Του Μπασκίν Οράν
Αύριο η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή (YSK) θα βγάλει την ετυμηγορία της για τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη[2]. Δε χρειάζεται όμως να περιμένουμε μέχρι αύριο - μπορώ να σας πω από τώρα με βεβαιότητα ποιο θα είναι το αποτέλεσμα: Όποια και αν είναι η απόφαση, το ΑΚΡ θα χάσει. Το καπέλωμα του YSK δε θα το ωφελήσει. Γιατί ο στόχος του δεν είναι να κερδίσει τις νέες εκλογές, πράγμα ούτως ή άλλως δύσκολο. Αυτό που θέλει είναι να συγκρατήσει την εκλογική του βάση παίζοντας το ρόλο του αδικημένου. Και εξηγούμαι:
Αν το YSK επικυρώσει την εκλογή του Ιμάμογλου και απορρίψει το αίτημα για επανάληψη των εκλογών, τότε η απόφαση θα είναι μια «εθνική» γροθιά στο πρόσωπο του κυβερνητικού συνασπισμού και θα σπάσει μια και καλή την αίσθηση παντοδυναμίας που διατηρεί. Και όλα αυτά παρά την πλήρη κινητοποίηση των κυβερνητικών στελεχών, που βομβάρδιζαν το εκλογικό σώμα με δηλώσεις όπως του υπουργού Σαντί Γκιουβέν: «Για χρόνια μας έβαζαν εμπόδια, μας χλεύαζαν. Δόξα τω Θεώ, φτάσαμε εδώ που είμαστε σήμερα. Η ψυχή των θρησκευτικών λυκείων έχει ξεσηκωθεί. Νιώθω ευτυχής που είμαι απόφοιτος θρησκευτικού λυκείου.»
Αν αντίθετα το YSK αποφασίσει την επανάληψη των εκλογών - μια απόφαση που θα ήταν αδιανόητη, αν η δικαιοσύνη σε αυτήν τη χώρα είχε έστω και στοιχειώδη αυτοπεποίθηση, όπως έγραψε ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Σαμί Σελτζούκ - και αυτή η απόφαση τελεσιδικήσει, η γροθιά απλά θα έχει μετατραπεί σε κλωτσιά, έστω και ετεροχρονισμένη. Γιατί, όπως και στις εκλογές του ’46 με το CHP ή του ’57 με το Δημοκρατικό Κόμμα, όσο και να αλλοιωθεί το αποτέλεσμα, η κυβέρνηση δεν μπορεί απλά να κλέψει τις εκλογές. Ό,τι και να γίνει, ο συνασπισμός ΑΚΡ-ΜΗΡ δεν μπορεί παρά να χάσει.
α) Το CHP είναι σε επιφυλακή και οι άνθρωποί του δε θα εγκαταλείψουν τις κάλπες. Έχουν αρχίσει πια να κατανοούν τις συνθήκες μέσα στις οποίες είναι υποχρεωμένοι να πολιτεύονται οι Κούρδοι και το HDP.
β) Όσοι δεν ψήφισαν την τελευταία φορά, ανάμεσά τους πολλοί ψηφοφόροι του HDP, θα το κάνουν τώρα μόνο και μόνο από την οργή τους. Η αδερφή μου είναι 87 ετών και ζει στην Πόλη. Δεν μπορεί να περπατήσει και στις 31 του Μάρτη δεν πήγε να ψηφίσει. Τώρα ως ανάπηρη θα ζητήσει να της φέρουν μια από τις «κινητές κάλπες».
γ) Γενικά ο κόσμος συνηθίζει να πηγαίνει με το μέρος του πιο δυνατού. Όταν όμως βλέπουν να γίνονται τόσο φανερά λάθη, τότε φοβούνται και φεύγουν. Και όταν η αδικία φτάνει σε τέτοια ύψη - αδικία που όχι μόνο δεν τους ωφελεί, αλλά τη νιώθουν πια στο πετσί τους - τότε η αντίδρασή τους είναι μεγάλη.
δ) Το ΑΚΡ και η ηγεσία του υιοθετεί ανοιχτά τις πρακτικές του Βαθέος Κράτους, που παραδοσιακά έπαιζε το CHP. Μια τέτοια επιστροφή στο παρελθόν ο λαός θα την απορρίψει.
ε) Ό,τι και να ισχυρίζονται στο ΑΚΡ, μετρήθηκαν και βγήκαν λίγοι. Ισχυρίστηκαν ότι ψήφισαν τον Ιμάμογλου οι νεκροί, οι φυλακισμένοι, εκλογείς που τους είχαν αφαιρεθεί τα πολιτικά δικαιώματα, άνθρωποι που κρατούνταν σε φυλακές εκτός Κωνσταντινούπολης, οι ψυχικά ασθενείς. Στην ένστασή τους υπολόγισαν τις παράτυπες αυτές ψήφους σε 46.426. Σύμφωνα με την Μπανού Γκιουβέν της DW, «η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή εξέτασε τις κατηγορίες και εντόπισε μόλις 766 ύποπτα περιστατικά. Ανάμεσά τους βρίσκονταν και 59 πρώην κατάδικοι, οι οποίοι όμως είχαν ήδη απολυθεί πριν τις εκλογές. Ο αριθμός των νεκρών που φαίνονται να ψήφισαν είναι μόλις οκτώ, και μόλις τέσσερεις από αυτούς μένουν στο Μπουγιούκ Τσεκμετζέ, τη συνοικία δηλαδή στο επίκεντρο των κατηγοριών. Από τα ένδεκα άτομα που κρίθηκαν ύποπτοι για νοθεία από την εισαγγελία, η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή απέρριψε τις κατηγορίες για τους δέκα».
στ) Με τις κατηγορίες του να μην έχουν καμία φανερή νομική βάση, το ΑΚΡ παίρνει ολοένα και πιο εκπληκτικές πόζες. Τη στιγμή που γράφω αυτό το κείμενο, ο όψιμα διάσημος Αλί Ιχσάν Γιαβούζ ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει υπόμνημα στην αρχική ένστασή του σχετικά με το δικαίωμα ψήφου όσων είχαν απολυθεί μετά το πραξικόπημα. Η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή όμως έχει ήδη απορρίψει μια παρόμοια ένσταση από τις 23 Απριλίου!
Υπό αυτές τις συνθήκες το κόμμα είναι αναγκασμένο να επικαλείται ξανά τον μπαμπούλα του Φέτο,[3] που έχει καταλήξει σχεδόν κωμικός από την πολλή χρήση. Τόσο ώστε ακόμα και ένα μέχρι χθες πρωτοπαλίκαρο του ιμάμη, ο Χουσεΐν Γκιουλέρτζε, να μπορεί να δηλώνει ότι «η εκλογή του Ιμάμογλου θα ακυρωθεί και ο Μπιναλί Γιλντιρίμ θα ορκιστεί δήμαρχος ως ο δεύτερος σε ψήφους υποψήφιος».
ζ) Αν οι εκλογές κριθούν άκυρες και πρέπει να επαναληφθούν, τότε φωτιά στα μπατζάκια μας. Κανείς επενδυτής δεν πρόκειται να ασχοληθεί με μια χώρα τόσο βυθισμένη στην ανομία. Ούτε μπορούν έτσι να χαλιναγωγηθούν η ισοτιμία του συναλλάγματος και ο πληθωρισμός. Κανείς δε θα μπορεί να βρίσκει πίστωση ακόμα και με τα σημερινά τρομακτικά επιτόκια.
η) Φτάσαμε σχεδόν στη μέση του αλφαβήτου. Ας προσθέσουμε τουλάχιστον ένα τελευταίο σημείο.
Όσοι περιμένουν να επαναληφθεί το σκηνικό του 2015, όπου το ΑΚΡ και ο Ερντογάν έχασαν την κοινοβουλευτική τους πλειοψηφία στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, για να επιστρέψουν ισχυρότεροι στις επαναληπτικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, μάλλον θα διαψευστούν. Γιατί αυτήν τη φορά οι Κούρδοι έχουν ξυπνήσει και, αντί για τα λάθη που έκαναν στο μεσοδιάστημα των εκλογών του 2015, θα προκρίνουν την τακτική ψήφο, που χρησιμοποίησαν ήδη στη Δυτική Τουρκία με μεγάλη επιτυχία, για να εξαφανίσουν το συνασπισμό ΑΚΡ-ΜΗΡ. [...]
Εν συντομία, δηλαδή, το ΑΚΡ καλείται, όπως έστρωσε, έτσι να κοιμηθεί. Ή αν προτιμάτε, είναι εγκλωβισμένο σε αυτό που οι Άγγλοι ονομάζουν self-defeating strategy - μια στρατηγική ήττας. Το κρίσιμο ερώτημα είναι γιατί το ΑΚΡ και ο Ερντογάν επέλεξαν υπό τέτοιες συνθήκες να κινηθούν με αυτόν τον τρόπο; Και η απάντηση: Είναι γιατί απευθύνονται αποκλειστικά στο εσωτερικό τους ακροατήριο. Είναι επειδή θέλουν να αποδείξουν στους ψηφοφόρους τους ότι δεν παρέδωσαν τα όπλα χωρίς μάχη, ότι πάλεψαν για την Κωνσταντινούπολη μέχρι τέλους, ότι όλη η ευθύνη για την τελική κατάληξη ανήκει στο YSK. Και θέλουν να αποδείξουν ειδικά ότι η μπογιά τους κρατάει ακόμα. Φαίνεται ότι νιώθουν βαθύ πανικό.
Μια τέτοια προσήλωση στο εσωτερικό ακροατήριο έχει μόνο ένα σκοπό: ο Ερντογάν έχει πανικοβληθεί τόσο, που προχωρεί σε διαδοχικές ενέργειες που σύμφωνα με τη δική του φιλοσοφία θα έπρεπε να είχε αποφύγει. Από αυτήν την οπτική, η προσφυγή στο YSK είναι ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας λαθών.
Αλλά αν το σκεφτούμε καλύτερα, στην πραγματικότητα δεν είχε άλλη λύση. Η παραδοχή της ήττας είναι για αυτόν παράδοση, όχι εναλλακτική. Δεν μπορεί να το κάνει, δεν είναι στο χέρι του. Θα πρέπει πρώτα να χάσει την εξουσία. Αντί για αυτό, για να συνεχίσει τον αγώνα, επιστρέφει στην ψυχολογική κατάσταση που τον έφερε στην εξουσία: τη θυματοποίηση. Αλλά πια - κι αυτό το βλέπουν ακόμα και οι οπαδοί του - έχει περάσει από τη θέση του θύματος σε αυτήν του θύτη. Ακόμα κι αν δεν το βλέπει ο ίδιος, ισχύει και για αυτόν η διάσημη ρήση του συμπατριώτη μας από την Έφεσσο: «Κανείς δεν μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δυο φορές».
[1] Το κείμενο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα της Κων/λης Agos.
[2] Τελικά, η Ανώτατη Εφορευτική Επιτροπή ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών και αποφάσισε την επανάληψη της εκλογικής αναμέτρησης.
[3] [Σ.τ.Μ.] Χαϊδευτικό του Φετουλάχ, αλλά και αρχικά στα τουρκικά του «Τρομοκρατικού Δικτύου Φετουλάχ Γκιουλέν».
