε εις βάρος της ελληνικής εργατικής τάξης.

Ελληνική αστική τάξη: Μετά τη χρεοκοπία, δανεισμός με «ρήτρα λαού»

Το ελληνικό κράτος είναι η πρώτη χαρακτηριστική περίπτωση ανεπτυγμένου κράτους-μέλους της Ε.Ε., που κατά την περίοδο της ύστερης νεωτερικότητας, διακηρύσσει πλέον, ως τρόπο της εθνικής ζωής, τον απροκάλυπτο, υπηρετικό των κεφαλαιαγορών, ρόλο, με μοναδικό αντάλλαγμα το «πλασάρισμα» του κρατικοδίαιτου ελληνικού κεφαλαίου σ' αυτές, σε βοηθητικό ρόλο.

Οι υπεύθυνες για τα εσωτερικά αίτια της κρίσης οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις συναινούν στις πολιτικές του χρηματιστικοποιημένου ευρωπαϊκού κεφαλαίου που δεν ενδιαφέρεται πλέον για τη συντήρηση και αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Η ελληνική αστική τάξη, ελλείψει ταξικής και εθνικής συνείδησης και χωρίς σχέδιο για τη διεύθυνση της χώρας, αποδέχτηκε τη μετάταξή της στην περιφερειακή ζώνη και την προϊούσα καταστροφή της εργατικής δύναμης.

Η ταχύρρυθμη ρευστοποίηση των σημαντικότερων στοιχείων του διαχρονικού άυλου και υλικού πλούτου της πατρίδας, συνεπιφέρει και την αποψίλωσή της από την προηγμένη εργατική δύναμη των επιστημόνων, τεχνιτών και ερευνητών, καθώς και την κατάργηση των επιστημονικών-ερευνητικών θεσμών και Ιδρυμάτων, που θα αποτελούσαν την αιχμή της αναβάθμισης της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας.

Η παράδοση του περιβάλλοντος και των «πεπερατών» του πόρων στις αγορές, -αυτήν ακριβώς την ιστορική στιγμή που πρέπει να υπάρξει αναστροφή του μοντέλου ανάπτυξης και επιλογή της λελογισμένης αειφορικής, με «αποανάπτυξη» των κορεσμένων και βεβαρυμένων αστικών κέντρων-, αποστερεί από τον λαό και τις μελλοντικές κυβερνήσεις τον ίδιο τον σκελετό της διαχρονικής ύπαρξης της χώρας.

Απονομιμοποίηση της μισθωτής εργασίας. Το νέο κοινωνικό ζήτημα

Η καταστροφή της εργατικής δύναμης και όλων των κοινωνικών παροχών, οδηγούν στην κατάρρευση του Κοινωνικού Κράτους, της συλλογικής δράσης, των Συνδικάτων, των κομμάτων, του Συντάγματος και της Δημοκρατίας. Το εξελισσόμενο «υπόδειγμα» της Ουκρανίας, με τη συμμετοχή των μελών των νεοναζί στην κυβέρνηση, δείχνει το μέτρο σεβασμού της δημοκρατίας από την κυβερνώσα Ευρωπαϊκή Τεχνοδομή.

Στο εσωτερικό των κυρίαρχων κεντροευρωπαϊκών κρατών ακολουθείται πολιτική διαφοροποίησης της εργατικής δύναμης και πολλαπλότητας των εργασιακών σχέσεων. Ο κορμός των εργαζομένων στις μεγάλες και παραδοσιακές ιδιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και στον εκτεταμένο δημόσιο τομέα τους, να διατηρεί ουσιωδώς το επίπεδο ζωής του, αφού αποτελούν την εκλογική πελατεία των συνεργαζόμενων και αλληλοσυμπληρούμενων κομμάτων της νεοφιλελεύθερης δεξιάς και του σοσιαλφιλελευθερισμού. Η ευελιξία, οι ελάχιστες αμοιβές, η απομείωση των παροχών του Κοινωνικού Κράτους προωθούνται στις τάξεις των φτωχών εργαζομένων («working poor») και των μεταναστών.

Η απορφανισμένη, κατακερματισμένη και «γυμνή» από πρόσθετες παροχές εργασία («single minimum wage system»), που αποτελεί τον τέλειο απανθρωπισμό της κοινωνικής ζωής και απονομιμοποιεί τον κοινωνικό άνθρωπο, γίνεται γενικός κανόνας στις χώρες της Περιφέρειας. Η πολιτιστική, συνειδησιακή - πνευματική αλλοτρίωση της εικονικής πραγματικότητας και «κομπιουτεροποίησης» της ζωής, αδρανοποιούν τις συνειδήσεις των προλεταρίων και τους καθιστά πρόθυμους σύμμαχους στις πολιτικές κατακερματισμού του κοινωνικού ιστού και της εργασίας.

Έτσι, το νέο κοινωνικό ζήτημα με την έννοια της «απονομιμοποίησης» της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους, αλλά και υπό την ευρύτερη έννοια της ριζικής αλλαγής και αναδιάρθρωσης των συντελεστών της παραγωγής, τίθεται σήμερα με μεγαλύτερη οξύτητα σε όλο τον κόσμο, αλλά με ιδιαίτερη ένταση στις χώρες-«πειραματόζωα» που βρίσκονται στον στενό πυρήνα των καπιταλιστικών Περιφερειακών Ολοκληρώσεων, όπως η ΕΕ.

Η ήττα της Αριστεράς. Φύση και περιεχόμενο της πολιτικής πάλης σήμερα

Η πολιτική της Αριστεράς στα πλαίσια της αστικής κοινωνίας ταυτίζεται με τον αγώνα για ανατροπή της. Πρόκειται για διαρκή μάχη εξουσίας, κατάκτησης των αρμών λειτουργίας του αστικού κράτους και αλλαγή της φύσης της εξουσίας, που πάντα θα υπάρχει μέχρι τη δημιουργία του αυτοδιαχειριζόμενου - αυτορυθμιζόμενου παλλαϊκού κράτους.

Τους δύο τελευταίους αιώνες, παρά τη μεγάλη βοήθεια που έδωσε η διαλεκτική-υλιστική θεωρία και η Μαρξική μέθοδος ανάλυσης της λειτουργίας των κοινωνιών, η Αριστερά ηττήθηκε. Φαίνεται πλέον ως νομοτέλεια ότι το αστικό καπιταλιστικό σύστημα, παρά τις διαρκείς του κρίσεις, είναι ακατανίκητο στον παρόντα ιστορικό χρόνο.

Η Αριστερά και οι διάφορες εκφράσεις της έδειχναν περισσότερες αδυναμίες παρά δυνατότητες αξιόπιστης και διατηρήσιμης ανατροπής του. Τα πολιτικά κόμματα, τα Συνδικάτα, οι συνεταιρισμοί κ.ά., ως γεννήματα του αστικού συστήματος αλλά και ως μηχανισμοί ανατροπής του και άσκησης της εξουσίας υπέρ των δυνάμεων της μισθωτής εργασίας και των συμμάχων της, προϋποθέτουν τα αστικά κόμματα, την εξουσία των οποίων επεδίωκαν να ανατρέψουν.

Η ιστορία της «αστικής» κοινωνίας, από τη Γαλλική Επανάσταση συστηματικά, αλλά και παλαιότερα από την αρχαία Ελλάδα, είναι μάχη κομμάτων και επιλογής κομματικής εξουσίας.

Για την Αριστερά ούτε η εξουσία, ούτε το «καθαρό» πρόγραμμα, ήταν αυτοσκοπός, όσο η προστασία της κοινωνίας και η εγκαθίδρυση της λαϊκής συμμετοχής.

Την τελευταία περίοδο του «απόλυτου» καπιταλισμού άλλαξαν τα δεδομένα για μιαν αριστερή (κομματική) πολιτική δράση. Κι αυτό πολλά από τα κόμματα της Αριστεράς ή άργησαν να το καταλάβουν ή δεν το αντιλήφθηκαν ποτέ. Όταν η πολιτική λειτουργία υποτάσσεται στην οικονομική και η οικονομία καθορίζεται από παράγοντες υπεράνω των λαών και των Κοινοβουλίων, η Αριστερά δεν μπορεί να μένει σε παλιές ερμηνείες. Αυτές που έβλεπαν τον καπιταλισμό να καταρρέει και να ψυχορραγεί, έβλεπαν μόνο τη μια πλευρά των πραγμάτων, αυτήν που ήθελαν οι ίδιοι οι καπιταλιστές να δείχνουν. Την ίδια ώρα ανέθεταν τη διαχείριση του πολιτικού συστήματος σε εξω-εθνικά και υπερ-εθνικά κέντρα, ενώ η Αριστερά είτε συμβιβαζόταν (ευρωκομμουνιστικό ρεύμα) είτε κρατούσε το δόγμα του απόλυτου κοινωνικού κενού.

Γιατί χάθηκε μέχρι τώρα η μάχη του Μνημονίου

Με αυτά τα πολιτικά υποκείμενα των παρωχημένων ερμηνειών για τον καπιταλισμό και την Ευρώπη, χτύπησε τη χώρα η «ασύμμετρη» κρίση, η σχεδιασμένη υπαγωγή της σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Της επιβλήθηκε δανεισμός με ρήτρα εκχώρησης της κυριαρχίας της, του διαχρονικού άυλου και υλικού δημόσιου πλούτου της και ρήτρα καταστροφής-διάλυσης της προηγμένης εργατικής δύναμης και του Κοινωνικού Κράτους.

Οι δανειστές ακρωτηριάζουν μέρα με τη μέρα το σώμα του λαού και τον σκελετό ύπαρξης της ιστορικής μας χώρας. Και η Αριστερά (κυρίως το ΚΚΕ και η εξωκοινοβουλευτική) επιμένουν στην ιδεολογική «καθαρότητα» σε κοινωνικό κενό, αφήνοντας το πεδίο του ταξικού αντιπάλου. Απαντούν στον αρπακτικό-λεηλατικό καπιταλισμό με εσχατολογικές και μεταφυσικές δοξασίες. Αυτό αποτελεί μετάλλαξη της αριστερής πολιτικής αντίληψης και δράσης.

Γι'αυτό υποστηρίζουμε ότι η μάχη του Μνημονίου χάθηκε μέχρι σήμερα από την Αριστερά. Οι 450 νόμοι, τα 20.000 άρθρα, οι 100.000 κανονιστικές και εκτελεστικές πράξεις κάθε είδους, δύσκολα ακυρώνονται σε λίγο χρόνο! Όταν η μάχη για την πλήρη κατάκτηση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας και τη διάχυσή της στον λαό φαντάζει χίμαιρα, μέσα σε ένα απολύτως εχθρικό διεθνές (και όχι μόνο ευρωπαϊκό) περιβάλλον, τότε η σωτηρία του κοινωνικού status και των τελευταίων συνδετήριων μηχανισμών του κοινωνικού ιστού είναι το πρώτιστο καθήκον.

Τι είναι αριστερή «γραμμή» σήμερα

Επομένως, εδώ που βρισκόμαστε, κάνεις τον πρώτο στόχο δεύτερο και τον δεύτερο πρώτο. Μέσα στις διανοιγόμενες δυνατότητες, επιλέγεις την προσφορότερη, που συντηρεί άλλωστε και τις προοπτικές τού περαιτέρω αγώνα και δεν αφήνεις τον λαό απροστάτευτο στη μνημονιακή καταστροφή, βορά της Ακροδεξιάς και των φαινομενικά αταξικών μορφωμάτων του συστήματος. Στήνεις μέτωπα, ορθώνεις αναχώματα, παίρνεις πρωτοβουλίες, παραμερίζεις τους ιδεολογικούς σου στόχους, κατεβαίνεις στον λαό ακόμη και με πρόσκαιρους και συγκυριακούς, αλλά προοδευτικούς, συμμάχους.

Αυτό είναι το αλάνθαστο κριτήριο της αριστερής γραμμής πλεύσης. Το κοινωνικό ζήτημα, η έκρηξη που έρχεται, αν δεν μας ενώσει, θα μας καταστήσει περιττούς! Η θρησκευτική εμμονή στην «ιδεολογική καθαρότητα» των διαψευσμένων ονειρώξεων και των φανταστικών κόσμων, αντικειμενικά οδηγεί σε πλήρη και οριστική παράδοσή μας στους δανειστές. Το κατεπείγον καθήκον της εξαίρεσης της χώρας από το βαρύ πλέγμα των μνημονιακών νόμων και των νεοφιλελεύθερων κανονισμών, που είναι το μείζον για τη σωτηρία του λαού και του έθνους μέλημα της γενιάς μας, δεν θα συντελεστεί ποτέ. Τότε η τιμωρία του λαού και της Ιστορίας θα είναι αδυσώπητη και ολοκληρωτική. Και καμιά μεταμέλεια δεν θα μας ξεπλένει.

***

Τις προηγούμενες Κυριακές δημοσιεύθηκαν κείμενα των: Κώστα Γαβρόγου, Κώστα Βούλγαρη, Σταύρου Κωνσταντακόπουλου, Κώστα Βεργόπουλου, Σωτήρη Δημητρίου

http://avgi-anagnoseis.blogspot.gr/

Το αφιέρωμα συνεχίζεται, έχοντας δημιουργήσει αντίστοιχους, παράλληλους ή αντιθετικούς στοχασμούς. Οι σελίδες μας είναι ανοιχτές σε αυτούς.

Την επόμενη Κυριακή:

Δημήτρης Γιατζόγλου, Μια νέα ώθηση στην "επιστροφή"

1 Βλ. τα βιβλία μου: «Θεωρητικά ζητήματα του Συνδικαλιστικού Κινήματος», Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 1989 και «Το 1992 και το Εργατικό Κίνημα», Αφοι Τολίδη, 1989.

2 Βλ. το βιβλίο μου «Αριστερά και Ευρώπη», Εκδ. Οργαν. Λιβάνη, 2013.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL