Πολλή κουβέντα έγινε για τη δήλωση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στους “Financial Times”, ότι είναι ανοικτός σε μια ειδική συμφωνία με το Βερολίνο, για να περιοριστεί η «δευτερεύουσα μετακίνηση» των προσφύγων που φθάνουν στα νότια σύνορα της Ε.Ε. και θέλουν στη συνέχεια να μεταβούν στη βόρεια Ευρώπη και τη Γερμανία. Στον διεθνή Τύπο η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε ως στήριξη της Γερμανίδας καγκελαρίου στην κόντρα της με την εσωτερική της δεξιά αντιπολίτευση, που ουσιαστικά φλερτάρει με το πνεύμα του Βίσεγκραντ, όπως αυτό κομψότερα εκφράζεται από τον δεξιό- ακροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό της Βιέννης. Από τη Νέα Δημοκρατία και τα φιλικά της μέσα ενημέρωσης ερμηνεύθηκε ως “παζάρι” του πρωθυπουργού με παράπλευρη απώλεια να κάνει τη χώρα “ξέφραγο αμπέλι”. Η πρώτη ερμηνεία έχει ως έναν βαθμό βάση, η δεύτερη δεν έχει καθόλου.
Για να αντιληφθεί κανείς ποιο είναι το διακύβευμα με τη «δευτερεύουσα μετακίνηση», πρέπει να ξέρει περί τίνος πρόκειται και για πόσους ανθρώπους μιλάμε. Εάν ένας πρόσφυγας καταγραφεί ή/και κάνει αίτηση για άσυλο στην Ελλάδα ή στην Ιταλία και ενόσω εξετάζεται η αίτησή του πάει να κάνει δεύτερη αίτηση στη Γερμανία ή τη Σουηδία, αυτό λέγεται «δευτερεύουσα μετακίνηση» και επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της τράπεζας δεδομένων του EURODAC.
Εάν πιστέψει κανείς τον υπουργό Εσωτερικών της Γερμανίας Χορστ Ζέεχοφερ, που έχει κάνει “σημαία” του το να διώχνει στα σύνορα τους “δευτερευόντως μετακινούμενους”, αυτοί τον τελευταίο χρόνο ήταν 18.349. Είχαν καταγραφεί για πρώτη φορά σε εννιά χώρες, οι περισσότεροι στην Ιταλία. Τουλάχιστον, οι μισοί από αυτούς, βάση της υφιστάμενης κοινοτικής νομοθεσίας, δεν μπορούν να σταλούν πίσω στη χώρα που έχουν καταγραφεί, κυρίως διότι έχουν οικογένεια στη Γερμανία. Βάσει της ίδιας νομοθεσίας, οι επιστρεφόμενοι στην Ελλάδα δεν θα ξεπερνούσαν τις μερικές δεκάδες. Με δεδομένο, μάλιστα, ότι τους πρώτους πέντε μήνες του 2018 έφτασαν σε όλη την Ευρώπη διασχίζοντας τη δυτική και την κεντρική Μεσόγειο και το Αιγαίο 32.800 πρόσφυγες, η προσφυγο-υστερία δεν έχει καμία αριθμητική βάση. Συγκριτικά, το 2015 ήταν πάνω από ένα εκατομμύριο.
Γιατί, λοιπόν, κοντεύει να διαλυθεί ο γερμανικός κυβερνητικός συνασπισμός για τη «δευτερεύουσα μετακίνηση», που αφορά μόλις λίγες χιλιάδες ανθρώπους και χρειάζεται η Μέρκελ τις ειδικές συμφωνίες με άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Επειδή στο Βερολίνο όλος ο καβγάς έχει στηθεί πάνω στην πολιτική των ανοιχτών συνόρων της Μέρκελ το 2015, η οποία έχει αναθεωρηθεί από καιρό. Αυτοί που ονειρεύονται μια νέα “συντηρητική επανάσταση” -και σέρνονται πίσω από τα συνθήματα της ακροδεξιάς AfD- θέλουν να δείξουν ότι μπορούν να επιβάλουν στη Μέρκελ μια “εθνική” λύση, αγνοώντας το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις απόψεις και τα συμφέροντα των εταίρων στην Ε.Ε., ή να την γκρεμίσουν.
Εάν νικήσουν και κλείσουν τα γερμανικά σύνορα, το ντόμινο είναι αναπόφευκτο - και από χώρες όπως η Αυστρία, η Σλοβενία, η Ουγγαρία κ.λπ. έτοιμο. Και τότε τη νύφη θα την πληρώσει η Ελλάδα, η Ιταλία, άντε και η Βουλγαρία. Είναι θέμα γεωγραφίας.
Γι αυτό η ελληνική κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να παλέψει για μια ευρωπαϊκή λύση - που θα αποτρέπει τις “εθνικές”- στην περιβόητη «δευτερεύουσα μετακίνηση» και να φτιάχνει συμμαχίες για την αναθεώρηση του “Δουβλίνου”, ώστε να γλιτώσει από την... κατάρα της γεωγραφίας. Χωρίς συμμάχους, αναθεώρηση δεν γίνεται - και παραμένει σε ισχύ το σημερινό καθεστώς του “Δουβλίνου” που φορτώνει όλα τα βάρη στις χώρες των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης, το οποίο ευτυχώς για την ώρα είναι “παγωμένο”. Αλλά μπορεί να ξεπαγώσει.
