Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Δέκα χρόνια "ομάδα πείρα(γ)μα"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δέκα χρόνια "ομάδα πείρα(γ)μα"

Του Γιάννη Καρούνη*

Τα τελευταία δέκα χρόνια συντελείται στην Ελλάδα ένα μικρό πολιτιστικό θαύμα στο χώρο του θεάτρου.

Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, όμως η εμπειρία μου, τόσο μέσα από την εκπομπή offbroadway στον ραδιοφωνικό σταθμό 105,5 Στο Κόκκινο, όπου επί εννέα χρόνια έδωσε μικρόφωνο σε πάνω από χίλιους δημιουργούς του θεάτρου για να αναπτύξουν τους προβληματισμούς και τις δυσκολίες τους, όσο και από την προσωπική μου πορεία ως ηθοποιού και μέλους της ομάδας πείρα(γ)μα τα δέκα τελευταία χρόνια, έχει διαμορφώσει αυτή την αντίληψη.

Το να κάνεις θέατρο στην Ελλάδα σήμερα είναι άθλος.

Από την μια πλευρά, ως εργαζόμενος ηθοποιός θα πρέπει να ακολουθήσεις τους νόμους της αγοράς που επιβάλλουν την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και, από την άλλη, ως δημιουργός που αναλαμβάνεις τη θεατρική παραγωγή θα πρέπει να έχεις κατανοήσει εκ των προτέρων ότι στην καλύτερη περίπτωση θα καλυφθούν τα έξοδα της παραγωγής.

Παρά τις δυσκολίες, όμως, χιλιάδες άνθρωποι δημιουργούν καθημερινά σε πείσμα μιας ζοφερής οικονομικής πραγματικότητας.

Στην Αθήνα, αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας, υπάρχει μια απίστευτη δημιουργική έκρηξη, παρουσιάζονται σημαντικές παραστάσεις και τα συνεργατικά σχήματα πληθαίνουν. Το θέατρο ψάχνει να βρει έναν καινούριο βηματισμό. Αγωνίζεται να υπάρξει ξανά μέσα από καινούριες μορφές, φόρμες, προτάσεις. Πολλοί άνθρωποι πλέον εργάζονται καθημερινά με πείσμα και αισιοδοξία. Μια πολυχρωμία, πολυμορφία παραστάσεων. Είναι μαγικό και αισιόδοξο. Είναι ένα μικρό θαύμα.

Το μόνο που χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, αυτή την περίοδο είναι όλο αυτό το δημιουργικό μελίσσι να συζητήσει, να οργανωθεί και να απαιτήσει από την Πολιτεία συμπαράσταση και βοήθεια. Γιατί είναι χρέος της Πολιτείας και των φορέων της να στηρίζει την τέχνη και τον πολιτισμό με κάθε μέσο και με κάθε τίμημα. Αυτό θα ήθελα να είναι το επόμενο βήμα: η συσπείρωση, η έναρξη ενός γόνιμου διαλόγου και η διεκδίκηση του χώρου που μας αξίζει μέσα στο θεατρικό τοπίο. Γιατί όλοι εμείς δεν είμαστε οι φτωχοί άνεργοι ηθοποιοί, είμαστε δημιουργοί ενός σημαντικού έργου που λαμβάνει σάρκα και οστά στην περίοδο της «μετά τη μεταπολίτευση» εποχής...

Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την δημιουργία της “ομάδας πείρα(γ)μα”. Δέκα συναρπαστικά και συνάμα κοπιαστικά χρόνια. Η Αγγελική Κασόλα, η Ειρήνη Μελά και εγώ, δημιουργήσαμε ένα συνεργατικό σχήμα ατίθασων, παθιασμένων, τρελών, ρομαντικών, πεισματάρικων ανθρώπων που αρνούνται να μην κάνουν πράξη όσα ονειρεύονται.

Μία ομάδα ανθρώπων του θεάτρου με πάθος για τη ζωντανή σχέση που αναπτύσσεται επί σκηνής και από σκηνής μεταξύ τους και με το θεατή.

Μία ομάδα ανθρώπων που πορεύτηκε δέκα χρόνια μέσα από τα «όχι».

Είπαμε όχι στις συνθήκες αδιεξόδου που βιώναμε για πολλά χρόνια στις δομές ενός πολιτειακού κι επαγγελματικού συστήματος για τις τέχνες, την παιδεία και τον πολιτισμό, βασισμένο στην αδικία, την αναξιοκρατία, την κολακεία, και στοχευμένο έτσι ώστε να δημιουργεί παθητικούς θεατές από τη μια και από την άλλη καλλιτέχνες «συμμάχους» και «συνενόχους», χωρίς φωνή.

Είπαμε “όχι” σε μία πρακτική που συμπεριφέρεται στους δημιουργούς με τον αισχρό εκβιασμό ότι για να μπορέσουν να επιβιώσουν, να εκφραστούν και να αποκτήσουν τα φώτα της δημοσιότητας, θα πρέπει να ανταγωνίζονται και να συνωστίζονται γύρω από μία απειροελάχιστη πίτα που δε φτάνει να τους θρέψει όλους, και να συναινούν, είτε κραυγαλέα είτε «διακριτικά», στην κάθε εξουσία.

Είπαμε “όχι” στη διαρκή μας ανεργία και στην εξαναγκαστική συμμετοχή μας για βιοποριστικούς λόγους σε ένα θέατρο που δεν μας κάλυπτε καλλιτεχνικά, ηθικά και πολιτικά.

Είπαμε “όχι” στο τραύμα της επαναλαμβανόμενης ματαίωσης των ονείρων, του ταλέντου και της δημιουργικότητας μας.

Είπαμε “όχι” στη διαρκή χλεύη του οράματος μας για μία άλλη ουσιαστική θεατρική ζωή.

Τα “όχι” που είπαμε μας ένωσαν. Και κάπως έτσι ξεκινήσαμε.

Τέλος, είπαμε “ναι” στην αληθινή διάδραση, στοχεύοντας στην ένωση μας με το θεατή μας. Είπαμε ότι ο θεατής δεν βλέπει απλά, αλλά συμμετέχει ενεργά στη θεατρική πράξη, στο χώρο και το χρόνο μίας παράστασης. Όπως επίσης και στο χώρο και το χρόνο που προηγείται και έπεται μίας παράστασης.

Γεμίσαμε ως το μεδούλι από την ανάγκη μας για ελευθερία στη δημιουργία και την ανάγκη μας να ζήσουμε ουσιαστικά και συλλογικά σε μία δική μας ελεύθερη ζώνη, μέχρι η ζώνη ελευθερίας και δικαιοσύνης να αρχίσει να διευρύνεται.

Μέσα σε αυτά τα συναρπαστικά δέκα χρόνια καταφέραμε να κρατηθούμε όρθιοι και ζωντανοί.
Η αυγή της νέας μας δεκαετίας μας βρίσκει σε μια καινούρια στέγη στα Άνω Πετράλωνα.
Πρόκειται για το Κέντρο Έρευνας και Μελέτης της Θεατρικής Τέχνης (ΚΕΜΕΘΕΤ). Το ΚΕΜΕΘΕΤ είναι ένας πλήρως εξοπλισμένος χώρος για θεατρική έρευνα, εργαστήρια, σεμινάρια, πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαλέξεις και παραστάσεις.

Σε αυτό τον χώρο στεγάζονται από τις αρχές του 2018 τα όνειρα μας για την επόμενη δεκαετία.
Στόχος μας να συνεχίσουμε να δημιουργούμε θεατρικές συνθήκες παντού και όχι μόνο σε θεατρικούς χώρους, καθώς και να εξελίξουμε το πείραμα μας “Θέατρο στην Κοινότητα”. Μέσα από αυτή μας τη δράση, εντάσσουμε στις παραστάσεις μας ανθρώπους από την κοινότητα, δημιουργώντας έτσι δυναμικές και διαδραστικές παραστάσεις - εγκαταστάσεις που καταλαμβάνουν έκταση πολλών τετραγωνικών μέτρων. Ένα πείραμα που παρουσιάστηκε με ιδιαίτερη επιτυχία τόσο στην παράσταση “Πλούτος” του Αριστοφάνη, όπου ενώσαμε κοινότητες σε πολλά μέρη της Ελλάδας κάτω από μια κοινή, βιωματική εμπειρία, όσο και με την παράσταση “Ο Κύκλος των 'μάταιων' πράξεων” του Σπύρου Τζόκα, όπου δημιουργήσαμε μια μοναδική βραδιά στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, με την συμμετοχή 100 ανδρών και γυναικών εθελοντών, και μια στον ιστορικό χώρο των φυλακών της Ακροναυπλίας, το Σεπτέμβρη του 2018, με την συμμετοχή εθελοντών από την Αργολίδα.

Το 2018 έκλεισε ένας κύκλος για την “ομάδα πείρα(γ)μα.

Καταφέραμε μέσα από ζυμώσεις καλλιτεχνικές, ανθρώπινες, αλλά και πολιτικές, να εξελιχθούμε βήμα-βήμα σε ένα συνεργατικό εγχείρημα, όπου δεν υπάρχουν στην δομή του η παντοδυναμία του θεατρικού εργοδότη, οι κάθετες δομές, η λογική της εμπορευματοποίησης. Εργαζόμαστε σκληρά για τη δημιουργία ένος θεάτρου με πολιτικό περιεχόμενο, διασφαλίζοντας την ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση σε όλους τους συμμετέχοντες.

Το καλλιτεχνικό μας όραμα επικεντρώνεται στην επικοινωνία με το θεατή.

Στην διαρκή αυτό-μόρφωση, αλληλομόρφωση, έρευνα και πειραματισμό. Στην κοινοκτημοσύνη, στο κοινό μοίρασμα στις απολαβές, στις χαρές και στις λύπες, στις χασούρες και στις νίκες.

Για τα παραπάνω εξασκούμαστε καθημερινά στο διάλογο και τη συναίνεση.

Σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες, τις δεξιότητες και το ταλέντο του καθένα και της καθεμίας μας, χωρίς να γινόμαστε «αχταρμάς», καθώς μοιραζόμαστε διαφορετικούς και διακριτούς ρόλους κάθε φορά, και κανένας δεν μπαίνει στα «λημέρια» του άλλου, αλλά συνομιλούμε και συνδιαμορφώνουμε τους εαυτούς μας, τις δράσεις μας, τις κινήσεις μας διαρκώς... Κανείς δεν είναι πιο «ψηλά». Απλά οι ρόλοι είναι διακριτοί.

* Ηθοποιός και μέλος της ομάδας πείρα(γ)μα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL