Όταν πήγα στο δημοτικό και άρχισα να διαβάζω και να γράφω, οι πρώτες μου ασκήσεις δεν ήταν άλλες από τις πολυάριθμες φωτεινές διαφημίσεις που είχαν εγκατασταθεί στα γύρω - γύρω πανύψηλα -για εμάς τους πληβείους- κτήρια της Ομόνοιας.
Για όσους απορούν, να εξηγήσω. Πέριξ της Πλατείας Ομονοίας ή και σε επαφή με αυτήν ζούσαν δεκάδες οικογένειες σε χαμηλά σπίτια με αυλές, όπως το δικό μου. Χαζεύοντας λοιπόν το δάσος των φωτεινών διαφημίσεων που αναβόσβηναν ξεχώρισα μία που με εντυπωσίασε: απεικόνιζε ένα ποτήρι που γέμιζε μπύρα μέχρι που χυνόταν ο αφρός, ενώ δίπλα εμφανιζόταν μια λεζάντα: "Μπύρα ΦΙΞ - Κάνει καλό".
Στην αρχή μάλιστα μπέρδευα τους τόνους και διάβαζα "μπύρα ΦΙΞ - κανεί καλό". Χρειάστηκαν πολλές παρεμβάσεις των γονιών μου ώσπου να διαβάζω σωστά τη λεζάντα που αποθέωνε την μπύρα του κ. Ιωάννη Φιξ εκ Βαυαρίας, ιδρυτή και πρωτεργάτη της ελληνικής ζυθοποιίας.
Πράγματι, ο Johann Karl FUCHS (ΦΙΞ) ίδρυσε την πρώτη βιομηχανία ζύθου εν Ελλάδι το έτος 1864 στην περιοχή Κολωνακίου, που άλλωστε ήταν και το πιο "κοντινό προάστιο". Μέχρι τότε στην Αθήνα η παραγωγή μπύρας γινόταν σε χειροκίνητα ζυθοποιεία και ικανοποιούσε ίσα - ίσα τις ανάγκες της Αυλής.
Ως προμηθευτής της Βασιλικής Αυλής, ο Φιξ διατήρησε για εκατό περίπου χρόνια το μονοπώλιο στην ελληνική αγορά. Το 1893 ο υιός Κάρολος Φιξ κατασκευάζει εργοστάσιο σε ιδιόκτητο χώρο στην αρχή της Λεωφόρου Συγγρού. Η περιοχή είναι ακόμα αδόμητη αλλά η θέση της είναι στρατηγική. Η εταιρεία, χάρη στο επιχειρηματικό πνεύμα του Κ. Φιξ, αξιοποίησε την απήχηση που είχε η μπύρα στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Τη διαφήμισε με έξυπνο τρόπο και βελτίωσε σημαντικά την ποιότητά της, έτσι ώστε να αρέσει στους Έλληνες.
Η ανοδική πορεία της μπύρας οδηγεί σε συνεχείς επεκτάσεις του εργοστασίου και στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ξεκινά η ανακατασκευή του. Το έργο ανατίθεται στον διακεκριμένο αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, πρωτοπόρο του μεταπολεμικού μοντερνισμού. Ο Ζενέτος κατασκευάζει ένα σύγχρονο κτήριο με εσωτερική ευελιξία και δυνατότητα αλλαγής χρήσεων μελλοντικά.
Το έργο διαρκεί από το 1957 μέχρι το 1961. Στο ισόγειο του κτηρίου υπάρχουν τζαμαρίες ώστε ο κόσμος να βλέπει πώς παράγεται η μπύρα.
Στη δεκαετία του '60, αρχίζει η πτώση της εταιρείας, λόγω της εμπλοκής της σε πολιτικές αντιπαραθέσεις αλλά και του ανταγωνισμού που προκύπτει από τις νέες ζυθοποιίες που ανοίγουν. Στα τέλη του '70, το εργοστάσιο μεταφέρεται εκτός Αθηνών και το παρόν κτήριο κλείνει οριστικά. Το 1994 περνά στην ιδιοκτησία της Αττικό Μετρό και ένα μέρος του κατεδαφίζεται για να κατασκευαστεί ο σταθμός Συγγρού Φιξ.
Η εμπλοκή Γαρουφαλιά
Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς, βιομήχανος, συγγραφέας και πολιτικός, ήταν γαμπρός του μεγαλοβιομήχανου Ι. Φιξ, σύζυγος της αδελφής του Μαριάνθης. Ταυτόχρονα ήταν και κουμπάρος και χρηματοδότης του Γ. Παπανδρέου.
Η ιδιαίτερη αυτή σχέση του με τον Παπανδρέου και τους βιομήχανους τον έφερε στο καίριο υπουργείο Εθν. Άμυνας το 1964-65 επί πρωθυπουργίας του Γέρου.
Ωστόσο, η σύγκρουσή του με τον Ανδρέα Παπανδρέου για τον έλεγχο των Ενόπλων Δυνάμεων και η ταύτισή του με τα ανάκτορα κατά τα Ιουλιανά συνέβαλαν στην πτώση της κυβέρνησης της Ενώσεως Κέντρου και στο ξεκίνημα της ανώμαλης περιόδου που οδήγησε στην επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών. Μεταπολιτευτικά υπήρξε ηγέτης ακροδεξιού φιλοχουντικού κόμματος.
* Ο Άγγελος Μανταδάκης είναι υπεύθυνος Πολιτισμού εκ μέρους της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ
