Του Λέανδρου Πολενάκη
H επιθεώρηση, μια εγχώρια θεατρική δημιουργία, γεννήθηκε καθώς ξεψυχούσε ο ελληνικός δέκατος ένατος αιώνας, που είχε αρχίσει ηρωικά, με το έπος του '21, για να τελειώσει ως τραγικότατη φάρσα, με την προδιαγεγραμμένη πτώχευση του '93, με τη δίδυμή της στρατιωτική καταστροφή του '97 και όσα ακολούθησαν.
΄Εγραφα σε προηγούμενα σημειώματά μου ότι τέτοια δραματικά γεγονότα παρήγαγαν ως αντίδραση υγιή της κοινωνίας ένα πολιτικό, σε ευρύτερη έννοια, θέατρο: με το κωμειδύλλιο του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, με τις έξοχες, παραγνωρισμένες μέχρι πρόσφατα πολιτικές κωμωδίες του Γεωργίου Ησαΐα και με την επιθεώρηση που υπήρξε το μακροβιότερο είδος. Παράλληλα με τον λαϊκό Καραγκιόζη, που άνθισε πάντα σε περιόδους κρίσης, αποτέλεσαν τη μήτρα της νεοελληνικής θεατρικής ταυτότητας, μια συνέχεια με ασυνέχειες, αν βάλουμε κοντά σε αυτά τη μοναδική «Βαβυλωνία» του Βυζάντιου, τις ανεπανάληπτες σάτιρες του Χουρμούζη, τις φάρσες του Σοφοκλή Καρύδη, τον ιδιοφυή, πρωτοπόρο Καπετανάκη και κάποια έργα του Λάσκαρη. Ο θεατρικός ελληνικός δέκατος ένατος αιώνας, με τουλάχιστον έξι μείζονες συγγραφείς και με αναρίθμητους άλλους, ηθοποιούς, μουσικούς, εικαστικούς, σκηνοθέτες, μεταφραστές, θεωρητικούς, παραμένει μέχρι στιγμής αναιτιολόγητα συκοφαντημένος ως στείρος θεατρικά.
Δεν θα επιχειρήσω εδώ να αναλύσω τους λόγους για τους οποίους το κωμειδύλλιο δεν είχε συνέχεια, οι κωμωδίες του Ησαΐα ξεχάστηκαν, η επιθεώρηση παρήκμασε και ο Καραγκιόζης επέζησε με το να γίνει, λίγο έως πολύ, ένα θέαμα για παιδιά. Θέλω μόνο να πω ότι η επιθεώρηση άφησε ένα ρίζωμα από το οποίο κάθε τόσο βλέπουμε να πετιέται νέος, θαλερός βλαστός, σε περιόδους δύσκολες όπως τώρα, που πρέπει για άλλη μια φορά να αποφασίσουμε «με ποιους θα πάμε και ποιους θα αφήσουμε». Ως παράδειγμα αναφέρω τις δουλειές του χαρισματικού, ανεξάντλητου τροβαδούρου Σταμάτη Κραουνάκη, με αποκορύφωμα την τελευταία, με τίτλο: «Όταν έχω εσένα», που παίζεται από την ομάδα του «Σπείρα Σπείρα» στη νέα της στέγη, στο «Ίδρυμα Κακογιάννη».
Πρόκειται για ένα τρίωρο μουσικοχορευτικό θέαμα, με μουσικές του Σταμάτη Κραουνάκη και του ΄Αρη Βλάχου, σε σκηνοθεσία του Κραουνάκη, με λειτουργικούς φωτισμούς της Ελευθερίας Ντεκώ, τα ευρηματικά κοστούμια τη ΄Ελλης Παπαγεωργακοπούλου, την ωραία χορογραφία της Τατιάνας Μύρκου, τα άρτια βίντεο αρτ του Ντίνου Πετράτου, τους ήχους του Δημήτρη Μουρλά και στίχους των Κραουνάκη, Γκούφα, Λίνας Νικολακοπούλου, Χρήστου Σταυρακούδη, Γιάννη Γούνα. Με απρόβλεπτα πολιτικά κείμενα - φωτιά, μια πληρωμένη απάντηση στους ποικίλους απολογητές του πλούτου που διατείνονται εν χορώ, με το αζημίωτο πάντοτε, ότι «δεν υπάρχει λύση άλλη παρά να σκύψεις το κεφάλι». Υγιής αντίδραση του πρωτοπόρου καλλιτέχνη, που «παίρνει απάνω του» την εποχή του. Γραμμένα παραδοσιακά από ένα συγγραφικό «τρίο», τους Δημήτρη Μανιάτη, Φώτη Μιχαλόπουλο, Σταμάτη Κραουνάκη· έξοχα κείμενα - πικρές επιταγές γέλιου με αντίκρισμα χρυσού στην τράπεζα του μέλλοντός μας, την αληθινή, αδιαμεσολάβητη ποίηση. Και με πυκνές -κατά ριπές- μουσικές βολές να τα σχολιάζουν. Παραθέτω ένα μικρό δείγμα από το τραγούδι της έναρξης. (Στίχοι Κραουνάκη):
«Κάτι ξυπόλητοι Έλληνες / Με ένα πανάκι στον ώμο / Είχαν αέρα τον έρωτα / Είχανε πόρτα στο δρόμο / «Όλα θα ξαναγεννηθούνε / απ' τη μεγάλη διαφορά / Απ' τα παιδιά που θα 'ρθουνε / Χώματα, βράχια, νερά / Ήρθ' η μεγάλη στιγμή / Απ' τα παιδιά που θα 'ρθουνε/ στον κοριτσιών το κορμί / Αυτό είναι η αφορμή...»
Και από το σημείωμα του προγράμματος, αντιγράφω: «Η κωμωδία έρχεται, ο Στουρνάρας συνταξιοδοτείται. Τη βλέπεις τώρα, γελάς ώς τις επόμενες εκλογές». Ή: «Όταν ο Κράου έχει κέφια, ο Στουρνάρας χτυπάει ντέφια». Προσυπογράφω.
Η ισοκέφαλη ομάδα είναι θαυμάσια, ένας και ένας, είδα μια ολόκληρη, προικισμένη νέα γενιά της επιθεώρησης να ανασταίνεται με τις ωραίες τους νεανικές φωνές και σώματα. Επί τέλους, νιάτα με γκελ!
Τζερόμ Καλούτα, Αναστασία Έδεν, Αθηνά Αφαλίδου, Ελευθερία Σικινιώτη, Χρήστος Γεροντίδης, Μπάμπης Γούσιας, Σάκης Καραθανάσης, Χρήστος Μουστάκας, Κώστας Μπουγιώτης, Γιώργος Στιβανάκης. Με τον Κραουνάκη να κυριαρχεί στο Β' μέρος. Και οι μουσικοί: Άρης Βλάχος (πιάνο, πλήκτρα), Παντελής Ντζιάλας (κιθάρες, μπουζούκι), Γιώργος Φίλιππας (κρουστά).
