Οι πλούσιοι Σαουδάραβες συνηθίζουν να προσκαλούν μεγάλους και ακριβοπληρωμένους τραγουδιστές στα πάρτι τους και σε γιορτές για να τους διασκεδάσουν έναντι τεράστιων ποσών. Ο ευτελισμός αυτός της τέχνης πέρασε και στο ποδόσφαιρο με τον αγώνα των δύο Τιτάνων της Λατινικής Αμερικής, που έναντι αδρής αμοιβής διοργανώθηκε πριν δύο μέρες στην Τζέντα.
Οι Βραζιλιάνοι και οι Αργεντινοί, παρ' ότι εν μέσω οικονομικού πολέμου, άθλιων κοινωνικών συνθηκών και πολιτικών αδιεξόδων, αδιαφόρησαν για το πολιτικώς ανορθόδοξο της διοργάνωσης και απόλαυσαν αυτό που τους αρέσει, χωρίς σκέψεις, απλώς μπάλα. Αυτή ακριβώς η ανάγκη για στιγμές άνευ προβλημάτων γίνεται Δούρειος Ίππος για τη διάχυση διαφόρων μηνυμάτων στην κοινωνία. Παράδειγμα η πολύβουη, πολυτελής, εκκεντρική ζωή του Τραμπ, που σε μια καταναλωτική κοινωνία έχει περισσότερη απήχηση από την πολιτική που ο ίδιος εφαρμόζει.
Στη Βραζιλία το τρίπτυχο ποδόσφαιρο, ναρκωτικά, φαβέλες είναι οι πυλώνες στήριξης του Μπολσονάρου. Σε κάθε δικτατορία επιλέγεται ένα μέσο διάχυσης της ιδεολογίας που ο λαός θα ακολουθήσει τυφλά και μια ομάδα ευνοούμενων που θα υποστηρίξει το ακραίο καθεστώς. Στη Βραζιλία το μέσον δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από το ποδόσφαιρο. Οι ποδοσφαιριστές λατρεύονται ως θεοί, γιατί κατάφεραν αυτό που οι πολλοί δεν μπορούν: Να ασχοληθούν με την μπάλα (που γι’ αυτούς είναι σαν θρησκεία) παρ' ότι μπορεί να προέρχονται ακόμη κι από τις φαβέλες. Το όργανο, από την άλλη, που βασίζει τη στήριξή του είναι οι αστυνομικοί, αφού σκοπεύει να περάσει νόμο περί νομικής προστασίας υπό την εγγύηση του κράτους. Κάτι που θα τον μετατρέψει στον Ντουτέρτε της Λατινικής Αμερικής. Δολοφονίες χωρίς δίκη με σκοπό τον έλεγχο των ναρκωτικών και των συμμοριών, που κυριαρχούν τις φαβέλες.
Και τέλος, εκτός από μέσο και όργανο διάχυσης φόβου και ακραίων πεποιθήσεων, χρειάζεται και ο ευγενικός χορηγός. Σε δήλωσή του πρόσφατα υποστήριξε ότι «το κράτος είναι πηγή διαφθοράς». Μια ερμηνεία της δήλωσής του θα μπορούσε να είναι ότι οι ιδιώτες δεν είναι διεφθαρμένοι, άρα όλα πρέπει να τεθούν υπό τον έλεγχο των ιδιωτικών συμφερόντων. Παρά τις διαμαρτυρίες, κάποιοι δίνουν προβάδισμα στον Μπολσονάρου.
Σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, η ιδιότητα του πολίτη είναι δύσκολη υποχρέωση. Προαπαιτούμενο είναι να σκέφτεται κανείς. Σε κάθε κοινωνία, υπάρχουν καθημαγμένοι από τις καθημερινές έγνοιες άνθρωποι. Σε κάθε χώρα τους παρέχεται ένα «όπιο», θρησκεία, ποδόσφαιρο, καταναλωτισμός, τηλε-σκουπίδια, κάτι ώστε να μη σκέφτονται, παραγκωνίζοντας τον ρόλο τους ως πολίτες. Τότε απλώς απορούμε πώς φτάσαμε ώς εδώ.
