Της Παναγιώτας Δριτσέλη*
Ο αθλητισμός, επαγγελματικός κι ερασιτεχνικός, αποτελεί ένα από τα πιο ζωντανά πεδία κοινωνικής ζύμωσης. Ένα πεδίο ταυτόχρονα πρωτοποριακό και συγκρουσιακό, στο οποίο αναδύονται συχνά νέες κοινωνικές τάσεις και αλληλεπιδράσεις. Ο αθλητισμός αποτελεί, επίσης, κι ένα πεδίο κατασκευής ταυτοτήτων, ιδεολογικών τάσεων, κινηματικών διεκδικήσεων. Η «κοινωνιολογία του αθλητισμού» αποτελεί στο πλαίσιο αυτό ένα ενδιαφέρον πεδίο μελέτης. Την ίδια στιγμή και οι κρατικές πολιτικές που σχετίζονται με τον αθλητισμό δεν είναι ιδεολογικά ουδέτερες. Διαμορφώνουν και διαμορφώνονται από κοινωνικές αναπαραστάσεις, και ακριβώς αυτός ο ρόλος τους καθιστά το κράτος σημαντικό συντελεστή στην παιδευτική και κοινωνική διάσταση του αθλητισμού.
Η σχέση της Αριστεράς με τον αθλητισμό έχει αναλυθεί αρκετά από εναλλακτικές προσεγγίσεις του αθλητικού φαινομένου. Από τις υψωμένες γροθιές των Μαύρων Πανθήρων μέχρι την antifa κερκίδα της St.Pauli, η διαλεκτική ανάμεσα στην ιδεολογία και τον αθλητισμό έχει απασχολήσει αρκετά την αριστερή σκέψη. Αυτό που σήμερα, όμως, ανανοηματοδοτεί αυτή τη συζήτηση είναι το πως διαμορφώνει νέα δεδομένα στον αθλητισμό, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η διακυβέρνηση της Αριστεράς. Μία πρώτη απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι ότι με τις παρεμβάσεις της η αριστερή κυβέρνηση έχει καταφέρει να συμβάλλει στην ανάδυση μιας σειράς από κινηματικές κοινωνικές διεκδικήσεις, μικρότερου ή μεγαλύτερου βεληνεκούς, οι οποίες καταπιέζονταν κάτω από το εμπορικό mainstreamτου αθλητισμού.
Στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση της αθλητικής πολιτικής, σχετικά με την εποπτεία του επαγγελματικού αθλητισμού και την αναμόρφωση του πλαισίου αντιπροσωπευτικότητας στις αθλητικές οργανώσεις, το οποίο συζητείται αυτές της ημέρες στη Βουλή, υπάρχουν σημαντικές διατάξεις που ενισχύουν την εμβάθυνση κοινωνικών, δημοκρατικών και ατομικών δικαιωμάτων. Η πρώτη αφορά στην εγκαθίδρυση της απλής αναλογικής στις αρχαιρεσίες των αθλητικών σωματείων. Πρόκειται για μια μεγάλη δημοκρατική τομή στον αθλητισμό, που απομακρύνει τη κοινωνική βάση της άθλησης από πρακτικές χειραγώγησης και υποκόσμου.
Το δεύτερο ενδιαφέρον για τα δικαιώματα και την ισότητα μέτρο του νομοσχεδίου είναι η θέσπιση της ποσόστωσης φύλου στην εκπροσώπηση των γυναικών στη διοίκηση του αθλητισμού. Το μέτρο αυτό αποτελεί μία σημαντική τομή για την κοινωνία του αθλητισμού, διότι οι γυναίκες, παρόλο που αποτελούν το μισό πληθυσμό σε επίπεδο αθλουμένων, σε επίπεδο πρόσβασης σε θέσεις διοίκησης αθλητικών οργανώσεων, σωματείων και αθλητικών ομοσπονδιών δεν αποτελούν ούτε το 1%. Σε αντίθεση με χώρες όπως η Σουηδία, όπου οι γυναίκες στη διοίκηση του αθλητισμού μοιράζονται εξίσου τις θέσεις με τους άνδρες.
Το τρίτο ενδιαφέρον σημείο που εισάγει το νομοσχέδιο δεν είναι άλλο από τη θεσμοθέτηση της δυνατότητας συμμετοχής σε ερασιτεχνικά πρωταθλήματα αθλητών προσφύγων, αιτούντων άσυλο ή ανιθαγενών. Πως θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε την ιστορία του «ποδοσφαιριστή Αντετοκούνμπο της Μόριας», του 14χρονου πρόσφυγα Francis Colombo του Αιολικού, του Christ Wamba που κατάφερε να παίξει στην μπασκετική ομάδα του Άρη, ή του Ibrahim Al Hussein, του Σύρου πρόσφυγα, παίκτη του Αμαρουσίου στο μπάσκετ, που κουβάλησε την Ολυμπιακή Φλόγα το 2016 στο χώρο φιλοξενίας προσφύγων του Ελαιώνα. Η αθλητική κοινωνία και η αθλητική οικογένεια μπορούν, μέσα από τέτοια μέτρα, να αναδείξουν τις αξίες της ανεκτικότητας στο πεδίο του αθλητισμού, ένα πεδίο το οποίο ανέκαθεν κινητοποιεί μάζες και διαμορφώνει συλλογικές κουλτούρες.
Πεδίο νέων αγώνων στο μέτωπο αυτό αποτελεί και η θεσμοθέτηση των δικαιωμάτων των διεμφυλικών αθλητών. Η κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να δώσει ώθηση και να συνδράμει στην προοδευτική αυτορρύθμιση της αθλητικής κοινότητας και στο πεδίο αυτό. Ήδη, από το 2016, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έχει αποφανθεί θετικά για το δικαίωμα των διεμφυλικών αθλητών να συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, χωρίς ανατομική αλλαγή φύλου και χωρίς ορμονική αγωγή. Ο Chris Mosier είναι στο πλαίσιο αυτό ο πρώτος διεμφυλικός αθλητής που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς Αγώνες με την ομάδα των ΗΠΑ στο δίαθλο.
Ο αθλητισμός των δικαιωμάτων αποτελεί, λοιπόν, βασικό στόχο της αριστερής διακυβέρνησης, που βαδίζει παράλληλα και με άλλους στόχους εκδημοκρατισμού, εξυγίανσης και διαφάνειας στο σύνολο της αθλητικής δραστηριότητας. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις συμπληρώνουν ένα μεγάλο κάδρο ανασυγκρότησης του αθλητισμού ως βασικού κοινωνικού αγαθού. Η πορεία αυτή ξεκίνησε το 2015, με την ανοιχτή σύγκρουση με τη βία και την διαφθορά στον αθλητισμό, συνεχίστηκε με την προσπάθεια μαζικοποίησης των χώρων άθλησης και την απόδοση αθλητικών υποδομών στην υπηρεσία της κοινωνίας, και σήμερα συνεχίζεται με την εμβάθυνση στα κοινωνικά και ατομικά δικαιώματα.
Η πορεία αυτή δεν είναι εύκολη, βρίσκει απέναντί της σκληρά υποσύνολα και συμφέροντα του αθλητισμού, της οικονομίας και της πολιτικής. Η αθλητική κοινότητα, όμως, η πλατιά βάση του αθλητισμού, έχει ανάγκη από ένα προοδευτικό υπόδειγμα αθλητικής διακυβέρνησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάλεψε σκληρά στο πλευρό του αγνού κόσμου του αθλητισμού και συνεχίζει να μάχεται στην ίδια πλευρά της κερκίδας με όλους εκείνους που πιστεύουν ότι ο αθλητισμός πρέπει να ενώνει, να δημιουργεί υγιή πρότυπα και πολλές φορές να τραβάει και την ίδια την κοινωνία μπροστά.
* Βουλευτής Τρικάλων ΣΥΡΙΖΑ
