Ο ρόλος της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ιορδανίας ως τριών χωρών που αποτελούν “πυλώνες σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή” επικυρώθηκε με την πρώτη τριμερή σύνοδο που εγκαινιάστηκε μεταξύ τους στη Λευκωσία.
Η ιδιαίτερη σημασία της τριμερούς -που ήρθε σε συνέχεια της ελληνικής πρωτοβουλίας για τη σύνοδο των χωρών του Νότου και τη δημιουργία τριμερών σχημάτων Ελλάδας - Κύπρου με Αίγυπτο, Ισραήλ, Λίβανο και Παλαιστίνη- έγκειται και στο γεγονός, πέραν των άλλων, ότι η Ιορδανία είναι χώρα - “κλειδί” για την περιοχή και ένας από τους βασικούς πυλώνες σταθερότητας.
Στην ατζέντα των συνομιλιών Τσίπρα - Αναστασιάδη - Αμπντάλα τέθηκε το μέλλον της περιοχής με ιδιαίτερη έμφαση στο Συριακό και το προσφυγικό, το Παλαιστινιακό, το Ιράκ, το Κυπριακό. Επίσης οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ιορδανία και η ανάγκη στήριξης της τελευταίας λόγω του μεγάλου βάρους που σηκώνει εξαιτίας του προσφυγικού.
Συζητήθηκαν και οι διμερείς οικονομικές, ενεργειακές και μορφωτικές σχέσεις Ελλάδας - Ιορδανίας, αλλά και Κύπρου - Ιορδανίας, με την υπογραφή των σχετικών συμφωνιών.
Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για "μια πολύ σημαντική συνεργασία που εγκαινιάστηκε σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των χωρών μας, αλλά και τον ευρύτερο ρόλο, τη δυναμική που μπορεί να έχει αυτή η συνεργασία για την ευρύτερη περιοχή”. Σημείωσε τον ρόλο που μπορεί να παίξει ως καταλύτης “για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και, γιατί όχι, ρόλο καταλύτη και για την επίλυση σημαντικών κρίσεων που βασανίζουν αυτήν την περιοχή για πολλές δεκαετίες”.
Στο περιθώριο της τριμερούς στο Προεδρικό Μέγαρο ο Αλ. Τσίπρας είχε διμερείς συναντήσεις τόσο με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και με τον βασιλιά της Ιορδανίας, με τον οποίο συζήτησαν για τις προοπτικές μίας στρατηγικής συνεργασίας των δύο χωρών.
Αναφέρθηκαν δε στις δυνατότητες που ανοίγονται στην ενέργεια, στο μορφωτικό (ήδη πολλά μέλη της ελίτ της Ιορδανίας σπουδάζουν στην Ελλάδα και ο αντιπρόεδρος της ιορδανικής Βουλής είναι ελληνόφωνος), αλλά και στους τομείς των κατασκευών και των ναυτιλιακών.
Στη συνάντηση με τον Ν. Αναστασιάδη ο Έλληνας πρωθυπουργός επισήμανε τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η Ιορδανία στην περιοχή στα θέματα της ασφάλειας και των προσφυγικών ροών σημειώνοντας ότι η στρατηγική των συνεργασιών έχει δώσει αποτελέσματα. Στη σημασία της τριμερούς συνεργασίας αναφέρθηκε και ο κ. Αναστασιάδης, λέγοντας ότι η Ιορδανία έχει να προσφέρει στο προσφυγικό, στα ζητήματα της τρομοκρατίας και στο θέμα του Ιράκ.
Σημαντικές προκλήσεις και ευκαιρίες
Για τις σημαντικές προκλήσεις και τις σημαντικές ευκαιρίες που αναδεικνύονται στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου μίλησε ο Αλ. Τσίπρας κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Ν. Αναστασιάδη και τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β'. Αναφέρθηκε ειδικότερα και στο προσφυγικό, στην κατάσταση στη Συρία και το Παλαιστινιακό και τις δυνατότητες συνεργασίας των τριών χωρών μετά τις συμφωνίες που υπογράφηκαν στην πρώτη τριμερή σύνοδο κορυφής Ελλάδας - Κύπρου - Ιορδανίας.
"Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική αυτήν την πρωτοβουλία, σε μία περίοδο που προβάλλουν μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις, αλλά αναδεικνύονται και σημαντικές ευκαιρίες στην περιοχή μας, την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου" δήλωσε ο πρωθυπουργός εξηγώντας ότι αυτή η τριμερής συνεργασία βασίζεται σε γερά θεμέλια διότι οι τρεις χώρες έχουν σημαντικούς ιστορικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς και διότι “έχουμε κατοχυρώσει τη θέση μας ως χώρες - πυλώνες σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή".
Αναφορικά με τις εξελίξεις στη Συρία είπε πως οι τρεις ηγέτες υπογράμμισαν την ανάγκη να εξασφαλιστεί το συντομότερο η ειρήνη στη χώρα και να τεθούν τα θεμέλια για ένα μέλλον δημοκρατίας και συμφιλίωσης.
Στήριξη για το προσφυγικό
Παράλληλα, εκ μέρους των τριών ηγετών, ο Αλ. Τσίπρας τόνισε την "τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι χώρες μας σε σχέση με το προσφυγικό και την ανάγκη που υπάρχει η διεθνής κοινότητα να στηρίξει ενεργά και αποτελεσματικά τις χώρες που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων και φέρουν το βάρος εξυπηρέτησης ανάλογων, πολύ αυξημένων ανθρωπιστικών αναγκών".
Επιβεβαίωσαν δε τη δέσμευσή τους για την αντιμετώπιση απειλών κατά της ασφάλειας της περιοχής και ιδιαίτερα των φαινομένων της διεθνούς τρομοκρατίας, του βίαιου εξτρεμισμού και της ριζοσπαστικοποίησης.
Επανέναρξη συνομιλιών για το Μεσανατολικό
Όσον αφορά το Μεσανατολικό, υπογράμμισαν τη σημασία που αποδίδουν στην επανέναρξη αξιόπιστων και άμεσων συνομιλιών για λύση δύο κρατών, όπου το παλαιστινιακό κράτος θα συμβιώνει ειρηνικά δίπλα στο Ισραήλ, στο πλαίσιο των συνόρων του 1967 και με πρωτεύουσα τα ανατολικά Ιεροσόλυμα. "Όλες οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας πρέπει να κατευθύνονται στην προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών" υποστήριξαν.
Επισήμανε ακόμη την ιδιαίτερη σημασία που έχει η επίλυση κρίσεων στην ανατολική Μεσόγειο για το μέλλον όχι μόνο της περιοχής, αλλά και της Ευρώπης. "Στο πλαίσιο αυτό", είπε ο πρωθυπουργός, "επιβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας να υποστηρίξουμε την ενίσχυση της συνεργασίας Ε.Ε. - Ιορδανίας, δεδομένης της μεγάλης σημασίας που έχει ως πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή". Επιπλέον συμφωνήθηκε να εντείνουν τον διάλογο για τα θέματα που αφορούν τις τρεις χώρες στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας και τον Αραβικό Σύνδεσμο.
Συνεργασία για την ενέργεια
Συμφώνησαν επίσης επέκταση της τριμερούς συνεργασίας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενέργεια. Γι' αυτό, είπε ο πρωθυπουργός, κατάρτισαν κοινές προτάσεις για τις ΑΠΕ, τη διαχείριση υδατικών αποθεμάτων, τη γεωργία, τις ιχθυοκαλλιέργειες, τον τουρισμό, την εμπορική ναυτιλία, την προστασία αρχαιοτήτων και την υγεία. Για τον τουρισμό εκφράστηκε ετοιμότητα για ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειρίας και ενθάρρυνση συνεργιών μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών παραγόντων, καθώς και στήριξη κοινών προγραμμάτων.
Στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών αποφασίστηκε η ενδυνάμωση της συνεργασίας και υπογράφτηκαν, μεταξύ Κύπρου και Ιορδανίας και μεταξύ Ιορδανίας και Ελλάδας, σύμφωνα αμοιβαίας αναγνώρισης πιστοποιητικών ναυτικής ικανότητας. Ως προς την αναγκαιότητα προστασίας των αρχαιοτήτων και διατήρησης και ανάπτυξης ιστορικών και αρχαιολογικών τοποθεσιών, υπογράφτηκε τριμερής συμφωνία για την πρόληψη κλοπής, παράνομων εκσκαφών και παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταφοράς ιδιοκτησίας πολιτιστικών αγαθών και την προώθηση της επιστροφής τους.
Ν. Αναστασιάδης: Σημαντικό πρώτο βήμα
"Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η κοινή διακήρυξη αντανακλά τη συναντίληψη ότι η συνεργασία μπορεί να συμβάλει στη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, στην ασφάλεια και την ευημερία" δήλωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Χαρακτήρισε τις συμφωνίες που υπογράφτηκαν ως "σημαντικό πρώτο βήμα στην κοινή μας πορεία".
Θέτοντας ως μια εκ των σημαντικοτέρων προκλήσεων την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, χαιρέτισε “την αξιέπαινη πρωτοβουλία του βασιλιά της Ιορδανίας που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας" και εξέφρασε τη στήριξη των τριών ηγετών στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για αναβίωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας για το Μεσανατολικό.
"Για την προσφυγική κρίση αντιλαμβανόμαστε τις επιπτώσεις που έχει σε Κύπρο και Ελλάδα. Θα συνεχίσουμε να συνδράμουμε την Ιορδανία στο πλαίσιο και της Ε.Ε." είπε ο Ν. Αναστασιάδης.
Αμπντάλα: Όφελος για την περιοχή
Την ελπίδα ότι η τριμερής εταιρική σχέση θα λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά και θα ωφελήσει τους λαούς των τριών χωρών και την ευρύτερη περιοχή εξέφρασε ο βασιλιάς της Ιορδανίας. Σημείωσε ότι στη Μέση Ανατολή δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη εάν δεν επιλυθούν δίκαια το πρόβλημα της Παλαιστίνης και το πρόβλημα που προκύπτει με το θέμα της Ιερουσαλήμ.
"Θα πρέπει να βασιστούμε στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους και τη συνύπαρξη του Ισραήλ και των Παλαιστινίων στην Ιερουσαλήμ" είπε. Πρόσθεσε ότι πρέπει να διασφαλιστούν η ειρηνική συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων και το στάτους κβο στους Αγίους Τόπους.
Εξέφρασε και τη δέσμευση Ελλάδας, Ιορδανίας και Κύπρου στη μάχη κατά της τρομοκρατίας. Υπογράμμισε ότι "πλαισιώνουμε τις προσπάθειες ως προς τη διαχείριση του προσφυγικού και παίρνουμε τις ευθύνες μας απέναντι σε όλο τον κόσμο και εσείς θα βοηθήσετε να αναδειχθούν στην Ε.Ε. τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ιορδανία".
Αισιοδοξία του πρωθυπουργού για επανέναρξη των διαδικασιών για το Κυπριακό
Οι τρεις ηγέτες ζητούν από την Τουρκία να επιβεβαιώσει την πραγματική δέσμευσή της για ειρηνική επίλυση του ζητήματος μέσα στο πλαίσιο και τις παραμέτρους που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη
Από την κατ’ ιδίαν συνάντησή του με τον Ν. Αναστασιάδη ο Αλ. Τσίπρας εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι μετά τις εκλογές στην Κύπρο, στις 28 Ιανουαρίου, θα ανοίξει ένα “παράθυρο” για να αρχίσουν και πάλι οι διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού και τόνισε για την ελληνική κυβέρνηση ότι θα βάλει το δικό της "λιθαράκι" σε αυτή την κατεύθυνση.
Στις κοινές δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνόδου ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε πως στις συζητήσεις τους οι τρεις ηγέτες τόνισαν τη σημασία που έχει η εξεύρεση δίκαιης και βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και της ιδιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτος - μέλος της Ε.Ε. Χωρίς εγγυήσεις και κατοχικά στρατεύματα. Οι τρεις ηγέτες ζητούν από την Τουρκία να επιβεβαιώσει την πραγματική δέσμευσή της για ειρηνική επίλυση του ζητήματος μέσα στο πλαίσιο και τις παραμέτρους που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη.
Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Ν. Αναστασιάδης ευχαρίστησε τον βασιλιά Αμπντάλα και τον Έλληνα πρωθυπουργό για τη διαχρονική υποστήριξη στις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία για την εξεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αρχών και αξιών της Ε.Ε., κράτος - μέλος της της οποίας είναι και θα παραμείνει η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως υπογράμμισε. “Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες της Κύπρου για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ” είπε στις δηλώσεις του και ο βασιλιάς της Ιορδανίας.
Τιμητική διάκριση
Εν τω μεταξύ ο Αλ. Τσίπρας απένειμε τιμητική διάκριση στον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου πρέσβη Αλέξανδρο Ζήνωνα, εκ μέρους του προέδρου της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλου. Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι η τιμητική διάκριση αποτελεί αναγνώριση της πολύχρονης συμβολής του στην ανάπτυξη των σχέσεων Ελλάδας - Κύπρου και πως ο κοινός διπλωματικός αγώνας δεν έχει ακόμα τελειώσει.
