Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Μία ψύχραιμη αποτίμηση της Συμφωνίας των Πρεσπών
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μία ψύχραιμη αποτίμηση της Συμφωνίας των Πρεσπών

του Χρήστου Θ. Μπότζιου*

Όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με την Ιστορία, και ιδιαίτερα τη διπλωματική, γνωρίζουν καλά ότι οι διμερείς ή πολυμερείς συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ δύο ή περισσοτέρων χωρών συνήθως δεν παράγουν άμεσα αποτελέσματα. Κρίνονται δε από την εφαρμογή τους στην πράξη και με το πέρασμα του χρόνου. Βασικός κανόνας της επιτυχίας ή αποτυχίας είναι να μην είναι μονομερείς, δηλαδή να ωφελούν μόνο μία πλευρά, όπως συμβαίνει με τις συνθήκες ειρήνης που επιβάλλονται από τους νικητές στους ηττημένους. O χρόνος αποδεικνύει τη χρησιμότητα και την ορθότητά τους ή το αντίθετο.

Αυτό ασφαλώς ισχύει και για τη Συμφωνία των Πρεσπών, που υπεγράφη στις 18 Ιουνίου 2018. Ποία ήταν η λογική ή ratio της υπογραφής της; Ασφαλώς η εύρεση λύσης στο θέμα της ονομασίας της γειτονικής χώρας, που εκτός της συμβολής στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών υπαγορεύεται και από την Ενδιάμεση Συμφωνία (Interim Accord) του 1995, με διαμεσολαβητή μάλιστα τον προσωπικό απεσταλμένο του γ.γ. των Ην. Εθνών Μάθιου Νίμιτς.

Επί είκοσι συναπτά χρόνια Ελλάδα και ΠΓΔΜ (FYROM) διαπραγματεύονταν διά ειδικών απεσταλμένων, χωρίς αποτέλεσμα. Αυθόρμητο και λογικό το ερώτημα: Αν η Ελλάδα ήταν αντίθετη σε μια σύνθετη ονομασία που θα περιείχε το όνομα "Μακεδονία", γιατί οι τότε ελληνικές κυβερνήσεις δεν κατήγγειλαν την Ενδιάμεση Συμφωνία και δεν αποσύρθηκαν από τις διαπραγματεύσεις; Ένα ερώτημα καίριας σημασίας που χρήζει απαντήσεων.

Η πρωθυπουργική επίσκεψη στα Σκόπια επιβεβαίωσε τη σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών με την υπογραφή σημαντικών διμερών συμφωνιών σε ένα ευρύ φάσμα θεματικών που μπορεί να αλλάξουν άρδην το επίπεδο των διμερών σχέσεων, αλλά και ευρύτερα μεταξύ των χωρών της Βαλκανικής.

Συγκεκριμένα, σε πολιτικό επίπεδο, πέραν της αναβάθμισης των διπλωματικών σχέσεων σε επίπεδο πρεσβειών αντί του υποβαθμισμένου των γραφείων συνδέσμου (Liaison Offices) που ίσχυε μέχρι τώρα, αποφασίστηκαν ευρύτερες πολυμερείς συνεργασίες με τη συμμετοχή -πέραν ασφαλώς της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας- των Βουλγαρίας, Σερβίας και Αλβανίας, γεγονός που διευρύνει τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής και συμβάλλει στην ευρωπαϊκή τους προοπτική.

Σημαντική είναι και η ανάληψη από την Ελλάδα του ελέγχου του εναερίου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας, που επιβεβαιώνει το κλίμα εμπιστοσύνης που δημιουργείται μεταξύ των δύο χωρών, ενώ, συγχρόνως, αποκλείει από την περιοχή τη διείσδυση της Τουρκίας. Πλέον απτά είναι τα αποτελέσματά της στον εμπορικό και οικονομικό τομέα με τη λήψη αποφάσεων για προώθηση και υπογραφή διμερών συμφωνιών, όπως αποφυγής διπλής φορολογίας, τελωνειακής και οικονομικής συνεργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικός θα είναι ο ρόλος των λιμένων της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά, όπου θα καταλήγει η σιδηροδρομική διασύνδεση Θεσσαλονίκης, Σκοπίων, Βελιγραδίου. Στο πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, ιδιαίτερης σημασίας είναι και οι αποφάσεις που ελήφθησαν για το θέμα των εμπορικών σημάτων, με τη σύσταση διεθνούς ομάδας ειδικών με την παρουσία εκπροσώπων των δύο χωρών για γεωργικά και άλλα προϊόντα που σήμερα προκαλούν αρκετή σύγχυση. Σημαντική και η συμφωνία για τη σύσταση Μεικτής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που θα επιληφθεί θεμάτων που άπτονται της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των δύο χωρών.

Προσωπική μας άποψη είναι ότι η τοποθέτηση διευκρινιστικών πινακίδων στις βάσεις κακέκτυπων αντιγράφων ιστορικών προσώπων της ελληνικής Μακεδονίας από το καθεστώς Γκρουέφσκι, που μαρτυρούν σφετερισμό της ιστορίας της ελληνικής Μακεδονίας, δεν είναι αρκετή. Προτιμότερο και επιβαλλόμενο η άμεση αφαίρεση, που θα πιστοποιεί, μεταξύ άλλων, και αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας μεταξύ των δύο λαών.

Η μακραίωνη υποταγή των λαών της Βαλκανικής στους Οθωμανούς Τούρκους κληροδότησε, εκτός της υστέρησης στον πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό τομέα έναντι των άλλων ευρωπαϊκών λαών, και φυλετικές, πολιτιστικές και εδαφικές μεταξύ τους διαφορές. Η Συμφωνία των Πρεσπών και η πρόσφατη ελληνοσκοπιανή συνεργασία, αποτέλεσμα της πρωθυπουργικής επίσημης επίσκεψης στα Σκόπια, ελπίζεται να συμβάλει αποφασιστικά ώστε τα Βαλκάνια να αποβάλουν τον χαρακτηρισμό που τους έχει προσδοθεί ως “πυριτιδαποθήκης της Ευρώπης”. Πιστεύω να το αξίζουν.

* Ο Χρήστος Θ. Μπότζιος είναι πρέσβης ε.τ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL