Της Ρίας Καλφακάκου*
Η Θεσσαλονίκη ήταν πάντα μια δύσκολη πόλη για την άρχουσα τάξη των Αθηνών. Με μεγάλη ιστορία, σημαντική γεωπολιτική θέση, συμβασιλεύουσα στο Βυζάντιο, σταυροδρόμι πολιτισμών που συγχωνεύονταν και δημιουργούσαν νέο πολιτισμό. Μια πόλη που δεν μπορείς να την αγνοήσεις ούτε να την καθυποτάξεις.
Όταν με τους βαλκανικούς πολέμους η Ελλάδα διπλασιάστηκε, ήταν μια μεγάλη νίκη, αλλά και μεγάλος πονοκέφαλος για τους παλαιοελλαδίτες. Και η Θεσσαλονίκη, μια πόλη πολυπολιτισμική, με τόσους Εβραίους και Τούρκους και Έλληνες, πώς να την φέρεις βόλτα. Άσε που ήταν με τον Βενιζέλο πάντα και όχι με τον βασιλιά. Και με πολλούς δημοκρατικούς και εργατικούς αγώνες, όπως τον Μάη του ‘36. Η εύκολη λύση ήταν να σφίξεις τα λουριά και να μην αφήνεις πολλά περιθώρια για ανεξάρτητες φωνές, διαφορετικές απόψεις, ιστορικές αναφορές αντίθετες με το επίσημο αφήγημα.
Έτσι η ανάπτυξη του παρακράτους και η αστυνομική τρομοκρατία βάλανε τη συμπρωτεύουσα στο κρεβάτι του Προκρούστη, της φόρεσαν το ελληνοχριστιανικό ένδυμα, την μετέτρεψαν σε μια πόλη χωρίς ταυτότητα και χωρίς μνήμη.
Μετά τη δικτατορία, που η πόλη άρχισε λίγο να αναπνέει, μια σειρά δεξιών δημάρχων την κράτησαν μέσα στον απομονωτισμό και τη μιζέρια, ανακόπτοντας την οικονομική της ανάπτυξη, εκτός από το φρένο στον πολιτισμό.
Νησίδες προόδου πολλές, η Φιλοσοφική και η Νομική του ΑΠΘ, ο Μαρωνίτης και ο Μάνεσης, ο Φατούρος στους αρχιτέκτονες, ποιητές και πεζογράφοι, όπως ο Αναγνωστάκης και ο Ιωάννου και άλλοι πολλοί, κρατούσαν ζωντανή την πόλη και την ιστορία της, μα οι κρατούντες έδιναν τον τόνο, στρέφοντας τα νώτα τους στο μέλλον.
Το τρίδυμο Ψωμιάδης - Άνθιμος - Παπαγεωργόπουλος κόντεψε να καταστρέψει την πόλη, με τον επικίνδυνο εθνικισμό του πρώτου, την υποκριτική θρησκοληψία που επιβράβευε ο ιεράρχης και την ασύστολη καταλήστευση των ταμείων του δήμου από τον φτερωτό γιατρό.
Η εποχή της Πρωτοβουλίας, που έξυπνα στηρίχτηκε στα δεξιά στις ψήφους, αλλά στα αριστερά στις ιδέες, πάντοτε με τη στήριξη και την υιοθέτηση πολλών απόψεων της αριστερής παράταξης "Ανοιχτή Πόλη", άλλαξε την πόλη και ανέδειξε την ιστορία της.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με σημαντικές πρωτοβουλίες, από το στρατόπεδο Παύλου Μελά, ώς τη στήριξη του Μουσείου Ολοκαυτώματος και τις διεθνείς διασκέψεις που έγιναν εδώ, έδωσε στη Θεσσαλονίκη τη θέση και την προοπτική που της αρμόζει.
Σήμερα είμαστε λίγους μήνες πριν τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές για την πόλη. Φαντάσματα του παρελθόντος δίνουν το παρόν. Ο Ζορρό, που έκαιγε βιβλία σε κεντρική πλατεία, υποψήφιος δήμαρχος. Ο αντιδήμαρχος των παλιών δεξιών δημάρχων, εκλεκτός της Ν.Δ. Και μια σειρά άλλων υποψηφίων από τον συντηρητικό χώρο.
Η μόνη συγκροτημένη παράταξη, με πρόγραμμα, προτάσεις και παρουσία στην πόλη, μια παράταξη με ιστορία και παρέμβαση στα σημαντικά και σημαδιακά γεγονότα, από τον σταθμό Βενιζέλου, έως την υπεράσπιση των μουσικών του δρόμου, είναι η "Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη".
Με υποψήφια δήμαρχο την Κατερίνα Νοτοπούλου, δημιουργεί ένα ευρύ δημοκρατικό μέτωπο, για να προωθήσει την εξωστρέφεια και την ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε ηγεμονική δύναμη στην περιοχή. Η πόλη που είναι το φυσικό λιμάνι των Βαλκανίων, η ΝΑ πύλη της Ευρώπης, μπορεί να συμβάλει τόσο στην ειρήνη και τη συνεργασία των λαών στα πολύπαθα Βαλκάνια όσο και στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη της ίδιας της πόλης και όλης της Μακεδονίας.
Η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, πριν αλλά και μετά τις εκλογές, δεν θα επιτρέψει να γυρίσει η πόλη σε ένα μίζερο παρελθόν, ανιστόρητης εθνικοφροσύνης, άρνησης της ιστορίας της, φόβου για κάθε τι καινούργιο. Η Θεσσαλονίκη δεν θα ξαναγίνει μια περίκλειστη πόλη που ξεχνά το παρελθόν της και απαξιώνει το μέλλον της. Αξιώνει να γίνει μια ευρωπαϊκή μητρόπολη, όπως η γεωπολιτική της θέση αλλά και η ιστορία της προκρίνει.
* Η Ρία Καλφακάκου είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης "Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη".
