Η “Νούρα, ένα πένθιμο μπλουζ” της Βάσιας Αργέντη, στο Θέατρο “Διάνα”, είναι ένα δόκιμο και ώριμο ήδη δραματικό έργο. Η συγγραφέας χειρίζεται το θέμα της (μετανάστευση) με ψυχραιμία και απόσταση για να μην υποκύψει στο αμάρτημα της συγκινησιακής χειραγώγησης του κοινού. Αναπτύσσει δύο συγκλίνουσες ιστορίες που τέμνονται στη μέση νομοτελειακά. Την ιστορία του Αλέξανδρου, που ξεκινάει με το ιδεώδες της ηθικής τελειότητας, αλλά στα λόγια μόνο, χωρίς το αληθινό ηθικό έρμα, που είναι η αγάπη του άλλου, του ξένου, του οδοιπόρου, του πεινασμένου για δικαιοσύνη. Καταλήγει να παρασυρθεί από τους ανέμους της βίας και του μίσους σε απρόβλεπτα, άνυδρα, ξένα ψυχικά τοπία. Και την ιστορία των δύο ηρωίδων από τη Συρία, της Νούρα και της μητέρας της, που αποζητούν όχι το δυτικό όνειρο, αλλά μια ανθρώπινη ζωή, χωρίς βία, διώξεις, εγκλήματα, πολέμους. Παρακολουθούμε μια διπλή Οδύσσεια, του Δυτικού ανθρώπου που μέσα στην αυταπάτη της πλαστής ευμάρειας έχει χάσει για πάντα τον δρόμο για τη δική του Ιθάκη, και των προσφύγων, απόβλητων ενός “ανώτερου”, δήθεν πολιτισμού, τα αιώνια εξιλαστήρια θύματα για την εξαγορά των άδικα χυμένων αιμάτων της αμαρτωλής Ιστορίας, που δεν έχει τέλος. Το κείμενο της Αργέντη αποτελεί, τολμώ να πω, ένα γνήσιο τραγικό προζύμι, ενώ η εμπνευσμένα απέριττη σκηνοθεσία της συγγραφέως στο “Διάνα”, σε σκηνικά της ίδιας, με τους λειτουργικούς φωτισμούς του Μανώλη Μπράτση και την πρωτότυπη ζωντανή μουσική - στίχους του Ανδρέα Καρανίκα, το προάγει δημιουργικά σε μια μικρή συμπυκνωμένη τραγωδία.
Η Μαριάννα Τουμασάτου (μητέρα), υπό την καθοδήγηση της σκηνοθέτιδας, διατηρεί σωστή απόσταση στοργής από τον γήινο ρόλο, προσθέτοντας τον δικό της προσωπικό εσωτερικό σπινθήρα για να φορτίζει εκάστοτε εναλλάσσοντας ένα σκότος μη απολύτως αδιαπέραστο με ένα φως πάντοτε ραγισμένο. Η Ανδριάνα Μπάμπαλη (Νούρα) γίνεται με το τραγούδι της η λυρική εκδοχή και υδάτινη καρδιά του ρόλου της. Ο νεότερος Γιάννης Χαντέλης (Αλέξανδρος) παίζει με συναισθηματική ευφυΐα και είναι απολύτως διαυγής, ιδιαίτερα στις ψυχολογικές μεταπτώσεις. Οι Θεώνη Φύτρου, Δανάη Αλυσανδράτου, περισσότερο από επαρκείς ως πρόσωπα - σκιές. Σημειώνω επίσης ότι θεωρώ σημαντικό το να παίζεται αυτό το ποιοτικό έργο με επιτυχία σε ένα θέατρο από τα λεγόμενα “εμπορικά”.
Το έργο “Σημάδια στην Ομίχλη” του σύγχρονου Αμερικανού συγγραφέα και ηθοποιού Στέφεν Ζακς στο Vault. (Ο πρωτότυπος τίτλος: “Bakersfield Mist”, Η ομίχλη του Μπέικερσφιλντ, δεν σημαίνει κάτι στα ελληνικά). Πρόκειται για τυπικό δείγμα ενός “διανοούμενου” και περιπαικτικού ταυτόχρονα έργου - δοκίμιου που θέτει υπό εξέταση τα όρια του αυθεντικού στην τέχνη. Τι είναι αυθεντικό και τι δεν είναι; Τι είναι τέχνη τι όχι; Βασισμένο σε ένα πραγματικό γεγονός, την περίπτωση της Τέρι Όρτον, η οποία είχε αγοράσει πάμφθηνα σε ένα παλαιοπωλείο μιας μικρής, ασήμαντης επαρχιακής πόλης της Καλιφόρνιας (Bakersfield) έναν μεγάλο πίνακα ζωγραφικής που κανείς δεν ήθελε και που αργότερα δίχασε ολόκληρο το κριτικό κατεστημένο των ΗΠΑ με την υποψία και μόνο ότι ήταν ένα γνήσιο έργο του διάσημου ζωγράφου Τζάκσον Πόλοκ, χωρίς ποτέ μέχρι σήμερα να έχει δοθεί απάντηση. Ούτε το έργο απαντάει, αφήνοντας σκοπίμως το ερώτημα μετέωρο στον αέρα σαν το αινιγματικό χαμόγελο μιας Τζοκόντας.
Η σκηνοθεσία του Λεωνίδα Παπαδόπουλου “πιάνει” το έργο ευφυώς από τις δύο του άκρες και το ξηλώνει σαν προπέτασμα άρρητου μυστήριου για να δούμε το πολιτικό σχόλιο που κρύβεται: μια ριζοσπαστική κριτική του “πολιτισμού των εικόνων”, όπου μια κατευθυνόμενη ανεξέλεγκτη “μόδα” ορίζει αυθαίρετα τι είναι αυθεντικό στην τέχνη, τι όχι, τι ωραίο και τι άσχημο, τι “πρέπει”, τι “δεν πρέπει” να μας αρέσει, με πακτωλούς χρημάτων και με γνώμονα πάντοτε το συμφέρον μιας αδίστακτης ληστρικής οικονομικής ολιγαρχίας που εκμεταλλεύεται την ανάγκη μας για ομορφιά και ανεβοκατεβάζει αξίες κατά το κέφι της κερδοσκοπώντας ασύστολα.
Η ευρηματική σκηνογραφία - ενδυματολογία της Όλγας Ντέντα είναι όρος “ουκ άνευ” της σκηνοθεσίας, οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη κοσμούν, τα video του Στέφανου Κοσμίδη αποκαλυπτικά, τα ηχητικά τοπία της Λιάνας Τζερεφού ευεργετούν την ακοή μας. Οι δύο πρωταγωνιστές, η Ράνια Σχίζα, με ένα αρχαϊκό αινιγματικό μειδίαμα που “σφάζει”, και ο πολυμήχανος Νίκος Παντελίδης, με ένα εκρηκτικό εσωτερικό μαύρο χιούμορ που “καίει”, είναι μονολεκτικά, έξοχοι.
