Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Τριστάνος και Ιζόλδη από την ΚΟΑ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τριστάνος και Ιζόλδη από την ΚΟΑ

Φωτογραφία: Μαρία Γραμματικού

Του Κυριάκου Π. Λουκάκου

Ο Βούλγαρος ακαδημαϊκός Πλάμεν Καρτάλωφ είναι επαρκώς γνωστός στην Ελλάδα για τις συνεργασίες του τόσο με την Εθνική Λυρική Σκηνή όσο και με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Απόφοιτος της Κρατικής Μουσικής Ακαδημίας «Πάντσο Βλαντιγκέρωφ» της χώρας του, ήδη πριν από τις σπουδές του στη σκηνοθεσία της όπερας, ορίστηκε το 2007 καλλιτεχνικός διευθυντής της Όπερας της Σόφιας και, στην ήδη μακρά θητεία του, επέτυχε να μεταμορφώσει μια χώρα που είχε να ακούσει Βάγκνερ από την εποχή επισκέψεων γερμανικών θιάσων του Άξονα σε «Μπαϋρώιτ των Βαλκανίων», αν πιστέψουμε τον έγκυρο συνάδελφό μας John Allison (πρβλ. περιοδικό «Opera», τεύχος Σεπτεμβρίου 2018, σελ. 1077-9) ως σχολιαστή εσωτερικής παραγωγής της Τετραλογίας με αμιγώς βουλγαρικές δυνάμεις!

Ένα «δύσκολο» έργο

Με τελείως αντίστροφα δεδομένα στην Ελλάδα και με την εμπειρία τόσο τής εξαιρετικά σπάνιας αναβίωσης έργων του Ρ. Βάγκνερ όσο και του περιορισμένου κύκλου ειδημόνων του συνθέτη αυτού στη χώρα μας, εκφράζουμε αμηχανία για την καθ’ ημάς προτίμηση φιλοξενίας τής όπεράς του «Τριστάνος και Ιζόλδη», του κατά την άποψή μας μουσικά πλέον απαιτητικού για τον θεατή έργου του, κατ’ ανάγκην δε με εισαγωγή των συντελεστών. Αν εξαιρέσουμε την εποχή Χρήστου Λαμπράκη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (1991-2009), κατά την οποία η αναβίωση του «Τριστάνου» εξισορροπήθηκε, στη διάρκεια δύο περίπου δεκαετιών, από παρουσιάσεις των περισσότερο δημοφιλών «Ο Ιπτάμενος Ολλανδός», «Λόενγκριν» και «Ταγχώυζερ», η μετά την εκδήλωση της κρίσης εποχή επιφύλαξε μόνον μια σκηνοθετημένη παραγωγή βαγκνερικής όπερας, εκείνη του «Τριστάνου και Ιζόλδης» της ΕΛΣ.

Έργο το οποίο κατεξοχήν ενσωματώνει και προεξοφλεί εξελίξεις στη μουσική του 20ού αιώνα, η ελάχιστης σκηνικής δράσης και κατάφορτη από ψυχαναλυτικούς συμβολισμούς τρίπρακτη «Handlung» (υπόθεση) είναι ελάχιστα πρόσφορη να προσελκύσει νέους ζηλωτές στη χώρα μας, ενώ η σχεδόν πλήρης απουσία χορωδίας και οι ελάχιστοι μικροί ρόλοι περιορίζουν δραστικά την εμπλοκή και συναφώς την τριβή Ελλήνων καλλιτεχνών με το ρεπερτόριο αυτό.

Διεθνούς περιωπής τραγουδιστές

Υπ' αυτήν την έννοια, μάς ξένισε και η συναυλιακή παρουσίαση της β’ πράξης από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνώνστην συναυλία της 21ης Φεβρουαρίου [2020] στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Και αυτό διότι με την επιλογή μόνης αλλά και ολόκληρης τής β’ πράξης παρακάμφθηκε η ευκαιρία μιας πιο φιλικής στο λιγότερο εξοικειωμένο κοινό επιλογής, που θα ήταν δυνατόν να περιλαμβάνει, με ή χωρίς διάλειμμα, το πρελούδιο, τη διήγηση και την κατάρα της Ιζόλδης με γέφυρα στο φινάλε της α’ πράξης, μέρος του ερωτικού ντουέτου (από τις λέξεις «O sink hernieder», συμπεριλαμβανομένης της σκοπιάς της Μπραγκαίνε) και σε συνεχή ροή τον μονόλογο του βασιλιά Μάρκε από τη β’, καθώς και το πρελούδιο της γ’ και φυσικά τον Θάνατο Αγάπης της Ιζόλδης.

Οι παρατηρήσεις αυτές ουδόλως αναιρούν την ευγνώμονα υποδοχή της συγκεκριμένης συναυλίας. Παρά τη συνεκτική διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή, ωστόσο, και αυτή επιβεβαίωσε την ελαττωμένη εξοικείωση τής ΚΟΑ με το ρεπερτόριο αυτό. Τα αντίθετα ίσχυσαν για τους διεθνούς περιωπής τραγουδιστές. Ο «ηρωικός» τενόρος Stefan Vinke υπερασπίστηκε με μυώδη ακεραιότητα την αιχμή της ακανθώδους εξαγγελίας του Τριστάνου, παρά το εκφραστικό έλλειμμα κατά τη στιχομυθία με τον απατημένο βασιλιά. Έχοντας μεταπηδήσει από την Μπραγκαίνε, με την οποία είχε πρωτοεμφανιστεί στο Μπαϋρώιτ (2005), στην Ιζόλδη, ρόλο που υπερασπίστηκε και στο Φεστιβάλ του 2019, η αρχικά νευρική Petra Lang επιβεβαίωσε αξιοθαύμαστη σφαιρική αντίληψη του ρόλου, χωρίς εκπτώσεις μουσικότητας ακόμη και στις πλέον εκτεθειμένες θέσεις τής τεσσιτούρας που υπηρέτησε. Λαμπερή και ασφαλής η Μπραγκαίνε της γοητευτικής Σλοβένας μεσοφώνου Barbara Kozelj, πανίσχυρος, βαθύς και με το παράστημα του ρόλου ο βασιλιάς του Αμερικανού μπάσου James Moellenhoff. Ευχάριστα μεταλλικός, τέλος, ο τενόρος Χρήστος Κεχρής για τις λιγοστές παρεμβάσεις του προδότη Μέλοτ και την αντιποίηση ελάχιστων λέξεων του (βαρυτόνου) Κούρβεναλ. Χρειαζόταν όμως να έχει και την παρτιτούρα μαζί του, μόνος από όλους τους συντελεστές;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL