Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
«Memoria. Γυναίκες στο Βουνό. Δημόσιες αναγνώσεις» / Ένα ζωντανό μνημείο για τις αντάρτισσες της Κρήτης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Memoria. Γυναίκες στο Βουνό. Δημόσιες αναγνώσεις» / Ένα ζωντανό μνημείο για τις αντάρτισσες της Κρήτης

Έναν φόρο τιμής στις γυναίκες που βγήκαν στο βουνό ως αντάρτισσες στον Εμφύλιο της δυτικής Κρήτης καταθέτει η εικαστικός Ελένη Τζιρτζιλάκη μέσα από μια σειρά «δημόσιων αναγνώσεων» που πραγματοποιούνται την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου στις 7 μ.μ. στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, στο Ρέθυμνο, στο πλαίσιο της έκθεσης «Blind Date. Εκδοχές πολιτισμικής ιθαγένειας» σε επιμέλεια Αντώνη Βολανάκη.

Η Ε. Τζιρτζιλάκη επιχειρεί να συστήσει ένα «ζωντανό μνημείο» γι’ αυτές τις γυναίκες μέσα από τη δημόσια εκφώνηση των ιστοριών τους, που όπως λέει, αποτελεί ένα είδος «εξαγνισμού» για όλες εκείνες που αγωνίστηκαν για την ελευθερία, ενάντια στον φασισμό, την αποικιοκρατία και την πατριαρχία. Για εκείνες που αντιστάθηκαν και εξοντώθηκαν με το όπλο στο χέρι σε άνισες μάχες. Που κατηγορήθηκαν ως πόρνες και διαπομπεύτηκαν με χυδαίους τρόπους, μένοντας για χρόνια άταφες, ή εξορίστηκαν στα ξερονήσια. Όλες αυτές οι γυναίκες παρέμειναν στο σκοτάδι της λήθης.

Σε συνέχεια της «Νίτσας Ελένη - Παπαγιαννάκη - Ηλέκτρα», που παρουσιάστηκε στην έκθεση «Blind Date. Εκδοχές πολιτισμικής ιθαγένειας», το «Memoria. Γυναίκες στο Βουνό» επιχειρεί να φέρει στο φως τις ιστορίες αυτών των γυναικών αντιμετωπίζοντάς τις ως το κρυμμένο συλλογικό υποκείμενο.

Πρόκειται για πράξεις αντίστασης από γυναίκες που ξεσηκώθηκαν και αφανίστηκαν με βίαιο και αποτρόπαιο τρόπο.

Ανυπότακτες στα βουνά και μετά την ήττα

Η εικαστικός αναφέρει πως οι γυναίκες στο βουνό, στη δυτική Κρήτη, βγήκαν από το ασφυκτικά προδιαγεγραμμένο σύμπαν των συμβάσεων και των διαδρομών που τους επεφύλασσαν η οικογένεια και η κοινωνία. Κι ένας από τους λόγους γι’ αυτή την πράξη τους ήταν και η διεκδίκηση της δικής τους χειραφέτησης, της δικής τους ζωής και απελευθέρωσης σε μια ισχυρά πατριαρχική κοινωνία. Έμειναν στα βουνά ανυπότακτες έως το τέλος, ακόμη και μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού.

Δεν μπορούσαν και δεν ήθελαν να επιστρέψουν ηττημένες και ταπεινωμένες.

Ανέπτυξαν ικανότητες ανθεκτικότητας και αντοχής, αλλά και απροσμέτρητη δύναμη σε συνθήκες εξαιρετικά αντίξοες. Ανέπτυξαν πολυσύνθετες ικανότητες επιβίωσης και αλληλεγγύης, συνεργασίας και απορρόφησης των κινδύνων, μετατόπισης και στρατηγικής. Με λίγα λόγια, έγιναν ένα με το περιβάλλον που τις φιλοξένησε. Πολλές εξοντώθηκαν σε μάχες άνισες και διαπομπεύτηκαν με τον χειρότερο τρόπο. Όσες επέστρεψαν από το βουνό εξορίστηκαν, φυλακίστηκαν, κρύφτηκαν, έφυγαν γι’ αλλού.

Η Ε. Τζιρτζιλάκη σημειώνει πως τους τελευταίους εννέα μήνες η καθοδήγηση του Δημοκρατικού Στρατού στη δυτική Κρήτη γινόταν από μια γυναίκα, τη Βαγγελιώ Κλάδου (Μαρία), που εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών είχε αποκοπεί εντελώς από το Κομμουνιστικό Κόμμα και δρούσε με τους λιγοστούς συντρόφους της σε μια ηρωική, δραματική κατάσταση.

Η πράξη μνήμης «Memoria. Γυναίκες στο Βουνό. Δημόσιες αναγνώσεις» είναι ένα «ζωντανό - μνημείο» γι’ αυτές τις λησμονημένες ηρωίδες, για τις οποίες είναι ελάχιστα γνωστά.

Η συμβολή της σύγχρονης τέχνης

Η εικαστικός υποστηρίζει πως, σε μια περίοδο που βιώνουμε μια νέα έξαρση της βίας κατά των γυναικών και πληθαίνουν οι κινητοποιήσεις κατά των βιασμών και κάθε μορφής διαπόμπευσης, αποτελεί ανάγκη να γνωρίσουμε και να αναγνωρίσουμε αυτές τις ιστορίες.

Και θέτει το ερώτημα: Πώς μπορεί κανείς να μιλήσει σήμερα για αυτές τις γυναίκες και τις συντριπτικές εμπειρίες που σημάδεψαν τη ζωή τους; Αλλά και γιατί μια τέτοια πράξη μάς αφορά ακόμα; Κι ακόμη: Τι μπορεί να κάνει η σύγχρονη τέχνη γι’ αυτές; Η ίδια δίνει την απάντηση: Να ανιχνεύσει τις ιστορίες και τις ζωές τους -ζωές που αφανίστηκαν απότομα και λησμονήθηκαν-, συμβάντα και τόπους, μαρτυρίες και αρχεία, αφηγήσεις και εικόνες, δίνοντας χώρο, σώμα και φωνή σε πράξεις επανάκτησης και μνημοσύνης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL