Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Η επιβλητική κομψότητα της Όπερας της Βιέννης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η επιβλητική κομψότητα της Όπερας της Βιέννης

Η αίθουσα "Γκούσταβ Μάλερ" πήρε το όνομά της το 1997, στην 100ή επέτειο της ανάθεσης του αξιώματος του αρχιμουσικού στον μεγαλύτερο μαέστρο της εποχής του

Κείμενο - φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Σάββατο 4 Απριλίου 1868. Διοπτροφόρος μυστακοφόρος 56χρονος βρίσκεται κρεμασμένος στη Βιέννη αφήνοντας χήρα την οκτώ μηνών έγκυο σύζυγό του. Στις 11 Ιουνίου ένας φυματικός 55χρονος πεθαίνει στο Βάιντλινκ της Αυστρίας από έμφραγμα. Αμφότεροι είναι αρχιτέκτονες και συνεργάτες που δεν θα ευτυχήσουν να δουν σε λειτουργία το τελευταίο έργο τους, το οποίο θα αποδειχθεί από τα διασημότερα κτήρια της Ευρώπης.

Ο Έντουαρντ Φαν Ντερ Νιλ αυτοκτονεί μετά τις αρνητικές κριτικές για το νεοαναγεννησιακό κτήριο της Όπερας της Βιέννης από τον Τύπο, αλλά και τον ίδιο τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ Α'. Για τον συνεργάτη του Αύγουστο Σίκαρντ Φον Σίκαρντσμπουργκ πιστεύεται πως το έμφραγμα ήταν επακόλουθο της αυτοκτονίας του μεγάλου ιστορικιστή αρχιτέκτονα συνεργάτη του. Όσο για τον αυτοκράτορα, οι τύψεις του θα τον οδηγήσουν στο άλλο άκρο. Όποτε θα του ζητηθεί να εκφέρει γνώμη για κάποιο έργο θα απαντά στο εξής με το στερεότυπο "Es war sehr schön, es hat mich sehr gefreut" ("ήταν υπέροχο, το θαύμασα").

Τρίτη 25 Μαΐου 1869. Γεγονός της χρονιάς στην Αυστρία, που θα επισκιάσει την έκδοση της "Neues Volksblatt" ή την ίδρυση της τράπεζας Oberbank 36 ημέρες αργότερα, είναι το ανέβασμα του "Ντον Τζιοβάνι" του Μότσαρτ στην Όπερα της Βιέννης.


Στο αυτοκρατορικό θεωρείο του Φραγκίσκου Ιωσήφ, με φόντο τη μεταλλική αυλαία που διαχωρίζει το κοινό από τη σκηνή και η οποία απεικονίζει σκηνή της όπερας του Γκλουκ "Ορφέας και Ευρυδίκη"

Τετάρτη 8 Μαΐου 1897. Μόλις 30 ημέρες μετά την εκλογή του αντισημίτη λαϊκιστή Καρλ Λούγκερ ως δημάρχου Βιέννης, την οποία ωστόσο αρνείται να επικυρώσει ο Φραγκίσκος Ιωσήφ λόγω των ακραίων θέσεων και της αντιεβραϊκής μισαλλοδοξίας του Λούγκερ που θα αποτελέσει ίνδαλμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο εβραϊκής καταγωγής κορυφαίος μαέστρος της εποχής Γούσταβ Μάλερ αναλαμβάνει επισήμως καθήκοντα αρχιμουσικού στην Αυτοκρατορική Όπερα της Βιέννης.

Κατά τη δεκαετή θητεία του εκμοντερνίζει το συντηρητικό ρεπερτόριό της, κατορθώνει να αποσπάσει ό,τι καλύτερο από τους μουσικούς, ανεβάζει ψηλά τον πήχη των ποιοτικών κριτηρίων και προσδίδει τεράστια αίγλη στην πολιτιστική εικόνα της πρωτεύουσας των Αψβούργων. Σκληρή δουλειά, ταλέντο, προσωπικές γνωριμίες με πολλούς καλλιτέχνες και διανοούμενους, συν το ότι επί των ημερών του Μάλερ ανεβαίνουν με τεράστια επιτυχία έργα Βάγκνερ, Μπετόβεν, Γκλουκ και Μότσαρτ, καθιστούν τη Βιέννη μια από τις παγκόσμιες πρωτεύουσες πολιτισμού. Πλέον ουδείς θυμάται τα επικριτικά σχόλια για τα νεοαναγεννησιακά σχέδια των Φαν Ντερ Νιλ και Σίκαρντσμπουργκ ή το καυστικό “σιδηροδρομικός σταθμός”, όπως είχε αποκαλέσει το κτήριο ο Φραγκίσκος Ιωσήφ εκφράζοντας την έκδηλη απογοήτευση των Βιεννέζων.

Δευτέρα 3 Αυγούστου 2015. Τρίτη ημέρα παραμονής μου στην αυστριακή πρωτεύουσα, επισκέπτομαι στην όπερα. Η επιβλητικότητα στο εσωτερικό είναι πανταχού παρούσα. Στη μνημειακή μαρμάρινη σκάλα. Στα μπαλκόνια. Στα αγάλματα των επτά Καλών Τεχνών του Γιόζεφ Γκάσερ, αρχιτεκτονική, γλυπτική, ποίηση, χορός, μουσική, δράμα και ζωγραφική. Στους μαρμάρινους κίονες. Στη λεπτοδουλειά στις σκαλισμένες καμάρες. Στους πίνακες του Γιόχαν Πρελόιτνερ που συμβολίζουν το Μπαλέτο και την Όπερα. Στα φωτιστικά, στην τοιχογραφία της οροφής που αναπαριστά την Τύχη να σκορπά τα δώρα της. Στους καθρέφτες. Και όλα μαζί συνθέτουν μια χλιδή η οποία ουδόλως ξεφεύγει από τα όρια του αισθητικά ωραίου.

Ανεβαίνω στο "Σαλόνι του τσαγιού", παλαιό "Σαλόνι του αυτοκράτορος", όπου δεσπόζει το τζάκι, και από εκεί στο τέως βασιλικό θεωρείο που φιλοξενούσε την αυτοκρατορική οικογένεια. Φύλλα χρυσού 22 καρατίων κοσμούν οροφή και τοίχους, με τα αρχικά του Φραγκίσκου Ιωσήφ να διακοσμούν τις ταπισερί.

Συνεχίζω στην Αίθουσα "Γκούσταβ Μάλερ". Έως το 1944 χρησίμευε για γραφείο των αρχιμουσικών. Δεκαέξι έργα του Μόριτς Φον Σβιντ για έργα όπερας, έχοντας καθένα μπροστά του την προτομή του δημιουργού του, κοσμούν το φουαγιέ που πήρε το όνομα του Αυστριακού ζωγράφου.

Επισκέπτομαι τα παρασκήνια, όπου εκτελούνται οι πρόβες, με ξεχωριστούς χώρους για χορωδίες, ορχήστρες, μπαλέτα, χορευτές και τραγουδιστές, ακόμη και με ατομικά δωμάτια εξάσκησης.

Η πεταλοειδής πλατεία είναι εντυπωσιακή όπως πλαισιώνεται από τρεις ορόφους με κλειστά θεωρεία επενδεδυμένα με ξύλο και δύο εξώστες. Γύρω από 1.709 καθίσματα, 567 θέσεις ορθίων, 4 θέσεις αμαξιδίων και 4 θέσεις συνοδών τους κυριαρχούν το κόκκινο και το χρυσαφί.

Φεύγοντας επισκέπτομαι το Arcadia Opera Shop, κατάστημα όπου μπορείς να βρεις σχεδόν τα πάντα για την όπερα, με προσωπικό που γνωρίζει σχεδόν τα πάντα για την όπερα. Αναζητώ παλαιές φωτογραφίες με κοστούμια της όπερας. Στις 12 Μαρτίου 1942 οι Αμερικανοί βομβάρδισαν το κτήριο. Πολλές οι ζημιές, αλλά αυτό που δεν μπόρεσε να αναπληρωθεί ήταν τα 150.000 κοστούμια περισσότερων από 120 έργων όπερα. Η διπλανή μου, με την οποία πιάνω κουβέντα είναι κατηγορηματική. "Δεν ήταν 'ατύχημα'. Ήταν εσκεμμένο".

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL