Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
ΟΠΤΙΚΕΣ / Χαράζοντας μια πορεία στην τέχνη και στη ζωή
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΟΠΤΙΚΕΣ / Χαράζοντας μια πορεία στην τέχνη και στη ζωή

Πήγα στην αναδρομική έκθεση χαρακτικής του Γιάννη Ψυχοπαίδη, που αποκαλεί έτσι απλά «Το κόκκινο και το μαύρο», γνωρίζοντας καλά, έτσι θεωρούσα, το ζωγραφικό του έργο, έχοντας ακούσει για τη λατρεία του, από τα λεγόμενά του, για τη χαρακτική τέχνη.

Ήξερα επίσης από τα βιογραφικά του σημειώματα τη μαθητεία του στον κατ' εξοχήν δάσκαλο της χαρακτικής Κώστα Γραμματόπουλο, εκείνον που σφράγισε γενιές μαθητών με τις λιτές εικόνες των αλφαβηταρίων μας.

Αισθάνθηκα απροετοίμαστη για ό,τι αντίκρισα.

Είδα φιγούρες, χαραγμένες πάνω στο ξύλο ή στο λινόλεουμ, αποτυπωμένες με οξέα και ακουατίντα από τη δεκαετία του '60, που επανέφεραν στη μνήμη με τις κοφτερές, αφαιρετικές γραμμές των χαρακτηριστικών τους τα έργα τού σημαίνοντα εκπροσώπου του γερμανικού εξπρεσιονισμού Έρνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, τα εμπνευσμένα από τις μάσκες των πρωτόγονων λαών της Αφρικής και της Πολυνησίας.

Μου μίλησαν μορφές, με τη δραματική γλώσσα της Γερμανίδας Καίτε Κόλβιτς, που έδρασε από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τον θάνατό της, το '45, λίγο πριν από τη συνθηκολόγηση της ναζιστικής Γερμανίας. Έφεραν στο νου τις αυτοπροσωπογραφίες της Κόλβιτς, τις εικόνες της αντίστασης αλλά και του θανάτου και του αποχωρισμού, από τη γαλλική επανάσταση, την εξέγερση των υφαντουργών και του πολέμου των Γερμανών αγροτών το '44 και τους δύο Μεγάλους Πολέμους: σχέδια, λιθογραφίες και οξυγραφίες που δίνουν συναίσθημα στη στάση και στη χειρονομία.

Συνειδητοποίησα την πολυπλοκότητα του είναι μέσα από ξυλογραφίες φτιαγμένες τη δεκαετία του '90 με τις γεμάτες ενέργεια πινελιές του Αυστριακού Όσκαρ Κοκόσκα και του Ανατολικογερμανού Βίλλι Ζίττε. Το πρόσωπο αναδύεται εκεί σε ένα περιβάλλον ταραγμένο όπως αυτό του «Face Control»,πλασμένο με εκατοντάδες γραμμώσεις, αφηρημένα μέλη και κυρίως δάχτυλα που το δείχνουν.

Διέγνωσα μέσα από τα κραυγαλέα ίχνη των νέων ρεαλιστών και της ποπ αρτ τα ίχνη των ανθρώπων που υποφέρουν.

Όπως την αποστεωμένη γυναίκα από το 1967, που στέκεται μπροστά από μια ελληνική σημαία με το χαμόγελο που γράφεται αμυδρά ως κλαυσίγελως στο μαυρισμένο πρόσωπο.

Ανέγνωσα τη δύναμη του θραύσματος και της εργαλειοποίησης από τη διαφημιστική βιομηχανία του φετίχ στα αποσπασμένα από το όλον, έντεχνα και ειρωνικά προβεβλημένα παπούτσια, γυναικεία και ανδρικά.

Διάβασα την ιστορία της τέχνης του μοντέρνου, τη βαθιά, ενσωματωμένη της γνώση στην ιδιότυπη, αυστηρή στο σχέδιο και εκρηκτική στην πολιτική χειρονομία της γραφής του ζωγράφου και δασκάλου Γιάννη Ψυχοπαίδη.

Κατάλαβα εν τέλει τη δύναμη της συνδυαστικής, χειραφετημένης από κάθε λογής φράγματα, συνεπούς στη διάρκεια των χρόνων και υπερ-εθνικής, ελευθεριακής του γλώσσας.

Που γεννήθηκε, όπως λέει ο ίδιος στον πρόλογο του καταλόγου της έκθεσης, σε ένα κλίμα που φορτιζόταν από το «Κυπριακό, διαδηλώσεις για την Παιδεία, Ιουλιανά, ανέκδοτα βήματα στο βασίλειο της νεανικής μας ελευθερίας και των νεανικών μας ψευδαισθήσεων. Και μέσα σ' αυτή τη μαχητική κινητικότητα, αυτά που ζούσαμε το πρωί τα ζωγραφίζαμε το βράδυ. Η ζωή και η τέχνη σε μία ενότητα σχεδόν αξεχώριστη.»

Η τελευταία του φράση θα μπορούσε να είναι ένα ελπιδοφόρο, καθαρά πολιτικό σύνθημα στο παρόν και στο μέλλον.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL