Εάν πιστέψει κανείς τα όσα... διαρρέουν από το κεντρικό στρατηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και τους διπλωμάτες, που είναι επιφορτισμένοι με τα τελικά κείμενα της σημερινής συνόδου κορυφής, όλα βαίνουν βάσει προγράμματος. Όλα έχουν ήδη συμφωνηθεί και δεν υπάρχουν αγκάθια που να δικαιολογούν το κλίμα ανησυχίας που απορρεί από τα ρεπορτάζ και τις αναλύσεις του διεθνούς Τύπου. Μόνο ένα πράγμα κάνει τους έμπειρους διπλωμάτες νευρικούς: Ο Αμερικανός Πρόεδρος -και η ικανότητά του να τα τινάζει όλα στον αέρα. Μπορεί η πρέσβειρά του στο ΝΑΤΟ Κέι Μπέιλι Χάτσισον και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τζον Μπόλτον να έχουν συνδιαμορφώσει και εγκρίνει το σχέδιο απόφασης της συνόδου, ωστόσο κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσει ο Ντόναλντ Τραμπ τόσο στις "νουθεσίες" των συμμάχων του για τη στάση που θα έπρεπε να κρατήσει στην επικείμενη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, όσο και στη χθεσινή αυστηρή υπενθύμιση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι η Ευρώπη είναι ο "στρατηγικός φίλος" των ΗΠΑ.
"Άθλιο όπως η NAFTA"
Η νευρικότητα των διπλωματών είναι δικαιολογημένη. Εδώ και εβδομάδες ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει ξεσπαθώσει και πάλι εναντίον των Ευρωπαίων συμμάχων του στο ΝΑΤΟ που θέλουν να προστατεύονται με τα λεφτά των Αμερικανών φορολογουμένων, όπως λέει, "κι αυτό είναι άδικο". Μάλιστα, λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της συνόδου των G7 στον Καναδά, ο Τραμπ είχε υποστηρίξει πως η Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι "τόσο άθλια όσο και η NAFTA", η ζώνη ελεύθερου εμπορίου της Βόρειας Αμερικής, την οποία μισεί.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, πάντως, προσπαθεί να διασκεδάσει τις ανησυχίες και δηλώνει βέβαιος ότι ο Τραμπ στηρίζει αναφανδόν τη συμμαχία: "Ο Πρόεδρος Τραμπ είναι ένα διαφορετικό είδος πολιτικού, που χρησιμοποιεί μια πολύ... ευθεία γλώσσα" δήλωσε τις προάλλες σε τηλεοπτική συνέντευξή του. "Ωστόσο, παρά τις σοβαρές διαφωνίες του με τους Ευρωπαίους στο ζήτημα της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, την κλιματική αλλαγή και το εμπόριο, με έχει διαβεβαιώσει πολλές φορές ότι πιστεύει στην αναγκαιότητα του ΝΑΤΟ".
Οι "φίλοι" και το χρήμα
Προφανώς, ο Ντόναλντ Τουσκ δεν συμμερίζεται τις βεβαιότητες του Στόλτενμπεργκ. Χθες, μετά την υπογραφή μιας συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επιτέθηκε ουσιαστικά στον Τραμπ λέγοντάς του ότι πρέπει να θυμάται ποιος είναι "στρατηγικός φίλος" και ποιο "στρατηγικό πρόβλημα". Ο Τουσκ κάλεσε τον Τραμπ να μην επικεντρωθεί στο θέμα των αμυντικών δαπανών στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ και να μην αρχίσει πάλι να ζητάει από τους συμμάχους του να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη: "Οι Ευρωπαίοι ξοδεύουν σήμερα πολλαπλάσια ποσά για την άμυνα από ό,τι η Ρωσία και τα ίδια ποσά που ξοδεύει η Κίνα" είπε και πρόσθεσε: "Ελπίζω ο Αμερικανός Πρόεδρος να μην αμφιβάλλει ότι πρόκειται για επένδυση στην κοινή μας ασφάλεια, κάτι που δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς για τις ρωσικές και κινεζικές δαπάνες".
Σημειώνεται ότι ο Τραμπ ζητά συνεχώς και επιτακτικά από τους Ευρωπαίους να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους ώστε να τηρήσουν τη δέσμευσή τους να τις ανεβάσουν στο 2% του ΑΕΠ τους το 2024. Βασικός στόχος του είναι η Γερμανία, η οποία ξοδεύει μόλις το 1,24% του ΑΕΠ της για την άμυνα, την ώρα που οι ΗΠΑ το 2017 συνεισέφεραν σχεδόν το 72% των δαπανών του ΝΑΤΟ.
Πάντως, ο Τουσκ κάλεσε τον Τραμπ να θυμάται πριν συναντηθεί με τον Πούτιν την ερχόμενη εβδομάδα "πώς οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του στήριξαν τις ΗΠΑ μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου" και ότι "870 Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες έχασαν τη ζωή τους στο πλάι των Αμερικανών στην επέμβαση στο Αφγανιστάν".
Στρατιωτική συνεργασία...
Μια μέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής ΝΑΤΟ και Ε.Ε. συμφώνησαν να ενισχύσουν τη στρατιωτική συνεργασία τους, με το βλέμμα στραμμένο στην Ανατολή (λέγε με Ρωσία) και στις εστίες κρίσεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Ειδικότερα, συμφώνησαν να διευκολύνουν τη μετακίνηση δυνάμεων στα σύνορα της Ε.Ε. με τη Ρωσία, καθώς και να συνεργαστούν στον τομέα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και στην ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράκ και του Αφγανιστάν.
Επιπλέον, για να προλάβουν τις αμερικανικές ανησυχίες, μήπως η σχεδιαζόμενη αμυντική ένωση της Ε.Ε. λειτουργήσει ανταγωνιστικά με το ΝΑΤΟ, οι Ευρωπαίοι φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν ότι ο σχεδιασμός τους θα είναι συμπληρωματικός και συμβατός με τις δομές της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις είχε απαιτήσει προ μηνών μια γραπτή εγγύηση από την Ε.Ε. ότι "η κοινή άμυνα παραμένει αποκλειστικά αποστολή του ΝΑΤΟ".
...και ρωσικές αιτιάσεις
Την ίδια ώρα, η ρωσική προεδρία καταγγέλλει το ΝΑΤΟ ως "προϊόν του Ψυχρού Πολέμου" και κατηγορεί τη συμμαχία ότι στόχος της είναι η "αντιπαράθεση" με τη Ρωσία. Για να υποστηρίξει την κατηγορία, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου τόνισε ότι όσα έχει κάνει μέχρι σήμερα το ΝΑΤΟ -να διευρυνθεί προς τα σύνορα της Ρωσίας και να αναπτύξει στρατιωτικές υποδομές κοντά στη ρωσική επικράτεια- επιβεβαιώνουν κάθε φορά την ουσία αυτής της συμμαχίας.
Η δήλωση αυτή δεν είναι τίποτε καινούργιο, πλην όμως έχει ενδιαφέρον, ότι επανέρχεται λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση Τραμπ- Πούτιν στο Ελσίνκι. Επιπλέον, η Μόσχα δεν κρύβει τη... χαιρεκακία της για τις εντάσεις εντός του ΝΑΤΟ: "Οι μεταξύ τους διαφορές δεν μας αφορούν, ούτε θέλουμε να παρέμβουμε στα όσα διαμειφθούν στη σύνοδο κορυφής".
