Του Δημήτρη Παπαδημούλη*
Τις τελευταίες εβδομάδες η Ιταλία, ένα από τα μεγαλύτερα και από τα ιδρυτικά κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια τριπλή κρίση: θεσμική, πολιτική και οικονομική, με ευρύτερες επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Ιταλία έχει μπει σε αχαρτογράφητα νερά, λόγω της σύγκρουσης των δύο συνεργαζόμενων κομμάτων -Λέγκα του Βορρά και Πέντε Αστέρια- με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε αυτό το δίπολο βρέθηκαν η πρόταση αυτών που κέρδισαν τις εκλογές, με εντολοδόχο πρωθυπουργό τον Κόντε -και με πρώτο βιολί τον ακροδεξιό Σαλβίνι για να μην ξεχνιόμαστε-, και από την άλλη ο Πρόεδρος Ματαρέλα και η πρότασή του για εντολοδόχο πρωθυπουργό τον Κοταρέλι, πρώην υπάλληλο του ΔΝΤ.
Με άλλα λόγια, η εμμονή σε μία νεοφιλελεύθερη και γερμανοκρατούμενη Ευρώπη τρέφει τον λαϊκίστικο ευρωσκεπτικισμό και την Άκρα Δεξιά.
Στο δίπολο αυτό απουσιάζει η αριστερή, προοδευτική οπτική για την Ιταλία, αλλά και την Ευρώπη. Και το τραγικό για την Ιταλία, η οποία κάποτε είχε μια πολύ δυνατή Αριστερά που άνοιγε δρόμους, είναι ότι η ιταλική Αριστερά είναι πλέον αποδυναμωμένη, πολυδιασπασμένη, ηττημένη και αμήχανη.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, νομίζω ότι το βασικό που πρέπει να αναδείξουμε είναι πως τώρα -με την Ιταλία σε βαθιά νερά, αλλά και την Ισπανία επίσης σε πολιτική κρίση και τροχιά για μια άλλη κυβερνητική πλειοψηφία- υπάρχουν πρόσθετοι λόγοι για να ολοκληρωθεί η συμφωνία - πακέτο για την έξοδο από τα Μνημόνια, συμπεριλαμβανομένης και της ελάφρυνσης του χρέους, στο επόμενο Eurogroup στις 21 Ιουνίου. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για καθυστερήσεις και αναβολές.
Είναι προφανές ότι οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις στην Ιταλία και την Ε.Ε. διαφωνούμε σε πολλά σημεία με το πρόγραμμα, την ιδεολογική κατεύθυνση και την ουσία των πολιτικών σε πολλά ζητήματα, όπως παρουσιάστηκαν από το κυβερνητικό πρόγραμμα των δύο κομμάτων. Αυτό όμως δεν μπορεί να μας οδηγεί, σε καμία περίπτωση, στο να καθαγιάζουμε την κίνηση του Ιταλού Προέδρου, που απονομιμοποιεί το αποτέλεσμα των εκλογών και ταυτόχρονα φαίνεται να φουσκώνει τα πανιά της ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά.
Το βέβαιο είναι ότι η ιταλική κρίση και οι εμπρηστικές, αλαζονικές και ανόητες δηλώσεις του Γερμανού επιτρόπου Έτινγκερ οξύνουν τις σχέσεις Ρώμης - Βρυξελλών και ενδέχεται να ενδυναμώσουν περαιτέρω το δεξιόστροφο και ευρωσκεπτικιστικό μπλοκ στην Ιταλία οδηγώντας σε ακόμη πιο δυσάρεστες εξελίξεις τόσο για την ίδια τη χώρα και την οικονομία της όσο και για την Ευρωζώνη συνολικά.
Το επικίνδυνο αυτό δίπολο αλληλοτροφοδοτείται και οξύνει την κρίση γιατί δυστυχώς απουσιάζει μια ισχυρή και πειστική, αριστερή και προοδευτική πολιτική αλλαγών και στην Ιταλία και στην Ευρώπη. Σήμερα αυτό που χρειάζεται είναι ένα σχέδιο για μια Ευρώπη δημοκρατική και κοινωνική.
Η Ευρώπη που έχουμε χρέος να χτίσουμε ως προοδευτικές αριστερές και οικολογικές δυνάμεις πρέπει να έχει ως σταθερούς της πυλώνες την αποφασιστική μείωση των ανισοτήτων, την αναδιανομή του πλούτου, την εργασιακή ασφάλεια, την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, την περιφερειακή ειρήνη και την αλληλεγγύη.
Ο αγώνας για την αλλαγή των συσχετισμών είναι σήμερα συνυφασμένος με την ανασυγκρότηση της πολυδιασπασμένης Αριστεράς και την ενδυνάμωση των κοινωνικών κινημάτων. Και ο αγώνας αυτός περνάει μέσα από ευρύτερες προοδευτικές συμμαχίες, ικανές να υπερβαίνουν τα αδιέξοδα που τροφοδοτούν τον ξενοφοβικό λαϊκισμό και τις νεοφιλελεύθερες «λύσεις» εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Μόνο έτσι μπορεί να αποτραπεί ο κίνδυνος του κατακερματισμού και μιας αποσυνθετικής κρίσης της ίδιας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
* Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ
