ΤΗΣ ΒΙΒΗΣ ΚΕΦΑΛΑ*
- Το Παλαιστινιακό πρόβλημα είναι η σύγκρουση δύο εθνικισμών, του εβραϊκού και του αραβικού, για τη δημιουργία έθνους - κράτους στην ίδια γη, στη Γη της Παλαιστίνης
- Παρά το γεγονός ότι η απόκτηση εδαφών με στρατιωτικά μέσα είναι παράνομη και μη αποδεκτή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο το Ισραήλ συνεχίζει τη στρατιωτική κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών
- Περισσότερα από 120 κράτη έχουν αναγνωρίσει το ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος αλλά αυτό, επί της ουσίας, δεν αλλάζει τίποτα από την δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι
- Ο θάνατος του Γιάσερ Αραφάτ το 2004 στερεί τους Παλαιστινίους από το μοναδικό συγκριτικό τους πλεονέκτημα, δηλαδή την ενότητά τους, εγγυητής της οποίας ήταν ο εκλιπών ηγέτης
- Η απόφαση Τραμπ για την Ιερουσαλήμ νομιμοποιεί πλήρως την ισραηλινή πολιτική, επιδεικνύει την πλήρη περιφρόνηση του Αμερικανού Προέδρου προς το διεθνές δίκαιο, ενισχύει την προπαγάνδα των τρομοκρατικών ισλαμικών οργανώσεων
Το Παλαιστινιακό πρόβλημα αποτελεί το επίκεντρο των προβλημάτων της Μέσης Ανατολής, καθώς δεν είναι μόνον το επίδικο αντικείμενο της σύγκρουσης δύο εθνικισμών, του εβραϊκού και του αραβικού, που μετατράπηκε σε πρόβλημα σεβασμού του διεθνούς δικαίου, αλλά αποτελεί και το πεδίο πολλαπλών συγκρούσεων: ανάμεσα στους Άραβες και τους Εβραίους, ανάμεσα στους Άραβες για την εξυπηρέτηση των ιδιαίτερων συμφερόντων της κάθε αραβικής χώρας, όπως επίσης πεδίο αντιπαράθεσης των εκάστοτε μεγάλων δυνάμεων.
Η γένεση του Παλαιστινιακού προβλήματος
Το Παλαιστινιακό διαρκεί ήδη έναν αιώνα, εάν δεχθούμε ως αφετηρία του τη λεγόμενη Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917. Ωστόσο, οι πραγματικές ρίζες του προβλήματος βρίσκονται στην άνθηση του έθνους - κράτους, κυρίως όμως στον ευρωπαϊκό αντισημιτισμό, έκφανση του οποίου απετέλεσε η υπόθεση Ντρέιφους, η οποία συγκλόνισε τη Γαλλία το 1894 και την οποία παρακολούθησε ο εβραϊκής καταγωγής Αυστριακός δημοσιογράφος Θεόδωρος Χερζλ. Η δίκη αυτή τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι κανείς Εβραίος δεν θα είναι ποτέ και πουθενά ασφαλής, παρά μόνο σε ένα εβραϊκό κράτος.
Η συνειδητοποίηση αυτού του γεγονότος τον οδηγεί στη συγγραφή του βιβλίου «Το εβραϊκό κράτος», βασική θέση του οποίου είναι η ανάγκη δημιουργίας ενός εβραϊκού κράτους αποκλειστικά στη βιβλική Παλαιστίνη, όπου βρίσκεται ο λόφος της Σιών, η οποία αναφέρεται στην εβραϊκή προσευχή του Πάσχα ως μία υπόσχεση επιστροφής της εβραϊκής Διασποράς στη «Γη της Επαγγελίας».
Είναι σαφές ότι ο Χερζλ, επικαλούμενος βιβλικούς όρους, στόχο είχε να συγκινήσει την εβραϊκή διασπορά ώστε να συμμετάσχει ενεργά στο εγχείρημα της δημιουργίας εβραϊκού κράτους, εγχείρημα που τότε φαινόταν ουτοπικό, εάν όχι άστοχο.
Παράλληλα ο Χερζλ κινητοποιείται πολιτικά συγκροτώντας το σιωνιστικό κίνημα, το πρώτο συνέδριο του οποίου γίνεται στη Βασιλεία το 1897. Στο συνέδριο αυτό αποφασίζεται η αγορά γαιών στην Παλαιστίνη, η οποία τότε βρισκόταν υπό οθωμανική κυριαρχία, δεδομένου ότι ο καλύτερος τρόπος ελέγχου του εδάφους είναι διά της ανθρώπινης παρουσίας. Η Υψηλή Πύλη ήταν ευνοϊκά διατεθειμένη προς το εβραϊκό στοιχείο και η εξαγορά γαιών από «απόντες ιδιοκτήτες» άρχισε να υλοποιείται με κεφάλαια του Παγκόσμιου Εβραϊκού Συμβουλίου.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου η Βρετανία, η οποία εποφθαλμιούσε την Εγγύς και Μέση Ανατολή, υπόσχεται το 1915 στους Άραβες (συμφωνία Χουσέιν - Μακ Μαόν) τη δημιουργία ενός μεγάλου αραβικού βασιλείου εάν οι Άραβες πολεμούσαν εναντίον των Οθωμανών, συμφωνία την οποίαν δεν σκόπευε ποτέ να τηρήσει, όπως προκύπτει από το γεγονός του διαμοιρασμού με την Γαλλία των αραβικών εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (συμφωνία Σάικς - Πικό, 1916), αλλά και από τη Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917, με την οποία ο λόρδος Μπάλφουρ, τότε Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, γνωστοποιούσε προς τον λόρδο Ρότσιλντ, ηγέτη της εβραϊκής κοινότητας στη Μεγάλη Βρετανία, ότι η αυτής μεγαλειότης βλέπει θετικά το ενδεχόμενο δημιουργίας μίας «εθνικής εστίας» για τους Εβραίους στην Παλαιστίνη.
Με τη διακήρυξη αυτή η τότε Μεγάλη Βρετανία αποδίδει στους Εβραίους κάτι που δεν της ανήκει χρησιμοποιώντας τον εβραϊκό εθνικισμό ως αντίβαρο στον εντεινόμενο αραβικό εθνικισμό. Κατά συνέπεια το Παλαιστινιακό πρόβλημα είναι η σύγκρουση δύο εθνικισμών, του εβραϊκού και του αραβικού, για τη δημιουργία έθνους - κράτους στην ίδια γη, στη γη της Παλαιστίνης.
Η βρετανική Εντολή στην Παλαιστίνη
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Παλαιστίνη περιήλθε υπό βρετανικό έλεγχο επί τη βάσει της Εντολής της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ), όμως το Λονδίνο δεν είχε καμία πρόθεση να αποδώσει το έδαφος αυτό -όπως και κανένα άλλο βεβαίως- σε «εύλογο χρονικό διάστημα» στους κατοίκους της Παλαιστίνης, στη συντριπτική τους πλειονότητα Άραβες, όπως προβλεπόταν στην Εντολή της ΚτΕ. Αντιθέτως επέτρεψε την αθρόα εγκατάσταση Εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη με σκοπό την πληθυσμιακή αλλοίωση της περιοχής.
Η μεγάλη εξέγερση των Αράβων της Παλαιστίνης (1936 - 1939) είχε καταστροφικά αποτελέσματα γι' αυτούς, δεδομένου ότι οι Βρετανοί εξόπλισαν και εκπαίδευσαν εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις, όπως η Ιργκούν, τις οποίες χρησιμοποίησαν για να συντρίψουν την εξέγερση, πράγμα το οποίο συνέβη.
Η λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η δημοσιοποίηση της φρίκης του Ολοκαυτώματος ενίσχυσαν τον εβραϊκό εθνικισμό, ο οποίος κήρυξε διμέτωπο αγώνα εναντίον των Αράβων και των Βρετανών, οι οποίοι το 1947 φέρνουν το ζήτημα της Παλαιστίνης στον νεοσύστατο τότε Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Ο ΟΗΕ με την απόφαση 181 του 1947 ζητάει την δημιουργία δύο κρατών στην Παλαιστίνη, ενός αραβικού και ενός εβραϊκού, ενώ η Ιερουσαλήμ ανακηρύσσεται corpus separatum και τίθεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ ως κοιτίδα και των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών.
Η ίδρυση του Ισραήλ και η παλαιστινιακή νάκμπα
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Εβραίοι αποδέχθηκαν την απόφαση 181 και στις 15 Μαΐου 1948 ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν ανακηρύσσει το κράτος του Ισραήλ. Οι Άραβες από την πλευρά τους δεν αποδέχθηκαν την απόφαση αυτή και επιτέθηκαν εναντίον του Ισραήλ, το οποίο καταφέρνει να κερδίσει τον πόλεμο αυτόν χάρη στα τσεχοσλοβακικά όπλα, τα οποία αποστέλλει η Σοβιετική Ένωση στο νεοσύστατο ισραηλινό κράτος ελπίζοντας ότι έτσι θα αποκτήσει κάποια επιρροή σ' αυτό και κατ' επέκτασιν στην Εγγύς Ανατολή.
Ο πόλεμος αυτός υπήρξε μία πανωλεθρία για τον αραβικό εθνικισμό και μία καταστροφή (νάκμπα) για τους Άραβες της Παλαιστίνης, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν κατά χιλιάδες τη γη τους λόγω της ισραηλινής προέλασης. Αντίθετα για το Ισραήλ τα αποτελέσματα του πολέμου αυτού ήταν μία περίλαμπρη νίκη που του επέτρεψε την αναπαραγωγή βιβλικών μεταφορών, όπως αυτή του μικρού Δαυίδ που κατατρόπωσε ολομόναχος τον γίγαντα Γολιάθ.
Η εκστρατεία του Σουέζ
Εν τω μεταξύ ο χαρακτήρας του διεθνούς συστήματος έχει ήδη αλλάξει και τη θέση του παλαιού πολυπολικού κόσμου έχει καταλάβει ο διπολικός. Η οικουμενική αντιπαράθεση των δύο υπερδυνάμεων λαμβάνει χώρα στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο και, όσον αφορά την Εγγύς και Μέση Ανατολή, το Ισραήλ συντάσσεται με τις ΗΠΑ, όπως και τα υπόλοιπα αραβικά κράτη πλην της Αιγύπτου, της Συρίας και του Ιράκ, που συντάσσονται με την ΕΣΣΔ.
Το 1956 η εθνικοποίηση του καναλιού του Σουέζ από τον Αιγύπτιο ηγέτη Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ θα οδηγήσει στην αγγλογαλλοϊσραηλινή επίθεση εναντίον της Αιγύπτου, η οποία από στρατιωτικό θρίαμβο μετατρέπεται σε πολιτική πανωλεθρία, καθώς οι δύο υπερδυνάμεις ζητούν την αποχώρηση των επιτιθεμένων από τα αιγυπτιακά εδάφη. Το γόητρο του Νάσερ φθάνει στο ζενίθ και η Αίγυπτος καθίσταται πλέον η καρδιά του αραβικού κόσμου, η οποία μετατρέπεται σε χώρα «πρώτης γραμμής» στην αραβοϊσραηλινή σύγκρουση.
Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών
Η αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ εναντίον των Αράβων το πρωινό της 5ης Ιουνίου 1967 οδηγεί τους Άραβες σε συντριπτική ήττα, καθώς το Ισραήλ καταλαμβάνει από την Αίγυπτο τη χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας, την οποία το Κάιρο είχε καταλάβει στον πόλεμο του 1948, από την Συρία καταλαμβάνει τα υψίπεδα του Γκολάν, όπως επίσης τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, εδάφη τα οποία είχε καταλάβει η Ιορδανία επίσης στον πόλεμο του 1949. Έτσι το Ισραήλ καταφέρνει να κατακτήσει ολόκληρη τη βιβλική Παλαιστίνη, δηλαδή και τα εδάφη τα οποία σύμφωνα με την απόφαση 181/1947 προορίζονταν για τη δημιουργία του παλαιστινιακού κράτους, ενώ είχε ήδη καταλάβει το 1948 τη Δυτική Ιερουσαλήμ.
Παρά το γεγονός ότι η απόκτηση εδαφών με στρατιωτικά μέσα είναι παράνομη και μη αποδεκτή σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και παρά το γεγονός ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας (Σ.Α.) του ΟΗΕ με την απόφαση 242/1967 ζητάει την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων στα προ της 5ης Ιουνίου 1967 σύνορά του, το Ισραήλ συνεχίζει τη στρατιωτική κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
Το εβραϊκό αφήγημα και η χειραφέτηση των Παλαιστινίων
Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να αναφερθεί το ισραηλινό αφήγημα για την Παλαιστίνη, στο οποίο συνεχίζει να στηρίζεται η πολιτική του Τελ Αβίβ. Πρόκειται για την επίκληση των βιβλικών δικαιωμάτων του εβραϊκού λαού στην Παλαιστίνη, αφού είναι ο «περιούσιος λαός» του Θεού. Το αφήγημα συμπληρώνεται από το ιδεολόγημα ότι «οι Εβραίοι, ένας λαός χωρίς γη, βρήκαν μία γη χωρίς λαό, την Παλαιστίνη». Έτσι νομιμοποιείται η ισραηλινή στρατιωτική κατοχή ολόκληρης της βιβλικής Παλαιστίνης, όπως επίσης και η συστηματική αλλοίωση της πληθυσμιακής της σύνθεσης μέσω της δημιουργίας παράνομων οικισμών στα παλαιστινιακά εδάφη. Τέλος, το αφήγημα ολοκληρώνεται με τη λογική ότι, αφού η Παλαιστίνη είναι εβραϊκή και αφού το ζήτημα αποτελεί την κοινή υπόθεση του αραβικού κόσμου, τότε το πρόβλημα θα λυθεί μόνο με την εκδίωξη των Παλαιστινίων, οι οποίοι μπορούν να εγκατασταθούν σε όποιες αραβικές χώρες τους δεχθούν.
Από την πλευρά των Αράβων της Παλαιστίνης γίνονται βήματα για τη χειραφέτησή τους από τους Άραβες αδελφούς τους, μια και έχουν αντιληφθεί την απόσταση που καλύπτει την πολιτική ρητορική του παναραβισμού από την κρατική πολιτική κάθε αραβικής πρωτεύουσας. Έτσι το 1958 ιδρύεται από τον Γιάσερ Αραφάτ η πολιτικοστρατιωτική οργάνωση Φάταχ, πράγμα που θα αποτελέσει τομή στην εξέλιξη του Παλαιστινιακού, δεδομένου ότι στη συνέχεια ιδρύονται και άλλες αντίστοιχες οργανώσεις, που το 1964 εντάσσονται στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), η οποία θα αναγνωριστεί ως ο μόνος νόμιμος εκπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, μόλις το 1973.
Ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ και η «Ειρήνη για τη Γαλιλαία»
Το 1973 η Αίγυπτος και η Συρία επιτίθενται αιφνιδιαστικά στο Ισραήλ, το οποίο όμως καταφέρνει να ανασυνταχθεί και να αντεπιτεθεί, πράγμα που οδηγεί σε μία «μισή» αραβική νίκη, ικανή ωστόσο να σώσει τα προσχήματα και να επιτρέψει στο Κάιρο και τη Δαμασκό να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με το Τελ Αβίβ υπό την αιγίδα της Ουάσιγκτον. Στις διαπραγματεύσεις αυτές η Αίγυπτος κερδίζει την επιστροφή του Σινά, όχι όμως και η Συρία την επιστροφή των υψιπέδων του Γκολάν. Έτσι, το 1979, με τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ η Αίγυπτος υπογράφει χωριστή συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ. Το αποτέλεσμα αυτής της συνθήκης είναι κεφαλαιώδους σημασίας, αφ' ενός διότι η Αίγυπτος εξοστρακίζεται από τον αραβικό κόσμο και αφ' ετέρου διότι το Ισραήλ εξασφαλίζει την αιγυπτιακή ουδετερότητα, πράγμα που του επιτρέπει να επιτεθεί στον Νότιο Λίβανο, όπου έχουν καταφύγει μετά το 1967 οι Παλαιστίνιοι μαχητές, ώστε να συνεχίσουν τον ένοπλο αγώνα εναντίον της ισραηλινής κατοχής.
Πράγματι, τον Ιούνιο του 1982, το Ισραήλ εξαπολύει επίθεση εναντίον του Λιβάνου καταφέρνοντας να εκδιώξει τους Παλαιστινίους μαχητές, οι οποίοι βρίσκονταν στα νότια της χώρας και επιχειρούσαν εναντίον του βορείου Ισραήλ. Αυτό σήμαινε ότι πλέον οι Παλαιστίνιοι δεν διέθεταν εδαφική βάση εγγύτητας, ώστε να πολεμήσουν κατά του Ισραήλ, και η παλαιστινιακή υπόθεση φαινόταν καταδικασμένη. Παράλληλα το Ισραήλ, για να υποσκάψει την επιρροή του Γιάσερ Αραφάτ και να διασπάσει την παλαιστινιακή ενότητα, ενισχύει στα κατεχόμενα εδάφη παλαιστινιακές ισλαμικές οργανώσεις, όπως η ισλαμική Χαμάς.
Η πρώτη Ιντιφάντα και η Διάσκεψη της Μαδρίτης
Από τη στιγμή που η ένοπλη πάλη κατά της ισραηλινής κατοχής έγινε ανέφικτη, τη σκυτάλη πήραν ειρηνικά μέσα αντίστασης. Έτσι στις 9 Δεκεμβρίου 1987 ξεσπά η πρώτη Ιντιφάντα, δηλαδή ο πετροπόλεμος νεαρών Παλαιστινίων εναντίον πάνοπλων Ισραηλινών στρατιωτών, οι οποίοι δεν δίσταζαν να βάλλουν εναντίον τους με πραγματικά πυρά, με αποτέλεσμα χιλιάδες άοπλοι Παλαιστίνιοι να χάσουν τη ζωή τους.
Η ειρηνική αυτή εξέγερση διήρκεσε μέχρι το 1991, οπότε το διεθνές σύστημα άλλαξε και πάλι χαρακτήρα, μετατρεπόμενο αυτήν τη φορά σε μονοπολικό. Οι ΗΠΑ, νικήτριες του Ψυχρού Πολέμου, συγκαλούν τον Οκτώβριο του 1991 διεθνή διάσκεψη για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, η οποία το 1993 οδηγεί στη Συνθήκη της Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο της οποίας Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αναγνωρίζουν αμοιβαίως το δικαίωμα εθνικού κράτους, καθώς και το δικαίωμα των δύο λαών να ζουν με ειρήνη και ασφάλεια.
Η Ιντιφάντα του Αλ Άκσα και η ισλαμική τρομοκρατία
Η συνθήκη της Ουάσιγκτον οδήγησε στη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, με Πρόεδρο τον Γιάσερ Αραφάτ, και την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από ορισμένες παλαιστινιακές πόλεις. Επίσης προέβλεπε ότι μέχρι το 1999 οι δύο πλευρές μέσω διαπραγματεύσεων θα επέλυαν τα ακανθώδη προβλήματα, δηλαδή τα οριστικά σύνορα του παλαιστινιακού κράτους, το ζήτημα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, των Παλαιστινίων προσφύγων του 1948 και 1967, το θέμα των εβραϊκών οικισμών στα κατεχόμενα και την κατανομή των υδάτων του Ιορδάνη.
Όμως η δολοφονία του Γιτζάκ Ράμπιν, αρχιτέκτονα από ισραηλινής πλευράς της Συνθήκης της Ουάσιγκτον, από ζηλωτή Εβραίο οδήγησε σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις. Τον Σεπτέμβριο του 2000, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ο στρατηγός Αριέλ Σαρόν συνοδεία ενόπλων μετέβη στο τέμενος του Αλ Άκσα, τον τρίτο ιερότερο τόπο του Ισλάμ, ημέρα Παρασκευής, ημέρα προσευχής για τους μουσουλμάνους, Η επίσκεψη αυτή πυροδότησε τη δεύτερη Ιντιφάντα, η οποία όμως διαφέρει δραματικά από την πρώτη, αφού αυτήν τη φορά Παλαιστίνιοι, μέλη ισλαμικών οργανώσεων, ζώνονται εκρηκτικά και ανατινάζονται σε δημόσιους χώρους σε ισραηλινές πόλεις.
Το Ισραήλ καταγγέλλει τις επιθέσεις αυτές ως τρομοκρατικές, ενώ οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 εναντίον των ΗΠΑ επιτρέπουν στο Τελ Αβίβ να πείσει την Ουάσιγκτον ότι δεν υπάρχει Παλαιστινιακό πρόβλημα αλλά πρόβλημα, ισλαμικής τρομοκρατίας και ότι ο αγώνας είναι κοινός. Ως εκ τούτου η ισραηλινή επίθεση για την ανακατάληψη των παλαιστινιακών εδαφών που έχαιραν αυτονομίας βάσει της συνθήκης του 1993 δεν προκαλεί καμία σοβαρή αντίδραση -ούτε βέβαια το γεγονός της πολιορκίας του Γιάσερ Αραφάτ στο αρχηγείο του στην Ραμάλα.
Ο θάνατος του Γιάσερ Αραφάτ το 2004 στερεί τους Παλαιστινίους από το μοναδικό συγκριτικό τους πλεονέκτημα, δηλαδή την ενότητά τους, εγγυητής της οποίας ήταν ο εκλιπών ηγέτης. Τον Γιάσερ Αραφάτ διαδέχεται ο Μαχμούντ Αμπάς, επίσης κοσμικός πολιτικός, όμως στις εκλογές που γίνονται το 2006 νικήτρια ανακηρύσσεται η ισλαμική Χαμάς, που δεν αργεί να συγκρουστεί με τη Φάταχ. Έτσι η εκδίωξη της Φάταχ από την Λωρίδα της Γάζας, σχεδόν έναν χρόνιο αργότερα, οδηγεί στο δραματικό παράδοξο οι Παλαιστίνιοι να έχουν δύο κυβερνήσεις αλλά κανένα κράτος.
Εν τω μεταξύ το Ισραήλ, που δεν αναγνωρίζει τη Χαμάς παρά ως τρομοκρατική οργάνωση, αποσύρθηκε μονομερώς από τη Λωρίδα της Γάζας το 2005, μετατρέποντάς τη στη μεγαλύτερη φυλακή του κόσμου, αφού την έχει αποκλείσει εντελώς. Του λοιπού πραγματοποιεί περιοδικά στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον της με τη δικαιολογία ότι η Χαμάς απειλεί την ασφάλειά του, επιθέσεις από τις οποίες χάνουν την ζωή τους εκατοντάδες άμαχοι και καταστρέφονται όλες οι υποδομές.
Η ανακήρυξη του παλαιστινιακού κράτους και η απόφαση Τραμπ για την Ιερουσαλήμ
Η διάχυση της ισλαμικής απειλής σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή και η επισώρευση κρίσεων και συγκρούσεων έθεσαν το Παλαιστινιακό στο περιθώριο του διεθνούς ενδιαφέροντος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τον Νοέμβριο του 2011, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς ανακήρυξε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που ανακηρύσσεται ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, αυτήν τη φορά η Παλαιστίνη έγινε δεκτή ως κράτος μη μέλος του ΟΗΕ, ενώ έγινε δεκτή στην UNESCO ως πλήρες μέλος, πράγμα που προκάλεσε την οργή του Ισραήλ.
Αυτήν τη στιγμή περισσότερα από 120 κράτη έχουν αναγνωρίσει το ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, αλλά αυτό, επί της ουσίας, δεν αλλάζει τίποτα από τη δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι.
Αντιθέτως, η κατάστασή τους επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο λόγω της πολιτικής που ακολουθούν οι ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος στις 6 Δεκεμβρίου 2017 αναγνώρισε ολόκληρη την Ιερουσαλήμ ως «ενιαία και αδιαίρετη πρωτεύουσα του Ισραήλ» ενάντια σε όλες τις σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις του ΟΗΕ.
Πρόκειται για μία απόφαση η οποία νομιμοποιεί πλήρως την ισραηλινή πολιτική, επιδεικνύει την τέλεια περιφρόνηση του Αμερικανού Προέδρου προς τους διεθνείς οργανισμούς και το διεθνές δίκαιο, ενισχύει την προπαγάνδα των τρομοκρατικών ισλαμικών οργανώσεων και υποδεικνύει τη σύγκλιση της αμερικανικής, ισραηλινής και σαουδαραβικής πολιτικής στον εξαναγκασμό των Παλαιστινίων να αποδεχθούν μία παρωδία κράτους.
Στόχος είναι να κλείσει το Παλαιστινιακό εις βάρος των Παλαιστινίων και ταυτόχρονα να πληγεί το Ιράν, που είναι το μόνο κράτος που βοηθά τη Χαμάς, καθώς τα αραβικά κράτη τηρούν απόσταση φοβούμενα μήπως κατηγορηθούν για υπόθαλψη της ισλαμικής τρομοκρατίας. Άλλωστε, ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τελ Αβίβ ούτε το Ριάντ έχουν αποκρύψει την εχθρότητά τους προς την Τεχεράνη.
Στις σημερινές χαοτικές συνθήκες ενός κόσμου σε μετάβαση, μοιάζει να κυριαρχεί η εντύπωση ότι τα πάντα μπορούν να μετατραπούν σε «ντιλ», με στόχο την επικράτηση του ισχυροτέρου. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι ισχυρότερη από τις εντυπώσεις και θα ήταν θανάσιμο σφάλμα το να θεωρήσει κανείς ότι μπορεί το Παλαιστινιακό να «κλείσει» με αυτόν τον τρόπο. Και τούτο όχι μόνο διότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να το δεχθούν οι Παλαιστίνιοι -ούτε και η μουσουλμανική κοινή γνώμη-, αλλά και διότι δυναμιτίζει όλες τις ηθικο-νομικές νόρμες στις οποίες στηρίχθηκε ο μεταπολεμικός κόσμος.
* Αναπληρώτρια καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στη Μέση Ανατολή, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
