Από ένα μικρό χωριό της Κέρκυρας, ο Αλέξανδρος Μιάρης μετοίκισε πριν από δώδεκα χρόνια στο Λονδίνο και σχηματίζοντας (ως βασικός συνθέτης των τραγουδιών τους, στιχουργός, κιθαρίστας, περιστασιακά κιμπορντίστας, τραγουδιστής και γενικότερα «κινητήρια δύναμη») τους Electric Litany βρέθηκε στην πρώτη γραμμή όχι μόνο του βρετανικού, αλλά συνολικά του ευρωπαϊκού σύγχρονου rock! Παραμένοντας παρών και στην Ελλάδα, σωματικά και ακόμα περισσότερο διανοητικά, και με τον τρίτο -και θαυμάσιο όπως και οι προηγούμενοι- δίσκο του κουαρτέτου «Under A Common Sky» να έχει μόλις κυκλοφορήσει, μας μίλησε με το πάθος που πάντα τον χαρακτηρίζει, όχι άγριος ούτε αγριεμένος, αλλά... άπληστος για ένα καλύτερο μουσικό, κοινωνικό και πολιτικό μέλλον.
* Τι σας κάνει, αλήθεια, να συνεχίζετε να μένετε στην Αγγλία, ενώ η ανταπόκριση που έχετε από το ελληνικό κοινό μόνο μικρή δεν είναι; Και, όπως κι αν έχει, αισθάνεστε ότι «ανήκετε» περισσότερο στην Ελλάδα, στην Αγγλία, εξίσου και στις δύο ή σε καμία;
Δεν νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου συγκεκριμένα. Στην Αγγλία δημιουργήθηκε η μπάντα και εδώ είναι η βάση μας. Οι μισοί από εμάς είναι Άγγλοι αλλά και αρκετοί συνεργάτες μας είναι μεν από άλλες χώρες, αλλά δραστηριοποιούνται στο Λονδίνο. Μας ταιριάζει μια πιο πολυπολιτισμική κατάσταση. Εκτιμούμε την ανταπόκριση που έχουμε από το ελληνικό κοινό και από οποιοδήποτε κοινό με έναν ταπεινό τρόπο, που είναι μάλλον αντιεμπορικός.
* Πώς βιώνετε αλλά και ποια είναι η άποψή σας για το Brexit και όλες τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά μ' αυτό ως Έλληνες μεν, που όμως κατοικούν μόνιμα στη Βρετανία;
Κατ' αρχάς δεν πρέπει να βλέπουμε τo Brexit με όρους Grexit. Ζώντας το Brexit στην Αγγλία (και όχι από τα ΜΜΕ) και παρατηρώντας έστω και φυσιογνωμικά τους υποστηρικτές του, εύκολα βλέπεις πως έχει ως κεντρική ρητορική την ξενοφοβία και τον συντηρητισμό και αγκαλιάζει όλους τους ακροδεξιούς... τενεκέδες (γέλια) όπως EDL, BNP, UKIP, Britan First κ.λπ., ανάλογους με τους δικούς μας, και φυσικά υποστηρίζεται από μέρος του κεφαλαίου. Όμως το μπέρδεμα είναι ότι μεγάλο μέρος των κυρίαρχης τάξης και του κεφαλαίου είναι κατά του Brexit, γιατί είτε δεν θέλουν να χάσουν τα φτηνά εργατικά χέρια (Έλληνες πτυχιούχοι καφετζήδες, Πολωνοί επιστήμονες υπάλληλοι σούπερ μάρκετ) είτε την ευχέρεια συναλλαγών με την Ε.Ε. Σε όλο αυτό το μπέρδεμα λοιπόν -που παρονομαστής του είναι η βαθιά καπιταλιστική κρίση- η βρετανική Αριστερά... «κότεψε» κανονικά και δεν πήρε ενεργά μέρος στο δίλημμα Brexit -Bremain. Σε συζητήσεις με Άγγλους συντρόφους για τη στάση των αριστερών εδώ, πάντα μας έκαναν την κλασική σύγκριση με τον ΣΥΡΙΖΑ («classic betrayal of their own principles. It is pretty clear that left wing politics has been a severe failure»). Τώρα για το τι θα γίνει με τους Έλληνες που κατοικούν μόνιμα εδώ, νομίζω... όχι και παρά πολλά τελικά. Ακόμα και στο αγγλικό Κοινοβούλιο να ρωτούσες, ούτε κι αυτοί ξέρουν. Κάθε εβδομάδα κάτι αλλάζει. Η δική μας θέση πάντως είναι πιο κοντά στο «neither Westminster nor Brussels».
* Δεν βιάζεστε να κυκλοφορήσετε τους δίσκους σας. Μεσολάβησαν τέσσερα χρόνια ανάμεσα στον πρώτο και τον δεύτερο και πέντε ανάμεσα σε αυτόν και τον καινούργιο, αν και είχε ηχογραφηθεί περισσότερα από δύο χρόνια πριν. Ήταν πρακτικοί οι λόγοι ή απόφασή σας να μην το κυκλοφορήσετε νωρίτερα;
Καθυστερήσαμε έναν χρόνο σ' αυτόν τον δίσκο (αν δεχτούμε ότι μας αρέσουν οι τετραετίες) αναζητώντας τον καλύτερο τρόπο κυκλοφορίας αλλά και για να ολοκληρώσουμε τις συνεργασίες με τους σκηνοθέτες Sakari Lerkkanen και Morgan Matyjasik για δύο βίντεο του δίσκου. Είναι πολύ λεπτό και ακατανόητο το σημείο που νιώθεις ότι ένα τραγούδι ή ένα έργο είναι έτοιμο για να το μοιραστείς. Μπορεί να είναι από ένα πρόωρο λάθος μέχρι ένα υπερδουλεμένο έργο που έχει βαρύνει και δεν μπορεί να πετάξει πλέον. Εμείς λειτουργούμε με βάση το πότε νιώθουμε όλοι έτοιμοι, είτε αυτό υπακούει στους κανόνες της δισκογραφίας, της προβολής κ.λπ. είτε όχι.
* Βιώσατε, αλήθεια, καθόλου αυτό που λέγεται "το σύνδρομο του δύσκολου τρίτου άλμπουμ" πριν από την ηχογράφησή του ή όχι;
Ναι, σε έναν βαθμό. Το δύσκολο δεν ήταν τόσο το να γράφουμε αυθόρμητα τα τραγούδια μας, αλλά το ότι συνειδητά προσπαθούμε να τα εξελίσσουμε προς διαφορετική κατεύθυνση από ό,τι στο παρελθόν. Σ' αυτό έγκειται η μαγική ισορροπία της έμπνευσης και της τεχνικής, του craft.
* Γράψατε και ηχογραφήσατε τον δεύτερο δίσκο σας (το «Enduring Days You Will Overcome» του 2014) ακριβώς τη στιγμή που η κρίση κορυφωνόταν, με κυβέρνηση Σαμαρά και τη Χρυσή Αυγή όχι μόνο στη Βουλή αλλά και με πολύ υψηλό ποσοστό. Πόσο επηρέασαν αυτά το περιεχόμενο αλλά και τη μορφή του;
Περισσότερο επηρέασε την καθημερινότητά μας, κάνοντάς μας να αφήνουμε τις μουσικές δραστηριότητές μας για να ασχοληθούμε με άλλες πιο επείγουσες, αν και υπάρχουν σχετικές αναφορές διάσπαρτες στον δίσκο. Δεν έχουμε δυστυχώς το ταλέντο να γράφουμε σε κατάσταση οργής, όπως κάποιοι άλλοι μουσικοί κάνουν πολύ καλά και τους ζηλεύω γι' αυτό. Τότε λοιπόν, εκτός του ότι μας πείσμωσε βαθιά ότι αυτά τα καθάρματα μαζί με τους πολιτικούς αβανταδόρους τους είχαν την απήχηση που είχαν και για τους λόγους που την είχαν, από την άλλη μας αποξένωνε και μας απογοήτευε η σιωπή της πλειονότητας του «καλλιτεχνικού κόσμου». Δεν εννοώ τηλεσκουπίδια, «τραγουδιάρηδες» και celebrity περσόνες, αλλά rock μπάντες και άλλους «εναλλακτικούς με βούλα» καλλιτέχνες. Ακόμα, νομίζω, δεν έχουμε πολυκαταλάβει τι σημαίνει «ζωτικός χώρος» σε τέτοιες περιπτώσεις, αν και σίγουρα υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που πάλεψαν και μίλησαν χωρίς να ζητούν εύσημα, κι αυτούς θα θυμόμαστε. Μας αποξένωσε όλη αυτή η πλειοψηφική απουσία και νιώθαμε περισσότερο από ποτέ «ξένο σώμα» στον «καλλιτεχνικό χώρο». Νιώθουμε πάντα πιο κοντά σε όλους αυτούς που κινητοποιούνται ξεκάθαρα εναντίον του φασισμού (οργανώσεις, κινήματα, ατομικότητες, χώροι), και είναι πάρα πολλοί.
* Πώς αποτιμάς τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών, τόσο την αλλαγή διακυβέρνησης όσο και τις άλλες συνέπειές τους, με πρώτη βέβαια τη μη είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή; Και είσαι περισσότερο, λιγότερο ή το ίδιο αισιόδοξος -ή απαισιόδοξος- για την υπέρβαση της κρίσης και γενικότερο το μέλλον της Ελλάδας και των ανθρώπων της σε σχέση με πριν από τις εκλογές του Ιουλίου;
Η μη είσοδος των φασιστών στη Βουλή και η αποδυνάμωσή τους είναι απολύτως θετική και το οφείλουμε πρωτίστως στον μαχητικό αντιφασισμό που από τη δεκαετία του ’90 παλεύει γι' αυτό, στις οργανώσεις, στον απλό πολίτη αλλά εν μέρει και στο ότι τους έφτυσε το σύστημα που τους γέννησε αφού τους χρησιμοποίησε. Το ότι εισήλθαν ακροδεξιοί τύπου Βελόπουλου στη Βουλή ή το ότι η Ν.Δ. αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό από τέτοιους έως και κρυπτοφασίστες είναι μια σκοτεινή πλευρά της πραγματικότητας, μα δεν είναι ακριβώς το ίδιο με τη Χ.Α. Τουλάχιστον δεν έχουν «τάγματα εφόδου»!
Στην Ελλάδα υπάρχουν σημαντικοί ανώνυμοι άνθρωποι που παλεύουν για την ελευθερία όλων μας καθημερινά, με κίνδυνο να χάσουν τη δική τους. Τα κινήματα παραδοσιακά βγάζουν το φίδι από την τρυπά και μισιούνται θανάσιμα από τον «σκληρό πυρήνα» του συστήματος, γιατί τα φοβάται - αριστερές οργανώσεις, ελευθεριακά κινήματα, αντιρατσιστικές οργανώσεις και ανένταχτοι απλοί και σωστοί άνθρωποι. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο αυτός ο πλούτος ανθρώπων της ελευθερίας σε μια τόσο μικρή και ιδιαίτερη χώρα. Παρ' όλα αυτά, όμως, δεν είμαι αισιόδοξος για την υπέρβαση της κρίσης. Όχι μόνο γιατί η νυν κυβέρνηση είναι ένα σύμφυρμα νοσταλγών της χούντας, άλλων ακροδεξιών και τυπικών νεοφιλελεύθερων, στο οποίο δυσκολεύεσαι να βρεις κάποιον που να μην είναι μπλεγμένος σε κάποιο σκάνδαλο, ούτε γιατί τα Μνημόνια τείνουν στο διηνεκές και η ιδέα αυτή δεν μας τρομοκρατεί τόσο όσο παλιά.
Χωρίς να τα βάζουμε όλα στο ίδιο καλάθι λοιπόν και κάνοντας αντικειμενική αποτίμηση των γεγονότων, το μεγάλο ρήγμα που προκάλεσε τη στροφή ενός μεγάλου τμήματος του εκλογικού σώματος προς τα δεξιά δυστυχώς οφείλεται στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Το γεγονός και μόνο ότι η έννοια της Αριστεράς πήρε τέτοια διάσταση και στα μάτια πολλών έχει πλέον μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα είναι ζημιά για μιαν ολόκληρη γενιά.
Δυστυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να κάνει τόσα πολλά καθόλου αριστερά πράγματα, με τον περισσότερο κόσμο να πιστεύει ότι αυτή και μόνο είναι η Αριστερά, άρα αντί-ΣΥΡΙΖΑ = αντιαριστερά. Η ζημιά αυτή και μόνο είναι ανεπανόρθωτη, δίχως να αναφέρω το τι συνέβη με τα Μνημόνια και εντέλει με το δημοψήφισμα.
Ήταν λοιπόν σχεδόν μαθηματικά σίγουρο ότι θα φτάναμε εδώ, στο να μας έχει «κατσικωθεί» ένα εθνικιστικό συνονθύλευμα απατεώνων που αν του φέρεις αντίλογο, έχει έτοιμη την επιχειρηματολογία «εσείς οι αριστεροί τα ξεπουλήσατε», χωρίς να μπορείς να του απαντήσεις ότι έχει εντελώς άδικο. Άντε βγάλε άκρη!
Το πώς συνέβη αυτό στην πράξη το είδα σε μικρογραφία στον γενέθλιο τόπο μου, στη Λευκίμμη Κέρκυρας, γνωστή για τον πολύχρονο αγώνα της εναντίον του ΧΥΤΑ, που μάλιστα είχε και έναν νεκρό το 2008. Εμφανίστηκαν πέρυσι χρυσαυγίτες μαζί με βουλευτή τους και με τις «πλάτες» κάποιων κατοίκων, δήθεν μελών του τοπικού περιβαντολλογικού συλλόγου. Η κινητοποίηση άρχισε να βρομίζει και να κουτσαίνει λόγω Χ.Α. και κάθε προσπάθεια του παραδοσιακού κόσμου του αγώνα να συσπειρώσει δυνάμεις και να περισώσει τον αγώνα των Λευκιμμιωτών αντιμετώπιζε την καχυποψία που κατέληγε στην ερώτηση «μήπως είσαστε τίποτα αριστεροί;» (γέλια). Βασικός λόγος της αποστροφής ενός μέρους των κατοίκων της Λευκίμμης προς οτιδήποτε αριστερό ήταν ότι ο δήμαρχος που εγκατέστησε στρατό κατοχής στο χωριό ήταν... συριζαίος.
Με την πολιτική δεν μπορούμε να παίζουμε, κι όσο για την υπέρβαση της κρίσης, το μόνο σίγουρο είναι ότι έτσι δεν πάμε πουθενά, δεν βγαίνει μαθηματικά και άρα δεν βγαίνει γενικότερα. Και δεν είναι μόνο τα χρήματα, είναι το να ζούμε μια ζωή όμορφη και πλήρη ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό, κατά βάση δεν είναι ελληνικό, αλλά καταλήγει σε εμάς. Παρατηρώ τελευταία σε άλλες χώρες ότι ο μύθος του τεμπέλη Έλληνα έχει κάπως υποχωρήσει, γιατί έχουν βιώσει και εκεί την κρίση και δεν μπορεί όλοι οι Ευρωπαίοι να είναι τεμπέληδες! Προσωπικά παραμένω σε απόψεις που στους πιο πολλούς φαίνονται ρομαντικές και ουτοπικές. Ο κοινοβουλευτισμός δεν λειτουργεί πια, ενώ, αντίθετα, όπου υπάρχει συντροφικότητα και αυτοοργάνωση όλα είναι πολύ πιο αρμονικά. Δεν ξέρω τι πρέπει να γίνει, και σιγά μην περιμένει κανείς να το ακούσει από εμένα... Για το μόνο που είμαι σίγουρος είναι ότι χρειαζόμαστε μια δυνατή εξέγερση, μια μεγάλη κοινωνική έκρηξη από τα κάτω προς τα πάνω που την ονειρευόμαστε πολλοί κάθε ημέρα. Αν δεν σπάσεις αυγά, δεν κάνεις ομελέτα!
* Ο τόπος και ο χρόνος -καλοκαίρι σε ένα σπίτι σε μια παραλία της Κέρκυρας- της ηχογράφησής του επηρέασαν καθόλου τον δίσκο ή τα τραγούδια ήταν ήδη γραμμένα και διαμορφωμένα και απλώς τα καταγράψατε στο στούντιο;
Κάποιες από τις ιδέες προϋπήρχαν, δουλεύαμε τραγούδια στο τότε στούντιό μας στο Λονδίνο με σκοπό να πάμε το καλοκαίρι σε ένα σπίτι στην Κέρκυρα να τα ολοκληρώσουμε. Εντέλει αποδείχθηκε πολύ θετικό. Απλοποιήσαμε τα τραγούδια ζώντας σε πιο αργούς ρυθμούς από ό,τι στο Λονδίνο. Ευτυχώς προλάβαμε να τα ολοκληρώσουμε πριν πείσουμε ο ένας τον άλλο να μείνουμε για πάντα στο χωριό για να ασχοληθούμε με τις ελιές και αποτυχημένα με το ψάρεμα!
* Συγκρίνοντας με το προηγούμενο άλμπουμ, θα έλεγες ότι αυτή τη φορά η στιχουργική θεματολογία σου είναι περισσότερο προσωπική και λιγότερο κοινωνική ή περίπου το ίδιο;
Νομίζω ότι όσο γράφεις -και έτσι πρέπει- γίνεσαι όλο και πιο αυστηρός με την ουσία αυτών που γράφεις και όχι τόσο με τη φόρμα. Η φόρμα βγαίνει πια πιο αβίαστα λόγω τριβής. Πιστεύω ότι πλέον τα προσωπικά στοιχεία μου μιλούν περισσότερο φιλικά και δεν υποδεικνύουν στον ακροατή. Ακόμα και οι πιο σκοτεινοί από τα Τάρταρα στίχοι σε κάποια τραγούδια προσπαθούν να έχουν μια λειτουργία ταύτισης και ανάτασης ταυτόχρονα. Μπορεί μερικές φορές να είναι όλα μαύρα, μα αυτή είναι η ύπαρξή μας τελικά.
* Από μουσικής πλευράς, ποιες είναι οι κυριότερες διαφορές από τον προηγούμενο δίσκο; Γενικότερα, οι βασικές αναφορές σας εξακολουθούν να είναι στον ευρύτερο progressive ήχο, όπως όταν ξεκινούσατε, ή έχουν πλέον εμπλουτιστεί κατά πολύ ή και μετατοπιστεί;
Μουσικά το ύφος είναι κάπως πιο «δυτικότροπο» σε σχέση με τους προηγούμενους δίσκους. Η μεγαλύτερη διαφορά ίσως είναι η ενορχήστρωση και η συνολική ηχητική προσέγγιση, που θα έλεγα ότι έχει αρκετά κοινά με τη ζωγραφική. Έχουμε κάποια πολύ συγκεκριμένα όργανα που θέτουν τις αδρές πινελιές των τραγουδιών, το τελικό αποτέλεσμα δημιουργείται αθροιστικά από αυτές τις πινελιές και όχι από έναν «τοίχο ήχου», όπως κάναμε συνήθως στο παρελθόν.
* Υπάρχουν ένα ή δύο τραγούδια στον δίσκο που να έχουν διαφορετική, ξεχωριστή σημασία για εσένα και για ποιο λόγο το καθένα;
Το «Sealight», που θα είναι και το πρώτο single ουσιαστικά, στιχουργικά είναι βαθιά προσωπικό και νομίζω ότι αποπνέει ειλικρίνεια και απλότητα μέσα από την αποσπασματική του ενορχήστρωση. Επίσης, επειδή το σενάριο για το βίντεό του, που γράψαμε με τον Φινλανδό σκηνοθέτη Sakkari Lerkanen, κατέληξε στο προαιώνιο σχήμα της γυναίκας ως μητέρας και αγαπημένης, μα ταυτόχρονα και σύμβολο όλων όσων καταπιέζονται από και στις κοινωνίες, αυτό του έδωσε ακόμα ένα επίπεδο για εμένα. Το δεύτερο είναι το «Refugee - Under A Common Sky», που πολύ απλά είναι λόγος για να μην ντρέπομαι γι' αυτό που κάνω.
* Ποια είναι τα πιο άμεσα προσεχή σχέδια σας, εντός αλλά βέβαια και εκτός Ελλάδας; Και με την ευκαιρία, θα περιμένουμε άλλα πέντε χρόνια για το επόμενο άλμπουμ ή όχι απαραίτητα;
Θα πραγματοποιήσουμε κάποιες συναυλίες και παρουσίαση του δίσκου στο Λονδίνο μέχρι τέλη Οκτωβρίου και αμέσως μετά ερχόμαστε στην Ελλάδα για περιοδεία (24 Οκτωβρίου Πάτρα, 25 Αθήνα, 27 Κρήτη, 31 Ιωάννινα, 1 Νοεμβρίου Θεσσαλονίκη και 2 Κέρκυρα). Μετά ξανά στο Λονδίνο, ένα φεστιβάλ στην Ολλανδία και από τον Ιανουάριο ξεκινάμε την ευρωπαϊκή περιοδεία για τον δίσκο με τους νέους συνεργάτες μας. Όσο για νέο άλμπουμ, έχουμε ήδη αρχίσει ηχογραφήσεις και βάζουμε στοιχήματα μεταξύ μας για το αν αυτή τη φορά θα χρειαστούν τέσσερα χρόνια ή λιγότερα! (γέλια). Τελειώνοντας, να πω ότι ειλικρινά ανυπομονούμε να παίξουμε στο ελληνικό κοινό μετά από τόσον καιρό!
Ένα μεγάλο μέρος του κοινού στη χώρα μας -ανάμεσά τους και εγώ προσωπικά- ανυπομονεί το ίδιο ή και ακόμα περισσότερο...
