του Σάκη Παπαδόπουλου*
Οι δύο συνεδριάσεις της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων (8.11.17) επιτρέπουν να κάνουμε πολύ πιο εύκολη τη συζήτηση των άρθρων του σχεδίου νόμου. Κανείς δεν ισχυρίστηκε ότι ο σημερινός χρόνος εργασίας και εφημερίας των γιατρών του ΕΣΥ δεν πρέπει εξανθρωπιστεί. Ότι ο σημερινός ρυθμός εργασίας δεν προκαλεί εξουθένωση των γιατρών, ότι δεν είναι επικίνδυνος για τους ασθενείς, ότι δεν πρέπει να αλλάξει. Η πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ δήλωσε ότι η πρότασή τους είναι:
* Σταθερή πρωινή εργασία, επτάωρη, πενθήμερη.
* Μία ενεργός εφημερία την εβδομάδα για κάθε γιατρό, ειδικευμένο και ειδικευόμενο.
Τα άρθρα 1, 2, 3 του σχεδίου νόμου καθορίζουν όλα τα ζητήματα που αφορούν το πρώτο σκέλος της πρότασης. Το τακτικό ωράριο των γιατρών και οδοντιάτρων του ΕΣΥ, περιλαμβανόμενων και των επικουρικών και των γιατρών των δημόσιων μονάδων ΠΦΥ, του Ε.Κ.ΑΒ, του Παπαγεωργίου - του Ωνασείου, είναι επτάωρο, 8.00 - 15.00 και πενθήμερο. Η οργάνωση της εφημερίας δεν μπορεί να γίνει σύμφωνα με την πρόταση της ΟΕΝΓΕ. Κανένα νοσοκομείο δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των επειγόντων περιστατικών που δέχεται και των ασθενών που νοσηλεύει στη βάση αυτής της πρότασης, ακόμη κι αν ο αριθμός των προσλήψεων που θα κάνει γίνει διπλάσιος από τον αριθμό προσλήψεων που σχεδιάζει η κυβέρνηση για τη στελέχωση των τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών, των κλινικών, των μονάδων, των εργαστηρίων του.
Αντίθετα, η σταδιακή εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας 88/2003/Ε.Κ., στη βάση της δωδεκάωρης ενεργού εφημερίας -της δωδεκάωρης ημερήσιας ανάπαυσης- της εβδομαδιαίας ανάπαυσης 24 τουλάχιστον ωρών χωρίς διακοπή -του ρεπό και της αξιοποίησης και των άλλων μορφών εφημερίας- της ετοιμότητας, της μεικτής, δίνει τη δυνατότητα στα νοσοκομεία και στις μονάδες ΠΦΥ να εξασφαλίσουν σταδιακά ανθρώπινες συνθήκες εφημέρευσης για τους γιατρούς, οργάνωσης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων τους και κάλυψης των λειτουργικών αναγκών τους. Στη βάση της Οδηγίας, το υπουργείο Υγείας, οι ΥΠΕ, οι διοικήσεις των νοσοκομείων και οι γιατροί οφείλουν να συνεργαστούν για να οργανώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα προγράμματα εφημεριών τους. Το υπουργείο Υγείας προσφάτως διευκρίνισε ότι έχει αποκλείσει τα κυλιόμενα προγράμματα εφημερίας και τις προσλήψεις γιατρών με μπλοκάκι ή μόνο για εφημεριακές ανάγκες. Οι προσλήψεις που σχεδιάζονται πρέπει να είναι στοχευμένες και επαρκείς για να υπάρξει εντός τριών ετών η δυνατότητα να καταργηθεί και το οπτ άουτ.
Το άρθρο 4 καθιερώνει την υποχρεωτική συμμετοχή όλων των γιατρών του ΕΣΥ, περιλαμβανόμενων και των συντονιστών διευθυντών των νοσοκομείων του κέντρου και των πανεπιστημιακών γιατρών, στα προγράμματα εφημερίας. Η μορφή συμμετοχής τους θα προσδιορίζεται στην απόφαση εξειδίκευσης που θα κάνει ο υπουργός Υγείας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συνειδητοποίηση αυτής της αναγκαιότητας έγινε στη δεκαετία του 1990. Έπειτα από σωρεία προσφυγών (είναι γνωστές οι υποθέσεις Σιμαπ στην Ισπανία, Τζίγγερ στη Γερμανία...) και πολλούς προβληματισμούς για τις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία, εκδόθηκαν Κοινοτικές Οδηγίες για ανώτερο όριο εβδομαδιαίας απασχόλησης των νοσοκομειακών γιατρών το 48ωρο, όπως η 104 του 1993, η 34 του 2000. Η πιο ολοκληρωμένη Οδηγία είναι η 88 του 2003, με την οποία προσπαθούμε να εναρμονιστούμε, γιατί διαφορετικά, πέραν των άλλων επιπτώσεων, ελλοχεύει και επιβολή προστίμου 150 εκατ. ευρώ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με απόφασή του στις 23.12.2015 καλεί την Ελληνική Δημοκρατία να άρει τις ασυμβατότητες του χρόνου εργασίας των γιατρών και οδοντιάτρων του ΕΣΥ και να εφαρμόσει την Οδηγία 2003/88/Ε.Κ.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν προσαρμοστεί στην Οδηγία για ανώτερο όριο εβδομαδιαίας απασχόλησης το 48ωρο, η Δανία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Γερμανία, η Νορβηγία, η Βρετανία. Διαδικασίες προσαρμογής γίνονται στο Λουξεμβούργο, την Πορτογαλία, τη Μάλτα, τη Σλοβενία, με επιτυχία και στις άλλες χώρες με καθυστερήσεις.
Η χώρα μας θεωρητικά επεδίωξε να προσαρμοστεί από το 1999. Εκδόθηκαν τα Π.Δ. 88/1999 και 76/2005, τα οποία όμως δεν εφαρμόστηκαν. Το παρόν σχεδίου νόμου αποσκοπεί σε νομοθετικές ρυθμίσεις εναρμόνισης και κυρίως σε κυβερνητικές παρεμβάσεις υλοποίησης των προϋποθέσεων για την εφαρμογή της Οδηγίας στο πρόγραμμα εφημεριών όλων των νοσοκομείων της χώρας. Οι προϋποθέσεις αφορούν κυρίως τη στελέχωση των νοσοκομείων που θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα για:
* 48 ώρες εργασίας την εβδομάδα των γιατρών του ΕΣΥ, καθώς και των πανεπιστημιακών -των ιατρών υπηρεσίας υπαίθρου, των ειδικευόμενων, των γιατρών και οδοντιάτρων που με οποιαδήποτε σχέση προσφέρουν υπηρεσία στα νοσοκομεία του ΕΣΥ και στις δημόσιες μονάδες ΠΦΥ, των γιατρών του Ε.Κ.ΑΒ, του Παπαγεωργίου, του Ωνασείου. Ο μέσος όρος για τον υπολογισμό είναι το τετράμηνο. Δεν προσμετρούνται η ετήσια άδεια και οι άδειες ασθενείας.
* Ημερήσια ανάπαυση τουλάχιστον 11 ωρών χωρίς διακοπή.
* Εβδομαδιαία ανάπαυση τουλάχιστον 24 ωρών χωρίς διακοπή.
* Χρόνο διαλειμμάτων σε περίπτωση παρατεταμένης εργασίας.
* Αντισταθμιστικό χρόνο (ρεπό) μετά την εφημερία: αμέσως ή εντός 14 ωρών, μετά τον περιορισμό ή απώλεια της εβδομαδιαίας ανάπαυσης.
* Ο Σάκης Παπαδόπουλος είναι βουλευτής Τρικάλων του ΣΥΡΙΖΑ
