Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
ΠΟΛΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ / Των Ελλήνων οι κοινότητες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΠΟΛΥ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ / Των Ελλήνων οι κοινότητες

Του Πάνου Σκουρολιάκου*

Από τους αρχαίους χρόνους οι Έλληνες αγαπούσαν ιδιαίτερα αυτές τις συναθροίσεις ανθρώπων που τρώγουν, πίνουν και διασκεδάζουν. Συμμετείχαν μάλιστα συνεισφέροντας όλοι σε είδος. Φαγητό, πιοτό, κι ότι ο καθείς είχε να προσφέρει. Στην αρχαιότητα, η όλη διαδικασία ξεκινούσε με τα εδέσματα. Στη συνέχεια ερχόταν το κρασί και οι σπονδές. Μετά σειρά είχαν τα παιχνίδια αλλά και οι χορεύτριες και οι εταίρες. Το ξεφάντωμα. Η μέθη. Η ψυχική απογείωση.

Παμπάλαιο λοιπόν το δέον του συναθροίζεσθαι. Και ήταν οι καλύτερες περίοδοι για το γένος μας εκείνες που το κοινοτικό πνεύμα ήταν δυνατό, ενεργό και παραγωγικό. Οι πόλεις - κράτη της αρχαιότητας δίνουν τη θέση τους στα γεωγραφικά διαμερίσματα. Η αρχαία Αθήνα, η Σπάρτη και οι Θήβες, υποχωρούν στους Ρουμελιώτες και Πελοποννήσιους, Κρητικούς και Μακεδόνες. Τα Ελευσίνια Μυστήρια δίνουν τη θέση τους στο πανηγύρι του Άη - Γιάννη, τα Εισόδια της Θεοτόκου ή το πανηγύρι του Άη - Λια. Και οι Έλληνες ανταμώνουν, τρώγοντας, πίνοντας, διασκεδάζοντας, απαγγέλλοντας ύμνους ή τραγουδώντας και χορεύοντας σκοπούς της ιδιαίτερης πατρίδας τους.

Και αναβιώνουν σήμερα πια τα παλιά πανηγύρια σε άλλους τόπους. Εκεί όπου μετακινήθηκαν οι συντοπίτες, εντός ή και εκτός Ελλάδας. Από το Μέτσοβο στη Σαλονίκη, την Αθήνα, τη Μελβούρνη και το Μόναχο. Οι ευκαιρίες για να συμποσιασθούν πολλές. Το κόψιμο της πρωτοχρονιάτικης πίτας ή ένα γλέντι της αποκριάς, επαρκής πάντα λόγος να βρεθούν οι χωριανοί. Κάποιο πολιτικό γεγονός, μπορεί να συγκεντρώσει τους ομοϊδεάτες ή τους κομματικούς εταίρους πάλι σε ένα κοινό συμπόσιο. Και τον Σύλλογο Τσουκλιδάκι των Άνω Λιοσίων. Τον Σύλλογο Άγιος Παντελεήμων στα Μεσόγεια, ή τον Σύλλογο Εμποροραπτών, που συγκεντρώνονταν πάντα στην Αγία Γλυκερία Γαλατσίου.

Όμως συναντάμε αυτό το κοινοτικό πνεύμα και αλλού. Στα μοναστήρια, γύρω από τη λιτή τράπεζα των μοναχών. Το συναντάμε ακόμα και σε ομάδες παρανόμων που έχουν τους δικούς τους νόμους, ιεραρχίες και αρχές.

Δεν ήταν πάντα αρεστό στην εξουσία αυτό το κοινοτικό πνεύμα που έφερνε τον λαό στον δρόμο της συνύπαρξης και της συνέργειας. Της διεκδίκησης και του κοινού αγώνα. Αυτό το κοινοτικό πνεύμα που βγήκε ισχυροποιημένο από την τουρκοκρατία και πολεμήθηκε από τη Βαυαροκρατία με σχέδιο και φανατισμό. Με τη δημιουργία του νεότερου ελληνικού κράτους, ατόνησαν οι δεσμοί με ακμάζουσες κοινότητες εκτός των νέων συνόρων. Η Κωνσταντινούπολη, το Κάιρο, η Μέση Ανατολή, η Νότια Ρωσία όπου υπήρχαν ανθούσες ελληνικές κοινότητες ήταν πλέον πιο μακριά από άλλοτε. Παρ’ όλα αυτά, η έλευση του Ποντιακού και Μικρασιάτικου Ελληνισμού μετά την καταστροφή, έφεραν εντός του νεότερου ελληνικού κράτους συμπαγείς κοινότητες αυτών των σπουδαίων περιοχών του ελληνισμού.

Όμως όσο και αν τα σύγχρονα ήθη επιβάλλουν νέα έθιμα, το κοινοτικό πνεύμα παίρνει την εκδίκηση του ζωντανεύοντας τις σχέσεις των ανθρώπων με βάση την κοινή καταγωγή, το επάγγελμα, την ιδεολογία, τη θρησκεία, κ.λπ. Αυτό το αναζωογονητικό πνεύμα πολλές φορές γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από επιτήδειους. Πάντα όμως καταφέρνει να απαλλάσσεται από τα περιττά βαρίδια και να συγκεντρώνει γύρω του μύστες που το ακολουθούν με εκείνη την αρχαία τελετουργία των συμποσίων. Ένα πιάτο φαγητό, κρασί, τραγούδι, χορό, ξεφάντωμα και μέθεξη!

* Βουλευτής ανατολικής Αττικής και τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL