Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Στην υποβλητική Παγόδα των Χελωνών ή του Θαλάσσιου Ναού της Τύχης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Στην υποβλητική Παγόδα των Χελωνών ή του Θαλάσσιου Ναού της Τύχης

Στην είσοδο της γνωστότερης παγόδας της Σαϊγκόν, νυν Χο Τσι Μινχ

Κείμενο - φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2013, οκτώμισι το πρωί. Πρώτη μου ημέρα στην πρωτεύουσα του πρώην Νοτίου Βιετνάμ, το Χο Τσι Μινχ, όπως επισήμως ονομάζεται από τις 2 Ιουλίου του 1976 η Σαϊγκόν. Βγαίνοντας από το ξενοδοχείο αρκετά πρωί σε σχέση με ό,τι συνηθίζω, καθώς θεωρώ πως στα ταξίδια και στις διακοπές ο χρόνος αξίζει πολύ περισσότερο από όσο στη συνήθη καθημερινότητα, διαπιστώνω ότι η κίνηση έχει αρχίσει από πολύ νωρίς. Τράπεζες και Δημόσιο έχουν ανοίξει ήδη από τις επτάμισι το πρωί, ενώ κάποια πολυκαταστήματα έχουν την πολυτέλεια να ανοίγουν την ώρα που περνώ έξω από αυτά.

Ξεκινώ την περιήγησή μου από την αγορά Τσόο Μπεν Ταν. Τσόο σημαίνει αγορά και στεγάζεται σε ένα κτήριο του 1912, ενώ η ίδια λειτουργούσε ως υπαίθριος χώρος συνάθροισης πλανόδιων πωλητών από τον 17ο αιώνα. Συνεχίζω επισκεπτόμενος δύο κτήρια - μουσεία, το Μέγαρο της Ανεξαρτησίας, όπου στις 30 Απριλίου 1975 έληξε ο Πόλεμος του Βιετνάμ όταν βορειοβιετναμικό τανκ πέρασε την πύλη του έως τότε προεδρικού μεγάρου του Νοτίου Βιετνάμ, και το Μουσείο Μνημών του Πολέμου.

Ακριβώς στις 12 το μεσημέρι περνώ έξω από την αμερικανική πρεσβεία. Έχει μείνει ιστορική η φωτογραφία του διάσημου Ολλανδού φωτογράφου Χούμπερτ Φαν Ες, που δείχνει το προσωπικό της πρεσβείας και της CIA να σχηματίζει στις 29 Απριλίου 1975, παραμονή της «Πτώσης της Σαϊγκόν» και με ολοφάνερη αγωνία, ουρά για να επιβιβαστεί στο ελικόπτερο που περιμένει με τη μηχανή αναμμένη στην ταράτσα του κτηρίου.

Συνεχίζοντας, με δίκυκλο, περνώ μπροστά από το Στρατιωτικό Μουσείο και τον Ζωολογικό Κήπο, για να βρεθώ λίγο πριν από τις 12.30 στην περίφημη Παγόδα του Αυτοκράτορα του Νεφρίτη. Η πλήρης διεύθυνση της παγόδας είναι Οδός Μάι Τι Λου, Διαμέρισμα 1. Το Πρώτο Διαμέρισμα είναι το κεντρικότερο της πόλης και χωρίζεται από το Δεύτερο Διαμέρισμα στα ανατολικά και το Τέταρτο Διαμέρισμα 4 στα νότια από τους ποταμούς Σαϊγκόν και Μπεν Νγκε.

Καθώς κοιτάζω τον χάρτη μου διαπιστώνω πως πολύ σπουδαίο πρέπει να είναι όσον αφορά τα αξιοθέατα και το Τρίτο Διαμέρισμα, αφού τον έχω γεμίσει με τοξάκια και αστερίσκους έχοντας σχεδιάσει και έναν τεράστιο κύκλο γύρω από την γνωστή Τσολόν, την «Τσάιναταουν της Σαϊγκόν», που οι Ευρωπαίοι την πρόφεραν Σολόν, κοντά στα όρια της οποίας βρίσκεται και η παγόδα.

Η συγκεκριμένη παγόδα διαθέτει αρκετά εναλλακτικά ονόματα, αναλόγως ποιος και πώς τα χρησιμοποιεί. Αν είσαι ένας απλός Βιετναμέζος πολίτης που μιλάει τη γλώσσα του λαού, θα την πεις Τσούα Νγκοκ Χοάνγκ. Αν επιμένεις να την αποκαλείς με την επίσημη ομνομασία, την λες "Νγκοκ Χοάνγκ Ντιέν". Αν είσαι λόγιος ή κοσμοπολίτης ή απλά Κινέζος, θα την πεις με την κινεζική ονομασία της, Θαλάσσιος Ναός της Τύχης, που προφέρεται Φουόκ Χ' άι Του. Αν πάλι είσαι τουρίστας, την ξέρεις ως Παγόδα με τις Χελώνες, καθώς έτσι την αποκαλούν αρκετοί ταξιδιωτικοί οδηγοί, αλλά και κάποιοι αγγλόγλωσσοι ντόπιοι όταν επιχειρούν να καταλάβουν ότι μιλάς μαζί τους για το συγκεκριμένο αξιοθέατο, καθώς αρκετές χελώνες φιλοξενούνται σε μια δεξαμενή στα δεξιά της αυλής της.

Το κτήριο είναι πλέον υπεραιωνόβιο. Χτίστηκε το 1909 από την καντονέζικη κοινότητα της πόλης. Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή ανάμεσα στις πολυάριθμες παγόδες που θα συναντήσει κάποιος που θα επισκεφθεί το Βιετνάμ, όμως ο χώρος είναι, αν μη τι άλλο, υποβλητικός. Υπέροχα ξύλινα αγάλματα, περίτεχνα διακοσμημένοι βωμοί, πολυάριθμοι συμβολισμοί συνθέτουν μια ιδιαίτερη «ατμόσφαιρα».

Ο Αυτοκράτορας του Νεφρίτη είναι από τις μεγαλύτερες μορφές του κινεζικού πανθέου και, σύμφωνα με την ταοϊστική μυθολογία, άρχει του Παραδείσου, της Γης και της Κόλασης, καθώς και όλων των θνητών. Τα ονόματά του είναι πολλά, όπως λόγου χάριν Τιάν Γκονγκ, δηλαδή Ουράνιος Παππούς, Σεβαστός και Αξιότιμος, Αρχαίος Βούδας, Υπέρτατο Πνεύμα του Αυγούστου και άλλα ακόμη. Λέγεται δε ότι γεννήθηκε την ένατη ημέρα του πρώτου σεληνιακού μήνα του ημερολογίου.

Σύμφωνα με τον μύθο φυλάσσει την είσοδο προς τον Ουρανό κρίνοντας ποιος δικαιούται να τη διαβεί και ποιος όχι. Οι δύο σύντροφοί του κρατούν ένα λυχνάρι και ένα τεράστιο τσεκούρι για να οδηγήσουν τον καθένα στη σωστή κατεύθυνση. Υπάρχουν όμως εδώ και άλλες θεότητες, όπως η Θεά της Γονιμότητας, ο Κύριος της Κόλασης, ακόμη και ο Ερχόμενος Βούδας, σε μια σύνθεση ταοϊστικής, βουδιστικής και κομφουκιανής μυθολογίας.


Χτυπώντας το γκονγκ

Κεραμίδια "γιν-γιανγκ"

Το πρώτο που μου τραβά την προσοχή αμέσως μετά την πρόσοψη είναι τα "γιν-γιανγκ" κεραμίδια, εμπνευσμένα στο σχήμα και τα χρώματα από τον ταοϊστικό δυαδισμό. Μπαίνοντας στον χώρο αμέσως μετά το προαύλιο, στα αριστερά του κυρίως ιερού, βρίσκεται η Αίθουσα με τις δέκα Κολάσεις. Κάθε σειρά, σαν να αναπαριστά τις αναφορές του Δάντη, παριστάνει και από έναν κύκλο της Κόλασης, με κάθε κύκλο να εποπτεύεται από έναν Βασιλιά της Κόλασης, ο οποίος κρατά και από ένα βιβλίο στο οποίο είναι γραμμένα λεπτομερώς τα αμαρτήματα του νεκρού.

Παραδίπλα καίγονται διαρκώς αρώματα που δημιουργούν μια "μυστικιστική" ατμόσφαιρα, σαν να σου λένε με τον τρόπο τους να αφήσεις έξω, πίσω σου, τον θόρυβο της μεγαλούπολης και να αναζητήσεις την ηρεμία.

Δεξιά στην κεντρική είσοδο βρίσκεται ο Μον Κουάν, o Θεός της Πύλης, σαν να παρατηρεί τους εισερχόμενους μέσα από μια ξύλινη θήκη όπου προστατεύεται, και απέναντί του βρίσκεται ο Θέο Θαν, ο Θεός της Γης.

Ακριβώς μπροστά βρίσκεται ένας βωμός. Σε αυτόν λατρεύονται αρκετές θεότητες. Μεταξύ αυτών η Φατ Μάου Τσουάν Ντε. Είναι γνωστή και ως Κούντι στα σανκριτικά αλλά και ως Κάντζι στα ιαπωνικά. Το σανσκριτικό όνομά της σημαίνει Υπέρτατη Αγνότητα. Είναι ακόμη γνωστή ως Μπαγκαβάτι, δηλαδή μητέρα όλων των Βουδών, και συχνά εξισώνεται με τον μποτισάτβα Αβαλοκιτεσβάρα.

Συνδέεται ακόμη και με τη "δαιμονική" Τσάντι του Ινδουισμού, στην οποίο παραπέμπει αμέσως με τα πολλά της χέρια στο συγκεκριμένο άγαλμα στην Παγόδα του Αυτοκράτορα του Νεφρίτη, ενώ αποτελεί σημείο αναφοράς και σε ασκήσεις του εσωτερικού Βουδισμού. Στον βωμό λατρεύονται ακόμη ο Ντία Τανγκ Βουόνγκ, δηλαδή ο μποντισάτβα ασκητής Κσιτιγκάρτα, που αποκαλείται Γήινος Θησαυρός και Ομφαλός της Γης, ο Ντι Λακ, που είναι ο Μαϊτρέγια ή αλλιώς ο Βούδας του Μέλλοντος, και ο Κουάν Τε Αμ Μπο Τατ.

Πίσω από τον βωμό σε μια γυάλινη θήκη βρίσκεται ο Βούδας - θεραπευτής Φατ Ντουόκ Σου, γνωστός και ως Βούδας Νου Λάι, για τη φιγούρα του οποίου λέγεται πως είναι φτιαγμένη από σανταλόξυλο.

Στις πλευρές του βωμού υπάρχουν δύο απειλητικές φιγούρες. Στα δεξιά βρίσκεται το ύψους τεσσάρων μέτρων άγαλμα του στρατηγού που νίκησε τον Πράσινο Δράκο και στα αριστερά ο στρατηγός που νίκησε τον Λευκό Τίγρη. Ο Πράσινος Δράκος και ο Λευκός Τίγρης είναι δύο βασικά σύμβολα στον εσωτερικό Ταοϊσμό και τον πνευματικό αλχημιστή της Ανατολής, πάνω στα οποία έχουν δημιουργηθεί τεχνικές για τους αναζητητές της αθανασίας.


Βωμός στο εσωτερικό της παγόδας

Ο Νγκοκ Χόανγκ και οι φύλακές του

Ο ταοϊστής Αυτοκράτορας του Νεφρίτη, ο Νγκοκ Χoάνγκ, με πολυτελή φορεσιά, δεσπόζει επάνω από τον βωμό. Δεξιά και αριστερά του βρίσκονται οι φύλακές του, τα τέσσερα Μεγάλα Διαμάντια, τα Του Ντάι Κιμ Κουόνγκ, που ονομάστηκαν έτσι επειδή λέγεται ότι είναι τόσο σκληροί όσο τα διαμάντια.

Δεξιά και αριστερά του Αυτοκράτορα σχηματίζουν διάδρομο δύο τριάδες: στα αριστερά ο ταοϊστής Θεός του Βόρειου Πολικού Αστέρα και Θεός της Μακροβιότητας Μπακ Ντάου, που περιστοιχίζεται από τους δύο φύλακές του, και στα δεξιά ο ταοïστής Θεός του Νότιου Πολικού Αστέρα και Θεός της Ευτυχίας Ναμ Τάο, ο οποίος έχει δεξιά και αριστερά του δύο φύλακές του.

Στη θήκη δεξιά του Αυτοκράτορα βρίσκεται η Φατ Μάου Τσουάν Ντε. Στον τοίχο στα δεξιά της, σε ύψος περίπου τεσσάρων μέτρων, βρίσκεται ο Ντάι Μινχ Βουόνγκ Κουάνγκ, ο οποίος αναγεννήθηκε ως Σακυαμούνι, επάνω σε έναν φοίνικα. Από κάτω βρίσκονται οι Τιέμ Ναν, τα Πρόσωπα του Θεού.

Στη θήκη αριστερά του Αυτοκράτορα κάθεται ο Ονγκ Μπακ Ντε, μετενσάρκωση του αυτοκράτορα που κρατά σπαθί με το ένα πόδι σε μια χελώνα και το άλλο σε ένα φίδι. Στον τοίχο στα αριστερά του, σε ύψος περίπου τεσσάρων μέτρων, βρίσκεται ο Τιέν Λόι, ο Θεός του Κεραυνού που σκοτώνει τους κακούς. Από κάτω του βρίσκονται στο μεν κάτω σκαλοπάτι οι στρατιωτικοί του Ονγκ Μπακ Ντε, στο δε κάτω σκαλοπάτι οι φύλακες του Τιέν Λόι.

Στο επάνω μέρος των δύο στύλων που χωρίζουν τις τρεις κόγχες βρίσκονται αριστερά η Θεά του Φεγγαριού και δεξιά ο Θεός του Ήλιου.


Η δεξαμενή με τις χελώνες από τις οποίες πήρε η ταοϊστική παγόδα του 1909 την ανεπίσημη ονομασία της

Ο αρχηγός της Κόλασης με το κόκκινο άλογο

Έξω από την Πύλη και στα αριστερά του δωματίου βρίσκεται μια άλλη αίθουσα. Στην ημίκλειστη περιοχή, στα δεξιά, βρίσκεται ο Θανχ Χοάνγκ, ο αρχηγός της Κόλασης, και στα αριστερά βρίσκεται το κόκκινο άλογό του. Από τις έξι μορφές, οι δύο κοντινές του είναι αριστερά ο Αμ Κουάν (Θεός του Γιν) και δεξιά ο Ντουόν Κουάν (Θεός του Γιανγκ). Οι άλλες τέσσερις μορφές, οι Θουόνγκ Τιέν Φατ Ακ, είναι οι θεοί που ορίζουν τιμωρίες και ανταμοιβές αναλόγως των πράξεων κάθε νεκρού. Ο Θανχ Χοάνγκ βλέπει στην κατεύθυνση των «Δέκα Κολάσεων». Στον απέναντι τοίχο απεικονίζεται η Κουάν Αμ Τι Κιν να κρατά τον γιο της.

Στην άλλη πλευρά του τοίχου βρίσκεται ένας θάλαμος με κεραμικές μορφές δώδεκα γυναικών που κάθονται σε δύο σειρές, με παιδιά ολόγυρά τους. Κάθε γυναίκα εκπροσωπεί και από ένα έτος του κινέζικου ημερολογίου. Πάνω από τον θάλαμο δεσπόζει η Θαν Μάου (Μεγάλη Μητέρα) Κιμ Χόα, επικεφαλής όλων των γυναικών.

Αναχωρώντας για τα επόμενα αξιοθέατα της πόλης, παρότι δεν έχω ακόμη επισκεφθεί και δει παρά ελάχιστα από αυτά, οι εντυπώσεις που αποκομίζω με πείθουν ότι, αν ένας επισκέπτης της Χο Τσι Μινχ είχε χρόνο να δει μία και μόνο παγόδα, αυτή δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την Παγόδα του Αυτοκράτορα του Νεφρίτη. Πρόκειται για έναν ιερό τόπο των Βιετναμέζων που προσφέρεται για μια κατατοπιστική επαφή με τους θρύλους, την παράδοση και τις δοξασίες 4.000 χρόνων.

Το κυριότερο είναι δε πως, μαθαίνοντας για τους θρύλους, διαπιστώνεις πως οι περισσότεροι θεοί των Βιετναμέζων ήταν αρχαίοι τους πρόγονοι που δίδαξαν κανόνες ηθικής, διέδωσαν τα γράμματα και τις τέχνες, μίλησαν για την ευγένεια και την καλοσύνη, χαρίσματα τα οποία δεν λείπουν από τους Βιετναμέζους. Καθόλου τυχαίο δεν είναι και το ότι πρόκειται για την παγόδα που επισκέφθηκε και ο Μπάρακ Ομπάμα στην επίσκεψή του στη Σαϊγκόν με την ιδιότητα του Προέδρου των ΗΠΑ.

 

Χτίστηκε το 1909 από την καντονέζικη κοινότητα της πόλης. Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή ανάμεσα στις πολυάριθμες παγόδες που θα συναντήσει κάποιος που θα επισκεφθεί το Βιετνάμ, όμως ο χώρος είναι, αν μη τι άλλο, υποβλητικός

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL