Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.2°C20.4°C
4 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
16 °C
13.6°C17.8°C
1 BF 82%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.0°C19.4°C
3 BF 69%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Αραιές νεφώσεις
25 °C
22.2°C24.8°C
6 BF 38%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.9°C17.4°C
2 BF 100%
Νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Νέα σελίδα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Το κατά πόσο η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα θα βοηθήσει στις ελληνοτουρκικές ή, ακόμη - ακόμη, και στις ευρωτουρκικές σχέσεις δεν θα φανεί αύριο το πρωί, ούτε την ερχόμενη εβδομάδα - θέλει χρόνο. Ενόσω, λοιπόν, ο χρόνος θα διαμορφώσει τη δική του, “ψυχρή” αποτίμηση για όσα ελέχθησαν και έγιναν στην Αθήνα και την Κομοτηνή, η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Ελλάδα έχει ήδη αφήσει μία διπλή, σημαντική “κληρονομιά”: αφενός, το πέρασμα από την εποχή της “μυστικής διπλωματίας” σε μία νέα διπλωματική σχολή, στην οποία οι δύο χώρες δεν κρύβουν τις διαφωνίες τους, αλλά τις συζητούν ανοιχτά - ακόμη και μπροστά στις κάμερες. Αφετέρου, στα “συν” της επίσκεψης Ερντογάν καταγράφονται συγκεκριμένες λεκτικές υποχωρήσεις του Προέδρου της Τουρκίας, που, πίσω από τους πηχυαίους τίτλους περί τη Συνθήκη της Λωζάννης, κρύβουν σοβαρές διαφοροποιήσεις της τουρκικής διπλωματίας και της εξωτερικής πολιτικής σε ό,τι αφορά τη μειονότητα, το Αιγαίο και άλλα θέματα που αποτελούν διαχρονικά “αγκάθια” μεταξύ των δύο χωρών.

Πριν το αεροπλάνο του Τούρκου Προέδρου προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, Αθήνα και Άγκυρα γνώριζαν ότι η μία προφανώς και έχει ανάγκη την άλλη: η Τουρκία είχε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να σπάσει τη διεθνή απομόνωσή της, εκμεταλλευόμενη με γόνιμο τρόπο την μόλις δεύτερη πρόσκληση που λάμβανε ο Τ. Ερντογάν από κράτος - μέλος της Ε.Ε. μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016. Ταυτοχρόνως, σε μια αποσταθεροποιημένη γειτονιά και με τουλάχιστον έναν ασταθή και απρόβλεπτο γείτονα, το να μείνουν ανοιχτά τα κανάλια της επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και να διασφαλιστεί ότι τα προβλήματα λύνονται με... διπλωματία ήταν ένας στόχος εξίσου σημαντικός για την ελληνική πλευρά, πολλώ δε μάλλον όταν ο Τ. Ερντογάν κρατά, εν πολλοίς, και τα “κλειδιά” της εφαρμογής της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας για το προσφυγικό.

Βήματα πίσω

Βεβαίως, όπως κατέστη σαφές την περασμένη Πέμπτη και στο Προεδρικό Μέγαρο και, ιδίως, στο Μέγαρο Μαξίμου, οι συζητήσεις κάθε άλλο παρά εύκολες ήταν. Ωστόσο, πίσω από την επιμονή Ερντογάν για αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης και την διατύπωση περί “τουρκικής μειονότητας”, ο Τούρκος Πρόεδρος έκανε σημαντικά βήματα προς τα πίσω σε σχέση με παραδοσιακές θέσεις της τουρκικής διπλωματίας και διεκδικήσεις της Άγκυρας. Η παραδοχή του, για παράδειγμα, ότι “στη δυτική Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα, η οποία μπορεί να είναι τουρκικής, πομακικής ή ρομά προέλευσης”, πόρρω απέχει από την κλασική θέση της τουρκικής διπλωματίας περί “τουρκικής μειονότητας”.

Συν τοις άλλοις, ο Τ. Ερντογάν, έπειτα από την αυστηρή παρέμβαση του Αλ. Τσίπρα, υποχρεώθηκε να αναγνωρίσει ότι οι ανάγκες της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη αποτελούν εσωτερικό ζήτημα της Ελλάδας και, πάντως, όχι αντικείμενο διμερούς διαπραγμάτευσης: “Βεβαίως, αυτό είναι σαφές ότι αποτελεί ένα εσωτερικό θέμα της χώρας, δεν διαφωνούμε. Αλλά αν μας δίνεται η άδεια, προφανώς και μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας. Διότι εμείς εμπιστευόμαστε τη γείτονα χώρα και γι' αυτό δείχνουμε το ενδιαφέρον μας για το εσωτερικό της δίκαιο” υπογράμμισε χαρακτηριστικά, μετατρέποντας σε “παράκληση” όσα προηγουμένως είχε εκφράσει ως αξιώσεις - αν όχι απαιτήσεις.

Ακόμη όμως και στο θέμα της Συνθήκης της Λωζάννης, ο Πρόεδρος της Τουρκίας φρόντισε να “στενέψει” τις αναθεωρητικές αξιώσεις του στα θέματα της μουσουλμανικής μειονότητας -τουλάχιστον ως προς το ελληνοτουρκικό σκέλος της εν λόγω Συνθήκης...-, καθώς διευκρίνισε περισσότερες από μία φορές ότι “εμείς δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονος χώρας”.

Οι αυστηρές παρεμβάσεις Τσίπρα

Των συγκεκριμένων βημάτων καλής θελήσεως εκ μέρους του Τ. Ερντογάν δεν είχε προηγηθεί μόνο η προσφώνηση του Πρ. Παυλόπουλου για το “αδιαπραγμάτευτο” της Συνθήκης της Λωζάννης, αλλά και οι αυστηρές και “κοφτές” επισημάνσεις του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα, που αιφνιδίασαν το επιτελείο του Τούρκου Προέδρου. “Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση σε σχέση με την εδαφική ακεραιότητα, τα σύνορά μας δηλαδή, που ορίζονται από αυτή τη Συνθήκη” είχε ξεκαθαρίσει ο πρωθυπουργός, διερμηνεύοντας όσα είχε νωρίτερα πει ο Τ. Ερντογάν. “Κοφτός” ήταν και σε ό,τι αφορά τις δηλώσεις Ερντογάν για τη μειονότητα: “Τα ζητήματα που αφορούν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, όμως που αφορούν τους Έλληνες πολίτες, δεν είναι ζητήματα διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο κρατών” είχε τονίσει με έμφαση. Παράλληλα, μιλώντας για το Κυπριακό και έχοντας ακούσει τον Τούρκο Πρόεδρο να εντοπίζει την αιτία του αδιεξόδου στο σχέδιο Ανάν, ο Αλ. Τσίπρας του υπενθύμισε ότι δεν ξεκίνησαν όλα το 2004: “Κάθε φορά, βεβαίως, υπάρχει μια συζήτηση για το ποιος φταίει. Δεν πρέπει, όμως, αγαπητέ μου φίλε Πρόεδρε, να ξεχνάμε ότι το θέμα αυτό υπάρχει ανοιχτό διότι πριν από 43 χρόνια υπήρξε μία παράνομη εισβολή και κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου” επισήμανε ο Έλληνας πρωθυπουργός. Τέλος, απαντώντας στις αιτιάσεις Ερντογάν για την καθυστέρηση στο τζαμί της Αθήνας, ο Αλ. Τσίπρας έστειλε νέο αυστηρό μήνυμα στον συνομιλητή του: “Εμείς ούτε μία στιγμή δεν σκεφτήκαμε, στο Φετιχιέ τζαμί για παράδειγμα, να κάνουμε μια θρησκευτική λειτουργία ορθόδοξη, όπως αντιστοίχως, κακώς κατά τη γνώμη μου, συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επανειλημμένα στην Αγιά Σοφιά” είπε χαρακτηριστικά - και έχει τη δική της, ξεχωριστή σημασία η “σιωπή” του Τούρκου Προέδρου που ακολούθησε την συγκεκριμένη δήλωση του Αλ. Τσίπρα...

Ενωτικά μηνύματα Ερντογάν και στην Κομοτηνή

Τα θετικά δείγματα προθέσεων του Τ. Ερντογάν συνεχίστηκαν και προχθές, Παρασκευή, στην Κομοτηνή, παρά τους φόβους που είχαν εκφραστεί από κόμματα της αντιπολίτευσης, αναλυτές και... “αναλυτές” για τις προθέσεις του Τούρκου Προέδρου. Ο Τούρκος Πρόεδρος, για πρώτη φορά στα χρονικά, αναγνώρισε ότι η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης έχει, εκτός από τουρκογενείς, και Πομάκους - έστω κι αν τους χαρακτήρισε “ομογενείς”. Όσοι ξέρουν τα μειονοτικά θέματα γνωρίζουν ό,τι ώς προχθές τα περί “αποκλειστικότητας” στην τουρκική καταγωγή των μειονοτικών αποτελούσαν “κόκκινη γραμμή” της Άγκυρας. Παράλληλα, ο Τούρκος Πρόεδρος χαρακτήρισε τους μουσουλμάνους “Έλληνες πολίτες”, αποφεύγοντας να προκαλέσει: “Ευχή μου είναι τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όσο και ο πρωθυπουργός να επιλύσουν, θεού θέλοντος (και αυτά) τα προβλήματα (σας) το συντομότερο δυνατό, ώστε ως Έλληνες πολίτες όλοι οι ομογενείς μας στην περιοχή, είτε είναι Τούρκοι είτε είναι Πομάκοι, όλοι μαζί, με την επίλυση των προβλημάτων τους, να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο η ενότητα, η συνύπαρξη και η αλληλεγγύη” επισήμανε χαρακτηριστικά, διαβεβαιώνοντας μάλιστα ότι “θα προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία με την Ελλάδα και εσείς θα είστε η γέφυρα”. Και αμέσως μετά, επανέλαβε για δεύτερη φορά πως ομιλεί σε “Έλληνες πολίτες”: “Εσείς έχετε ισχυρή πίστη. Δεν έχετε να φοβάστε τίποτα ως Έλληνες πολίτες (...) Η Ελλάδα είναι μια ισχυρή χώρα και πρέπει να βρίσκει λύσεις για όλους τους Έλληνες πολίτες. Έχετε εκλέξει τέσσερις βουλευτές και πρέπει να έχετε το θάρρος να διεκδικείτε τα δικαιώματά σας”.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL