Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
13.1°C17.0°C
2 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C15.3°C
0 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
9.0°C13.8°C
2 BF 69%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.1°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
8 °C
7.9°C14.1°C
0 BF 87%
Ο παράδεισος του υπερθεματιστή
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο παράδεισος του υπερθεματιστή

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Ας πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους: ο νόμος Κατσέλη, προϊόν της πρώτης μνημονιακής κυβέρνησης, έσωσε κόσμο από κατασχέσεις και απόλυτη φτωχοποίηση. Το ότι βρήκαν σ’ αυτόν καταφύγιο κάποιοι μπαταχτσήδες δεν ακυρώνει τη βασική λειτουργία του. Είναι βέβαιο ότι οι πανικόβλητες και υπό χρεοκοπία τράπεζες, από το 2010 και μετά, θα είχαν κάνει ανελέητο γιουρούσι χωρίς αυτόν τον μηχανισμό.

Στην Ισπανία, που δεν τέθηκε κανένας φραγμός, κατασχέθηκαν πάνω από 100.000 κατοικίες από το 2012. Την ίδια λειτουργία είχαν και οι διαδοχικές παρατάσεις της προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς. Η δρομολογούμενη από το συμπληρωματικό Μνημόνιο οριστική κατάργησή της, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα είναι τεράστια οπισθοδρόμηση.

Χωρίς αυτή την απαγόρευση τα δικαστήρια θα είναι πολύ πιο φειδωλά στην παροχή της προσωρινής προστασίας του νόμου Κατσέλη. Ιδιαίτερα όταν θα έχουν να διαχειριστούν ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια πουλημένα σε funds, διψασμένα να ρευστοποιήσουν γρήγορα και με μεγάλες αποδόσεις τα αποκτήματά τους. Και δεν είναι διόλου σαφές αν και πώς μπορεί, τεχνικά και νομικά, να υλοποιηθεί η κυβερνητική υπόσχεση για «προστασία της πρώτης κατοικίας της λαϊκής οικογένειας και όχι των στρατηγικών κακοπληρωτών». Οι ιδιωτικοποιημένες -παρά τις τρεις δημόσιες ανακεφαλαιοποιήσεις τους- τράπεζες, εποπτευόμενες από την ΕΚΤ, δεν δεσμεύονται από κανέναν σαφή κανόνα.

Το νέο δεδομένο είναι ότι η Ελλάδα εγκαταλείπει το «έκτακτο καθεστώς» της τελευταίας επταετίας και περνά σε έναν μόνιμο και περίπου αυτόματο μηχανισμό πλειστηριασμών ακινήτων έναντι χρεών στο Δημόσιο, στις τράπεζες, αλλά και στα funds, που αγοράζουν κατά δισεκατομμύρια τα κόκκινα δάνεια, ακάλυπτα ή καλυμμένα με υποθήκες και ενέχυρα. Αυτή η «κανονικότητα», που ισχύει εδώ και δεκαετίες στις υπερδυνάμεις του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, στις ΗΠΑ μετά την κρίση του 2008 μεταφράστηκε σε 2 εκατομμύρια κατασχέσεις ακινήτων τον χρόνο.

Τι έκταση θα πάρει η εκποίηση ακίνητης περιουσίας με τον νέο μηχανισμό δεν είναι σαφές. Διότι οι επισπεύδοντες είναι πολλοί παράλληλα, με διαφορετικές ανάγκες και στρατηγικές ανάκτησης αξιών, συχνά ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Οι δανειστές δεν επέβαλαν τυχαία αυτή τη διαδικασία, την οποίαεπιδιώκουν άλλωστε από το 2010. Η ιδεοληπτική επένδυσή τους σ’ αυτή τη στρατηγική περιέλαβε, μεταξύ άλλων, τον μύθο για το υπερβολικά υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα (75%), έναντι μόλις 53% στην κραταιά Γερμανία.

Το γεγονός ότι οι φτωχότερες χώρες της Ε.Ε., η Βουλγαρία, η Ρουμανία και οι άλλες του πρώην «υπαρκτού», έχουν ιδιοκατοίκηση περί το 90% ήταν το αποσιωπημένο ελάττωμα αυτού του μύθου, που πέρασε αβασάνιστα ακόμη και από τα χείλη της Μέρκελ. Ο μύθος όμως, παρά την ανοησία του, υποδηλώνει ότι οι δανειστές δεν ενδιαφέρονται τόσο για την «παιδαγωγική» αξία των πλειστηριασμών, ως ένα είδος τιμωρίας στους άφρονες νεοέλληνες που έθρεψαν την πιστωτική φούσκα των προηγούμενων δεκαετιών και τη φρενίτιδα της αγοράς ακινήτων, όσο για το οικονομικό αποτέλεσμα των κατασχέσεων.

Η ακίνητη περιουσία που θ’ αλλάζει χέρια μ’ ένα ηλεκτρονικό ή συμβατικό «χτύπημα» λειτουργεί ως πρόσθετη, άτυπη εγγυοδοσία για τα δάνεια που παρείχαν στην Ελλάδα.

Διότι, αν η μια όψη του προβλήματος είναι το πόσοι και ποιοι θα χάσουν τα σπίτια και ακίνητά τους, η άλλη -πολύ πιο σκοτεινή- όψη του είναι το ποιοι θα τα πάρουν.

* Ποιοι είναι αυτοί που τρέχουν στις αίθουσες των ειρηνοδικείων για να αποκτήσουν μια πολυτελή μεζονέτα, ένα συμβατικό διαμέρισμα, ένα εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό ακίνητο ή ένα άδειο κατάστημα;

* Ποιοι είναι αυτοί που θα κάνουν τα αόρατα χτυπήματά τους στις πλατφόρμες των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών;

* Ποιοι είναι τελικά οι υπερθεματιστές που θα κερδίσουν από την τεράστια μεταβίβαση ιδιωτικής περιουσίας σε βάθος λίγων χρόνων;

* Ποιοι είναι αυτοί που σήμερα, σε συνθήκες πιστωτικής ξηρασίας και στραγγαλισμού της ρευστότητας, διαθέτουν τα χρήματα να αγοράσουν αυτή την περιουσία; Και τι θα την κάνουν;

Προφανώς δεν πρόκειται μόνο για μεμονωμένους ραντιέρηδες που έμειναν αλώβητοι από την κρίση κι αποφάσισαν να την κάνουν ευκαιρία, κατά το ρητό «αγόραζε στην πτώση, πούλα στην άνοδο».

Όταν οι σημερινοί δεκάδες πλειστηριασμοί γίνουν χιλιάδες, θα ανακαλύψουμε ότι οι βασικοί αγοραστές ακινήτων θα είναι πρώτα οι ίδιες οι τράπεζες, στο όνομα της αποτροπής μιας περαιτέρω κατάρρευσης των τιμών τους που θα επιδεινώσει τους ισολογισμούς τους , αλλά και «εξειδικευμένες εταιρείες», διεθνή open funds ακινήτων που ήδη παίρνουν θέση για το μεγάλο πλιάτσικο, είτε ως «υπεργολάβοι» των τραπεζών είτε για δικό τους λογαριασμό.

Η πλημμυρίδα ρευστότητας που έχει δημιουργήσει στην Ευρώπη η ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ καθιστά την υπερχρεωμένη Ελλάδα έναν παραδείσιο προορισμό για υπερθεματιστές και εκπροσώπους του χρυσού real estate. Ο απολογισμός θα είναι μια ασύλληπτη αναδιανομή πλούτου από κάτω προς τα πάνω και, κυρίως, από μέσα προς τα έξω.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL