Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Είναι ανάγκη να αλλάξει το καθεστώς περιβαλλοντικής αδειοδότησης / Η διαχείριση των μολυσματικών νοσοκομειακών αποβλήτων πρέπει να περάσει στα νοσοκομεία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Είναι ανάγκη να αλλάξει το καθεστώς περιβαλλοντικής αδειοδότησης / Η διαχείριση των μολυσματικών νοσοκομειακών αποβλήτων πρέπει να περάσει στα νοσοκομεία

Του Δημήτρη Γ. Παρθένη*

Η διαχείριση των μολυσματικών αποβλήτων των νοσοκομείων είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που παραμένει άλυτο εδώ και δεκαετίες...

Σε μια εποχή όπου όλα τα δεδομένα συγκλίνουν και τεκμηριώνουν τις καταστροφικές για τον πλανήτη παρεμβάσεις της πολύμορφης ανθρώπινης δραστηριότητας, συνεχίζονται πολιτικές διαχείρισης αποβλήτων, -όπως και απορριμμάτων άλλωστε...- που οδηγούν σε πρόσθετη και μάλιστα οδυνηρή ρύπανση.

Ο μεγάλος όγκος των νοσοκομειακών αποβλήτων είναι τα στερεά μολυσματικά απόβλητα, δηλαδή υλικά που προέρχονται από τις ιατρικές πράξεις (γάζες εμποτισμένες με βιολογικά υλικά, σύριγγες, καθετήρες, υλικά μετά το πέρας χειρουργικών, επεμβατικών και γενικότερα πλειάδας θεραπευτικών πράξεων που εφαρμόζονται στις μέρες μας). Σημαντικά μικρότερος όγκος είναι αυτός των υγρών -κατά βάση- αποβλήτων στα οποία κυριαρχεί το χημικό προφίλ (υπόλοιπα φαρμάκων και διάφοροι χημικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται σε διαγνωστικές κυρίως πράξεις, π.χ. υπόλοιπα αντιδραστηρίων εξετάσεων). Ενώ πρόσθετη ειδική κατηγορία αποβλήτων είναι τα ραδιενεργά απόβλητα, υπόλοιπα κυρίως διαγνωστικών πράξεων Πυρηνικής Ιατρικής.

Καθώς ο μεγάλος όγκος των νοσοκομειακών αποβλήτων είναι τα μολυσματικά (απόβλητα με μεγάλο φορτίο μικροβίων, μυκήτων, ιών, παρασίτων κ.λπ.), η παρούσα ανάλυση είναι προσανατολισμένη κατά βάση στη διαχείριση της συγκεκριμένης κατηγορίας αποβλήτων και όχι στα υγρά ή ραδιενεργά.

Υψηλή θερμοκρασία, καύση, χημική επεξεργασία, ακτινοβολία ακόμη και μηχανική καταστροφή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εξόντωση του τεράστιου μικροβιακού φορτίου των μολυσματικών αποβλήτων.

Μια αναμφισβήτητα αποτελεσματική μέθοδος είναι η καύση των μολυσματικών υλικών. Είναι, όμως, ιδιαίτερα καταστροφική για το περιβάλλον, καθώς προκαλεί εξεσημασμένη περιβαλλοντική ρύπανση απελευθερώνοντας αέριους και σωματιδιακούς ρύπους στην ατμόσφαιρα ανάμεσα στους άλλους (διοξίνες, κάδμιο, τοξικά οξείδια, φουράνια κ.λπ.). Επιπλέον, η μέθοδος είναι ιδιαίτερα κοστοβόρος- αρκεί σήμερα να υπολογίσει κανείς πως τα νοσοκομεία και οι υγειονομικές μονάδες πληρώνουν από 1,3 έως 1,5 ευρώ ανά kgr παραγόμενων αποβλήτων στις εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων!!!

Η χημική εξουδετέρωση επίσης αποτελεί ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδο διαχείρισης, παρουσιάζοντας όμως δυστυχώς το ίδιο πρόβλημα με την καύση, καθώς οδηγεί σε εκτεταμένη ρύπανση του περιβάλλοντος με την αθρόα παραγωγή χημικών υποπροϊόντων, ανάμεσά τους τεράστια ποσότητα (Cl-). Πρέπει, επιπλέον, να επισημανθεί πως η μέθοδος παρουσιάζει το πλεονέκτημα της επεξεργασίας των αποβλήτων στην πηγή.

Ο κλιβανισμός είναι μια μέθοδος που στοχεύει στον μετασχηματισμό των αποβλήτων σε οικιακά απόβλητα, όπου, μετά από επεξεργασία υψηλής θερμοκρασίας, τα απόβλητα υφίστανται εκτεταμένο τεμαχισμό και καθίστανται συμβατικά απορριπτέα. Η μέθοδος σαφώς πλεονεκτεί, ιδίως στην περίπτωση του κλιβανισμού με ατμό. Παρατηρούνται, όμως, τα εξής μειονεκτήματα: στη μεν ξηρή διαχείριση έχουμε ανακαλλιέργεια των μικροβιακών στοιχείων στα απορριπτόμενα υλικά, ενώ στον υγρό κλιβανισμό, που δεν παρατηρούνται ανακαλλιέργειες μικροοργανισμών, έχουμε ως υποπροϊόντα υγρούς ρύπους που απαιτούν περαιτέρω επεξεργασία. Μολαταύτα, και οι δύο διαδικασίες παρουσιάζουν το πρόσθετο πλεονέκτημα της επεξεργασίας στην πηγή, που αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή της ορθής διαχείρισης αποβλήτων. Επιπρόσθετα, το κόστος είναι σαφώς μικρότερο σε σύγκριση με την καύση.

Η μηχανική μέθοδος είναι επίσης μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική διαχείριση που συνδυάζει δύο παραμέτρους, αφενός τη μηχανική καταστροφή και αφετέρου την έκθεση των υλικών σε υψηλές θερμοκρασίες που παράγονται μέσω της ανάπτυξης θερμικής ενέργειας λόγω τριβής που ανεβάζει τη θερμοκρασία των υπό επεξεργασία αποβλήτων σε επίπεδα που μπορούν να υπερβούν τους 150 βαθμούς Κελσίου. Τα αέρια (και αιωρούμενα σωματίδια) υποπροϊόντα της μεθόδου συγκρατούνται πλήρως σε απόλυτα φίλτρα.

Συνολικά, η διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων στην πηγή καθίσταται πλέον μια εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη. Η ανάγκη αυτή, ενώ απαιτεί πρόσθετο εξοπλισμό από τα νοσοκομεία [όχι κατ’ ανάγκην όλων, καθώς μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων μπορούν να εγκατασταθούν ανά 2-3 νοσοκομεία και η μεταξύ τους μεταφορά αποβλήτων να γίνεται με οχήματα ADR (μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων)] στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων αποσβήνεται σε 18 μήνες από την προμήθειά του (για νοσοκομείο 300 κλινών), ενώ σε μεγάλες υγειονομικές μονάδες, π.χ. 1.000 κλινών, ο χρόνος απόσβεσης είναι σαφώς μικρότερος.

Σε μια εποχή λοιπόν που η εξασφάλιση πόρων για το Δημόσιο Σύστημα Υγείας είναι ζητούμενο, και μετά τον τεράστιο και επιτυχή αγώνα που έχει κάνει η κυβέρνηση για την ανόρθωση του ΕΣΥ, απαιτείται η απαραίτητη νομοθετική υποστήριξη για να καταστεί εφικτό τα δημόσια νοσοκομεία να δύνανται να αναπτύξουν ειδικές βιομηχανικές δραστηριότητες μικρής κλίμακας, όπως π.χ. «επεξεργασία αποβλήτων», ακόμη κι αν κτηριακά δεν είναι σε οικιστικές ζώνες βιομηχανικής δραστηριότητας, υπό τη ρητή προϋπόθεση τήρησης όλων των απαιτούμενων περιβαλλοντικών όρων και παραμέτρων.

* Ο Δημήτρης Γ. Παρθένης είναι διοικητής Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων, μέλος της συντον. γραμματείας του Τμήματος Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ

Lee B.-K. et al., (2004). Alternatives for treatment and disposal cost reduction of regulated medical wastes. Waste Management 24, pp. 143-151.

United Nations Environment Programme Division of Technology, Industry and Economics International Environmental Technology Centre, (2012). Compendium of Technologies for Treatment/Destruction of Healthcare Waste. Osaka, Japan.

Konstantinos Moustakas and Maria Loizidou (2010). Solid Waste Management through the Application of Thermal Methods, Waste Management, Er Sunil Kumar (Ed.), ISBN: 978-953-7619-84-8, InTech, Available from: http://www.intechopen.com/books/waste-management/solid-waste-management-through-theapplication-of-thermal-methods .

Evangelos A. Voudrias (2016) Technology selection for infectious medical waste treatment using the analytic hierarchy process, Journal of the Air & Waste Management Association, 66:7, 663-672, DOI: 10.1080/10962247.2016.1162226.

Datta P., (2018). Biomedical waste management in India: Critical appraisal. J Lab Physicians. 10(1): 6-14. doi: 10.4103/JLP.JLP_89_17: 10.4103/JLP.JLP_89_17.

Malinauskaite J. et al., (2017). Solid waste management and waste -to - energy in the context of a circular economy and energy recycling in Europe. Energy 141, pp. 2013-2044.

Garibaldi B.T. et al., (2017). Validation of autoclave protocols for successful decontamination of category A medical waste generated from care of patients with serious communicable diseases. J Clin Microbiol, 55: 545-551. https:// doi.org/10.1128/JCM.02161-16.

Ghasemi M. K. & Yusuff R. B. M., (2016). Advantages and Disadvantages of Healthcare Waste Treatment and Disposal Alternatives: Malaysian Scenario. Pol. J. Environ. Stud., Vol. 25, No. 1, pp. 17-25. DOI: 10.15244/pjoes/59322.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL