Του Χρήστου Γούλα*
Πριν από μερικές εβδομάδες υπεγράφη το σύμφωνο συνεργασίας του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το περιεχόμενο της εν λόγω συνεργασίας δόθηκε στη δημοσιότητα, αναρτήθηκε και αναπαρήχθη από σημαντικό αριθμό ιστοχώρων κοινωνικής δικτύωσης με έναν και μοναδικό σκοπό: τη διαφάνεια, τη διάχυση της πληροφορίας, την εγκυρότητα αλλά και την αξιοπιστία ενός καινοτόμου εγχειρήματος με δημόσιο και κοινωνικό πρόσημο.
Συνοπτικά, το περιεχόμενο της συνεργασίας δομείται σε τέσσερα επίπεδα: α) τη δημιουργία ενός μεταπτυχιακού προγράμματος με επίκεντρο τη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση, β) τη διοργάνωση προγραμμάτων διά βίου μάθησης με θεματικές στο πεδίο της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής, γ) την έκδοση επιστημονικών κειμένων πολιτικής (policy papers) στα αντίστοιχα πεδία, δ) τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Το ΚΑΝΕΠ / ΓΣΕΕ εδώ και δεκαπέντε χρόνια δραστηριοποιείται ερευνητικά, θεωρητικά και σε επίπεδο επιμόρφωσης σε πεδία όπως οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες, οι πολιτικές για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, η διά βίου μάθηση και η συνδικαλιστική εκπαίδευση, η εκπαίδευση των προσφύγων, η σύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση, οι κοινωνικά «ευπαθείς ομάδες» κ.ά.
Μελέτες, έρευνες, ετήσιες εκθέσεις, εκδόσεις, συνέδρια, επιμορφώσεις εκπαιδευτικών στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, δημόσιες παρεμβάσεις και καινοτόμες δράσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνθέτουν το πλαίσιο της δυναμικής παρουσίας ενός φορέα ο οποίος λειτουργεί ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός.
Από το σύνολο των κειμένων, των ερευνών και μελετών του είναι σαφές πως στρατηγική του ΚΑΝΕΠ, όλα αυτά τα χρόνια, αποτελεί η προάσπιση του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από τον προσανατολισμό, το περιεχόμενο και την ποιότητα των επεξεργασιών του, αφού με τον φορέα έχει συνεργαστεί πλήθος πανεπιστημιακών δασκάλων, εκπαιδευτικών, ερευνητών και εμπειρογνωμόνων από όλο το εύρος του εκπαιδευτικού συστήματος.
Ταυτόχρονα, πολλές μελέτες και εκθέσεις του ΚΑΝΕΠ αποτελούν εδώ και χρόνια βασικό σημείο αναφοράς στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία για θέματα όπως οι εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες, η επαγγελματική κατάρτιση, η ειδική αγωγή, οι νέοι εκτός εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (NEETS) κ.ά.
Στην προέκταση των παραπάνω, η συνεργασία του ΚΑΝΕΠ με ένα δημόσιο πανεπιστήμιο αυτή τη στρατηγική έρχεται να ενισχύσει και να προωθήσει: τον ρόλο και την αξία των δημόσιων πολιτικών και παρεμβάσεων σε μια εποχή που αυτές είναι αναγκαίες περισσότερο από ποτέ. Ειδικότερα η πρόβλεψη για τη δημιουργία ενός μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών υπό την αποκλειστική επιστημονική εποπτεία, τον έλεγχο και τη φροντίδα του Τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής αποδεικνύει την εμπιστοσύνη του φορέα στο δημόσιο Πανεπιστήμιο για την ποιότητα, την εγκυρότητα αλλά και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών που αυτό παρέχει μέσα στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο.
Επιπροσθέτως, αποτελεί απόλυτα μια συνειδητή πράξη δημόσιας αναγνώρισης αλλά και στήριξης του ρόλου που το δημόσιο Πανεπιστήμιο οφείλει να διαδραματίσει σε μια περίοδο που οι δημόσιες πολιτικές αμφισβητούνται και υπονομεύονται διεθνώς στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Είναι αυτονόητο πως η συνεργασία και η συνένωση δυνάμεων ενός εξειδικευμένου κοινωνικού και μη κερδοσκοπικού φορέα όπως το ΚΑΝΕΠ, με ένα δημόσιο πανεπιστήμιο, μόνο θετικά και επωφελή αποτελέσματα μπορεί να επιφέρει για την εκπαίδευση, την κοινωνία και την εργασία. Το κάθε μέρος θα ενεργήσει σε αντιστοιχία με το θεσμικό πλαίσιο που το διέπει, τον προσανατολισμό του και την ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία του.
Το ΚΑΝΕΠ θα συνεισφέρει σε συμβουλευτικό επίπεδο την εμπειρία και την τεχνογνωσία του, τις εκδόσεις, τις έρευνες και μελέτες του, το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό του, ενώ προτίθεται να ενισχύσει το εγχείρημα προσφέροντας ακαδημαϊκές υποτροφίες σε νέους και οικονομικά αδύναμους εργαζόμενους που θέλουν να πραγματοποιήσουν σε μεταπτυχιακό επίπεδο σπουδές στα πεδία της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής.
Είναι σαφές πως ανάλογες πρωτοβουλίες και εγχειρήματα έχουν επαναληφθεί και στο παρελθόν (θυμίζω αντίστοιχες δράσεις τόσο του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου όσο και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με το ΕΚΔΔΑ και το Κοινωνικό Πολύκεντρο της ΑΔΕΔΥ). Παράλληλα, σε αρκετές χώρες της Ευρώπης (και όχι μόνο) προωθούνται οι συνέργειες των πανεπιστημίων με κοινωνικούς φορείς, συνδικαλιστικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, ακόμα και εθελοντικά ή ακτιβιστικά κινήματα από τον ευρύτερο χώρο της «κοινωνίας των πολιτών».
Χωρίς δεύτερες σκέψεις η εν λόγω συνέργεια προωθεί την ακαδημαϊκή «ανοικτότητα», προασπίζει τον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, ενισχύει τη δυναμική των συνθέσεων και, το κυριότερο, υποστηρίζει έμπρακτα την αποστολή του δημόσιου Πανεπιστημίου στην εποχή της κρίσης.
* Ο Χρήστος Γούλας είναι πολιτικός επιστήμων με ΜSc στην Εκπαίδευση Ενηλίκων και διευθυντής του ΚΑΝΕΠ / ΓΣΕΕ
