Των Δημήτρη Παπανικολόπουλου και Βασίλη Ρόγγα
Οι διοργανωτές του συλλαλητηρίου στην Αθήνα την προηγούμενη Κυριακή, οι συμμετέχοντες, καθώς και οι πολιτικοί χώροι που προσπαθούν να επωφεληθούν από τις συγκεντρώσεις για τη Μακεδονία, διατείνονται ότι η συμμετοχή του κόσμου ξεπέρασε κάθε προσδοκία και κάθε προηγούμενο, αφού τοποθετείται μεταξύ ενός και ενάμισι εκατομμυρίου. Δυστυχώς γι’ αυτούς δεν ισχύει τίποτα απ’ όλα αυτά. Παραβλέποντας α) ότι σκοπός τους είναι όχι η αποτύπωση της πραγματικότητας, αλλά η προσαρμογή της πραγματικότητας σε ένα προαποφασισμένο πολιτικό αφήγημα, β) ότι οι εκτιμήσεις δεν βασίζονται σε αξιόπιστα εργαλεία μέτρησης και συγκριτικά στοιχεία, και γ) ότι δεν έχουν καμία πείρα στη συλλογική δράση και, ως εκ τούτου, στην καταμέτρηση διαδηλωτών, θα αναμετρηθούμε με σοβαρούς όρους με το ερώτημα «πόσος κόσμος ήταν στο συλλαλητήριο».
Το Σύνταγμα και οι παρακείμενοι δρόμοι δεν έχουν τόσα τετραγωνικά μέτρα για να φιλοξενήσουν τόσο κόσμο. Είναι απλώς αδύνατον. Με βάση τα τετραγωνικά, το Σύνταγμα δεν χωράει 200.000 ανθρώπους.
Η αστυνομία, χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο με αυτή που χρησιμοποιούσε καθ’ όλη την περίοδο των αντιμνημονιακών διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων, έκανε λόγο για 140.000 συγκεντρωμένους. Πολλές φορές οι διαδηλωτές θεωρούν ότι οι υπολογισμοί της αστυνομίας είναι (σκόπιμα) συντηρητικοί. Ακόμα και σε ακραίες περιπτώσεις ασυμφωνίας όμως, οι έμπειροι ακτιβιστές διπλασίασαν, δεν δεκαπλασίασαν τους αριθμούς της αστυνομίας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η πλατεία Συντάγματος γεμίζει ασφυκτικά και ξεχειλίζει. Την εποχή που το ΣΚΑΪ και τα άλλα συστημικά κανάλια έκαναν τα πάντα για να υποβαθμίσουν το μέγεθος των αντιμνημονιακών διαδηλώσεων, ο κόσμος γέμιζε συστηματικά το Σύνταγμα. Στις μεγάλες γενικές απεργίες (5.5.2010, 23.2.2011, 19 και 20.10.2011, 26.9.2012, 18.10.2012, 7.11.2012) το πλήθος προσέγγιζε ή ξεπερνούσε τις 100.000, όπως άλλωστε και στις μεγάλες κινητοποιήσεις των Αγανακτισμένων (29.5.2011, 5.6.2011, 15.6.2011, 29.6.2011). Σε δυο μάλιστα περιπτώσεις, στη δεύτερη μεγάλη κινητοποίηση των Αγανακτισμένων (5.6.2011) και στη συγκέντρωση υπέρ του ΟΧΙ (3.6.2015), το πλήθος ήταν εξίσου μεγάλο. Για το δε πάθος, μάλλον δεν υπάρχει καμία σύγκριση. Σε όλες λοιπόν αυτές τις περιπτώσεις η εικόνα του Συντάγματος ήταν ίδια με αυτή της 4ης Φεβρουαρίου 2018. Στην περίπτωση δε της μεγαλύτερης αντικυβερνητικής διαδήλωσης από την εποχή του Γιαννίτση, στις 12 Φεβρουαρίου 2012, ο κόσμος, αντιμέτωπος με άγρια καταστολή, απωθημένος στα πέριξ της πλατείας, γέμισε ασφυκτικά τους δρόμους από το Σύνταγμα μέχρι το Μοναστηράκι και την Ομόνοια. Άπιαστο όνειρο για τους διοργανωτές του συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία. Το πλήθος, επομένως, δεν ήταν πρωτοφανές. Απλώς πρώτη φορά θέλησαν τα συστημικά μέσα να το προβάλουν, γιατί αυτή τη φορά εξυπηρετούσε τους σχεδιασμούς τους.
Ποτέ δεν μπορεί να μαζευτεί τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μιας πόλης. Απλούστατα γιατί ο περισσότερος κόσμος δεν μπορεί ή δεν θέλει να κατέβει στον δρόμο. Θα δώσουμε μόνο δύο παραδείγματα: στην παλλαϊκή διαδήλωση στο Παρίσι τον Μάιο του 1968 μαζεύτηκε 1 εκατομμύριο. Χρειάστηκε όμως μια κοινωνικοπολιτική κρίση ιστορικού μεγέθους σε μια πρωτεύουσα με το τότε πληθυσμιακό μέγεθος της Ελλάδας. Ομοίως, το κίνημα της Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη έβγαλε στον δρόμο πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμο. Όμως η Πόλη έχει 15 εκατομμύρια κατοίκους.
Από την άλλη, οι αντιμνημονιακές κινητοποιήσεις δεν έχουν σχέση με τις δυο συγκεντρώσεις για το “Μακεδονικό” σχεδόν σε κανένα επίπεδο. Η καμπάνια ενάντια στα δυο πρώτα Μνημόνια περιλαμβάνει 17 «μεγάλα γεγονότα διαμαρτυρίας» και χιλιάδες μικρότερα στη διάρκεια τουλάχιστον πέντε χρόνων. Πρόκειται για γεγονότα διαμαρτυρίας με διάρκεια, μεγάλο κόστος κινητοποίησης, χωρίς κομματική καθοδήγηση. Η προσπάθεια διαφόρων δημοσιολογούντων να τα εξισώσουν φανερώνει την ανάγκη τους να αποδείξουν ότι και η Δεξιά μπορεί να κατέβει στον δρόμο και να συναγωνιστεί, αν όχι να υπερκεράσει, την Αριστερά. Τα ίδια δε συστημικά ΜΜΕ που προσπαθούσαν να απαξιώσουν τις αριστερές κινητοποιήσεις από τον Δεκέμβριο 2008 και εντεύθεν, αποθεώνουν τις ολίγες δεξιές.
Η δημοσκόπηση της ΚΑΠΑ Research για το Βήμα, αν τη θεωρήσουμε έγκυρη, έχει ενδιαφέρον σε τρία σημεία. Πρώτον, περίπου το 80% των συμμετεχόντων ήταν άντρες, δεύτερον, το 72% ήταν πάνω από 45 χρονών και, τρίτον, το 54% τοποθετείται προς τα δεξιά της κλίμακας αριστερά-δεξιά. Τα ποσοστά αυτά αναδεικνύουν τη μη αντιπροσωπευτική, σε σχέση με την ελληνική κοινωνία, συμμετοχή των κινητοποιούμενων για το “Μακεδονικό”. Πρόκειται κυρίως για συντηρητικούς ηλικιωμένους άντρες, δηλαδή το προνομιακό κοινό της δεξιάς παράταξης. Από αυτή τη σκοπιά, μάλλον οι κινητοποιήσεις για το “Μακεδονικό” βρίσκονται στον αντίποδα του κινήματος των Πλατειών.
Το κόστος κινητοποίησης των συγκεντρωμένων στο Σύνταγμα ήταν μηδαμινό. Όλοι και όλες ήξεραν σχεδόν σίγουρα πως δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν καταστολή, γεγονός όχι αμελητέο για τη μαζικότητά της, την οποία δεν αμφισβητούμε. Αντιθέτως, η μαζικότητα των αντιμνημονιακών κινητοποιήσεων ξεδιπλωνόταν σε πείσμα της, συχνά εκτεταμένης, αστυνομικής καταστολής.
ΥΓ: Παρατηρούμε έναν αναδιπλασιασμό του παραλογισμού σε σχέση με αυτήν την κινητοποίηση. Οι εθνικές μαγκιές του κ. Σαμαρά κόστισαν τόσο ώστε πάνω από 130 χώρες να ονομάζουν την ΠΓΔΜ «Μακεδονία». Οποιαδήποτε σύνθετη ονομασία θα άρει αυτήν την «εθνική ταπείνωση». Επομένως, ένας δεξιός πολίτης θα έπρεπε να στηρίζει τη διαπραγμάτευση, ιδιαίτερα δε όταν ακολουθεί την «εθνική γραμμή» που επέβαλε το κύριο δεξιό κόμμα της χώρας.
