Του Δημήτρη Σεβαστάκη
Ένας από τους λόγους που έχει ενδιαφέρον η προεκλογική φάση είναι για τις ιδιαίτερες αντιδράσεις που διεγείρει. Ξαφνικά, η καφενειακή ραστώνη διαταράσσεται. Πέφτει το βότσαλο, ανερμάτιστων -συχνά- φιλοδοξιών, στη λίμνη.
Αμέσως μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, σαν να αλλάξαμε πλανήτη. Μπήκαμε σε ειδικές συνθήκες βαρύτητας και οξυγόνου. Καυγάδες, απίστευτες κατηγορίες, στιγμιαίες συμμαχίες εναντίον του άλλου, προσελεύσεις απομακρυνθέντων, απομακρύνσεις δυσαρεστημένων κ.λπ. "Θέλω να προσφέρω", "θέλω να με στηρίξεις", "κάνουμε μια προσπάθεια", "η ΝΟΔΕ έβγαλε ανακοίνωση και υποστηρίζει" κ.λπ. Πάρα πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι απέχουν. Είτε δεν επιλέγονται, είτε επιλέγουν την αναχώρηση. Αντίθετα, πάρα πολλοί αναξιόλογοι συνωθούνται, βαράνε αγκωνιές, πιέζουν. "Θέλω ραντεβού με τον αρχηγό". Συνήθως πρόκειται για διπλές συναντήσεις: αυτοπροώθησης και δολοφονίας.
Υπάρχει ή επινοείται πάντα ένα πρόσωπο - εμπόδιο στην υπέρλαμπρη καριέρα. Υπάρχει ένα βουβό και σκιερό πρόσωπο - φάντασμα που μηχανορραφεί για να εμποδιστεί η απογείωση. Το δράμα είναι ότι, συχνά, όσο πιο αξιόλογος, συνεπής, ουσιαστικός άνθρωπος είναι τόσο χαμηλό προφίλ κρατάει. Δεν έχει ανάγκη κανέναν πύραυλο που θα τον πάει στο διάστημα της δόξας. Και όσο πιο κούφιος και ανόητος τόσο η πυραυλική φαντασίωση είναι πανίσχυρη. Και στην περιγραφή μου περιλαμβάνω σχετικά μετριοπαθείς περιπτώσεις. Δεν βάζω τις περιπτώσεις διεφθαρμένων που ζητούν ένα είδος πολιτικής ασυλίας, δεν βάζω τις περιπτώσεις κανίβαλων που βγάζουν χρήμα ή εκβιάζουν από την ενασχόληση με τα κοινά.
Υπάρχει όμως και ένα, σε πρώτη ανάγνωση, συγκινητικό είδος εμπλεκόμενου. Του εξαρτημένου. Αυτού που δεν μπορεί εκτός εξουσίας. Αυτού που η απώλεια ή η μη κατάληψή της τον οδηγεί σε απόγνωση. Του είναι ανυπόφορο να κάθεται στο καφενείο μόνος, να μη του δίνει κανείς σημασία, να μη του ζητάει κανείς ρουσφέτι γιατί ξέρει ότι πλέον δεν έχει τη δύναμη να το κάνει. Παλιοί πολιτικοί, αυτοδιοικητικοί, που έστησαν ολόκληρη την προσωπικότητά τους πάνω στην παροχή και την ανταλλαγή, σήμερα είτε μελαγχολούν, είτε λυσσάνε. Κινούνται τρελά, μεθοδεύουν άτσαλα και άμπαλα, επιμένουν. Δεν το χωράει ο νους τους ότι τους αρνούνται τη "στράτευση στον αγώνα". Εύκολα γίνονται εχθροί, περνούν στο άλλο άκρο, πιέζουν, δεν κουράζονται, δεν παραιτούνται ποτέ.
Δεν πρόκειται περί ανεκτόνωτης ζωτικότητας, αλλά περί άκαυστης απελπισίας. Τους τρομοκρατεί το πολιτικό γήρας, τους τονώνει η ενασχόληση, έστω κι αν δεν πρόκειται περί πολιτικής παραγωγής, αλλά περί ολικής συνωμοσίας. Ασυμφιλίωτοι με τον εαυτό τους, δεν αντέχουν την απογύμνωση του καθρέφτη. "Ποιος είμαι; Τι νόημα έχει η ζωή με το σημείωμα με τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ; Πρέπει οπωσδήποτε να μπω στο ψηφοδέλτιο". Υπάρχει βέβαια και κάτι που πιθανόν να κάνει συγχωρητέα όλη την τερατωδία. Το ότι οι πρώτοι που τους φτύνουν είναι αυτοί που ευεργετήθηκαν. Παλιά κολλητάρια, που πλέον δεν θέλουν να βλέπουν μπροστά τους τα παλιά "αφεντικά". Δεν είναι από απλή αγνωμοσύνη, αλλά επειδή δεν αντέχουν να ανακαλούν τον ίδιο τον ταπεινωμένο εαυτό τους. Αυτόν που δεσμεύτηκε και μειώθηκε κάποτε για να παίρνει τις δουλίτσες ή για να πετύχει τον διορισμό. Έτσι, απεχθάνονται το παλιό πολιτικό προϊστάμενο γιατί απολακτίζουν το τσακισμένο Εγώ τους.
Μπορούν να πάνε μπροστά έτσι η πολιτική, η Αυτοδοίκηση, η μικροδιοίκηση; Μπορεί να προκόψει ο τόπος με ανεπρόκοπους ή καθηλωμένους; Και είναι δυνατόν να αποτελούν το εμπόδιο στους δημιουργικούς και ελπιδοφόρους, στους νέους;
