Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Ο αναλώσιμος «μακρονισμός» και η γερμανική σταθερά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο αναλώσιμος «μακρονισμός» και η γερμανική σταθερά

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

«Οι Γερμανοί ξανάρθανε...» ήταν ο τίτλος άρθρου μου στην ίδια σελίδα πριν από ενάμιση μήνα (11.3), με αφορμή τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία. Η εκτίμηση που διατύπωνα εκεί ήταν ότι ο νέος μεγάλος συνασπισμός υπό τη Μέρκελ σηματοδοτεί την επανασυσπείρωση της γερμανικής ελίτ στη στρατηγική του αρχιερέα Σόιμπλε, με όλες τις αναμενόμενες παρενέργειες στις διεργασίες για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης, για τη μεταμνημονιακή τύχη της Ελλάδας και άλλα καυτά πεδία.

Η γερμανική «ολική επαναφορά» επιβεβαιώθηκε σε πολλά ζητήματα, αλλά η πιο εμβληματική επιβεβαίωση προκύπτει από το τετ α τετ της Μερκελ με τον Μακρόν στο Βερολίνο, όπου διαδραματίστηκε η δεύτερη πράξη αποκαθήλωσης του τελευταίου ευρωπαϊκού πολιτικού ειδώλου.

Ο Εμανουέλ Μακρόν εκτοξεύτηκε στο γαλλικό πολιτικό προσκήνιο σε ελάχιστο χρόνο. Ο «μακρονισμός» αποθεώθηκε από την ευρωπαϊκή ελίτ και τα συστημικά ΜΜΕ ως ο μεταρρυθμιστικός ολετήρας που έχει ανάγκη η Ευρώπη, το «όραμά» του για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης προβλήθηκε ως όρος επιβίωσής της, το πολιτικό του όχημα θεωρήθηκε μοντέλο υπέρβασης των διαχωρισμών Δεξιάς - Κεντροαριστεράς (για μερικούς ενθουσιώδεις και της Αριστεράς), αλλά και αποτελεσματικό αντίπαλο δέος στην Ακροδεξιά, ενώ ο νεοφιλελεύθερης έμπνευσης «μεταρρυθμιστικός» βολονταρισμός του, σε ρήξη με μεγάλα τμήματα της γαλλικής κοινωνίας, υποδείχθηκε ως πρότυπο συμπεριφοράς για τους λοιπούς «άτολμους» Ευρωπαίους ηγέτες.

Είναι πιθανό να παρακολουθούμε ήδη την τροχιά ενός διάττοντα αστέρα του ευρωπαϊκού star system. Ο Μακρόν έκανε φιλότιμες προσπάθειες να ενισχύσει το διεθνές και ευρωπαϊκό status της Γαλλίας κρατώντας διαύλους επικοινωνίας με τον Τραμπ και τη Μέι, διεκδικώντας ακόμη και την πατρότητα της πυραυλικής επίθεσης στη Συρία. Αλλά μετά την επίσκεψη στο Βερολίνο αποδεικνύεται τρομακτικά μόνος στη «σταυροφορία» για τη μεταρρύθμιση στην Ε.Ε., που υποτίθεται ότι ήταν το δυνατό του χαρτί.

Οι ενθαρρυντικές αναφορές της Μέρκελ, πριν σχηματίσει κυβέρνηση, στις προτάσεις του εξαφανίστηκαν. Όσοι δήλωναν ενθουσιώδεις σύμμαχοι στις ιδέες για κοινό προϋπολογισμό και υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης, για μερική αμοιβαιοποίηση του χρέους και για ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης έχουν κόψει λάσπη. Στη θέση τους μια ισχυρή ομάδα 10 τουλάχιστον χωρών με επικεφαλής, επισήμως πια, τη Γερμανία συσπειρώνονται γύρω από το δόγμα Μέρκελ - Σόιμπλε ότι «η αλληλεγγύη πρέπει να συνδέεται με την ευθύνη κάθε κράτους».

Είναι αμφίβολο αν μέχρι τον Ιούνιο, οπότε καλούνται να αποφασίσουν οι ηγέτες της Ευρωζώνης για την ενδεχόμενη μεταρρύθμισή της, θα έχει απομείνει ζωντανή κάποια από τις προτάσεις του Μακρόν. Ο ίδιος άλλωστε, στην παράσταση που έδωσε στο Ευρωκοινοβούλιο, προτίμησε να αποσιωπήσει τις περισσότερες.

Πρακτικά ο Γάλλος Πρόεδρος βρίσκεται ήδη αντιμέτωπος με τον κίνδυνο για τον οποίο τον προειδοποιούσε η ακροδεξιά Λεπέν. Η θέση της Γαλλίας βαραίνει όλο και λιγότερο εντός της Ευρωζώνης κι αυτό δεν αντισταθμίζεται με τις γεωπολιτικές γέφυρες προς τις ΗΠΑ του απρόβλεπτου Τραμπ ή την υπ’ ατμόν Βρετανία.

Αλλά ο Μακρόν δεν είναι μοναδική περίπτωση. Η δεκαετία της κρίσης στην Ε.Ε. δημιούργησε ένα ιδιαίτερο φαινόμενο ανάδειξης αρκετών «σταρ» της ευρωπαϊκής σκηνής, με μεγαλεπήβολα σχέδια, που στην πορεία αποδείχθηκαν πολιτικά βραχύβιοι και αναλώσιμοι. Μπράουν, Κάμερον, Ρέντζι, Σαρκοζί, Ολάντ, Λέτα, Μόντι, Κοέλιου, για να θυμηθούμε μερικούς σε επίπεδο Προέδρων και πρωθυπουργών.

Η ρευστοποίηση των πολιτικών συστημάτων και η συχνή εναλλαγή στη διακυβέρνηση (με όρους κρίσης και όχι ποιότητας της κοινοβουλευτικής διαδικασίας) έγιναν κανόνας στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης. Ηγέτες με διάρκεια στο εθνικό και το ευρωπαϊκό στερέωμα γίνονται είδος υπό εξαφάνιση. Με μία εξαίρεση: τη Γερμανία. Το φαινόμενο Μέρκελ, που διανύει την τέταρτη θητεία της και τον 13ο χρόνο στην καγκελαρία, δεν είναι τυχαίο. Και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο με όρους προσωπικότητας.

Η γερμανική ηγεμονία στην Ε.Ε. οφείλεται στην προσήλωση της οικονομικής της ολιγαρχίας και της πολιτικής της ελίτ σε μια στρατηγική που μόνο κέρδη τους έχει αποφέρει. Φυσικά εις βάρος σχεδόν όλων των υπολοίπων χωρών, ακόμη και των πιστών συμμάχων τους. Η Ά. Μέρκελ, παρά τους εκλογικούς τραυματισμούς της, αποδείχθηκε αξιόπιστος εκφραστής της «εθνικής συσπείρωσης» στη Γερμανία, κι ας χρειάστηκε να «κάψει» πολλούς από τους κατά καιρούς κυβερνητικούς της εταίρους (τον Βέστερβελε, τον Ρέσλερ, τον Στάινμαϊερ, τελευταίο τον Σουλτς, που καταλήγει κι αυτός στον κάλαθο με τους αναλώσιμους).

Εν ολίγοις, ο τρόπος που η γερμανική ολιγαρχία κυριαρχεί οικονομικά και θεσμικά στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα της αφήνει όλο και λιγότερο ζωτικό χώρο για τις άλλες «εθνικές» ολιγαρχίες και τους επίδοξους πολιτικούς εκφραστές τους, όσα ταλέντα και μεταρρυθμιστικά «οράματα» κι αν επιδείξουν. Φυσικά το γερμανικό πλεονέκτημα, που προς το παρόν αποτελεί το βασικό συνεκτικό υλικό της Ε.Ε., μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποδειχθεί και αιτία αποσύνθεσής της.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL