Του Άγγελου Μανταδάκη
Δεν πίστευαν στα μάτια τους οι υπεύθυνοι του οργανωτικού γραφείου του ΣΥΡΙΖΑ, με τη ροή των δηλώσεων συμμετοχής στην επίσκεψη και περιήγηση στον μαρτυρικό τόπο της Μακρονήσου. Η αρχική πρόβλεψη για επτακόσιους επισκέπτες γρήγορα αναθεωρήθηκε προς τα πάνω, για να φτάσει την παραμονή τής εκδήλωσης τους 2.500 συμμετέχοντες.
Οι διοργανωτές αναγκάστηκαν μάλιστα να ναυλώσουν και πλοίο από τον Πειραιά ώστε να το Λαύριο για εξυπηρετηθούν οι αυξημένες ανάγκες. Έχουν γίνει στο παρελθόν και άλλες εκδηλώσεις στη Μακρόνησο, αλλά καμία δεν είχε τη μαζικότητα της χθεσινής.
Είναι λοιπόν ένα ζήτημα προς συζήτηση με όλες του τις προεκτάσεις. Τι ήταν αυτό που έφερε όλο αυτό τον κόσμο στο Μακρονήσι;
Κατ' αρχάς ως προς τη σύνθεση των επισκεπτών: Κυριάρχησε η οικογένεια, ήταν παρόντες νέοι όλων των ηλικιών, αριστεροί πολίτες που δεν ανήκουν στον ΣΥΡΙΖΑ και αρκετοί από την επαρχία. Η Μακρόνησος είναι πλέον τοπόσημο θυσίας και μαρτυρίου, όπως άλλωστε το Σκοπευτήριο της Καισαριανής με τους διακόσιους εκτελεσμένους κομμουνιστές από τους ναζί, όπως και άλλοι τόποι εκτελέσεων σε διάφορες περιοχές τής χώρας.
Στη συνείδηση της κοινωνίας, επομένως, η Μακρόνησος είναι διαχρονικά ο κορυφαίος τόπος του δράματος της Αριστεράς και της τραγωδίας ενός λαού που πρόσφερε τα πάντα στον αντιφασιστικό αγώνα, αλλά εισέπραξε την ολέθρια πολιτική των μεγάλων δυνάμεων.
Η Μακρόνησος σχεδιάστηκε σαν τόπος αναμόρφωσης των «παραστρατημένων από τον κομμουνισμό» Ελλήνων και επανένταξής τους στον εθνικό κορμό. Τα εργαλεία και οι μέθοδοι της αναμόρφωσης αυτής ήταν απάνθρωπα και αποσκοπούσαν στον απόλυτο εξευτελισμό του ανθρώπου μέσα από την περίφημη δήλωση μετανοίας. Στην ουσία, αυτοεξευτελιζόταν το ίδιο το καθεστώς, το οποίο μέσω των βασανιστών επεδίωκε να επιβάλει στον αντίπαλο τη διά της βίας αποκήρυξη των ιδεών του και την κατά φαντασία αποδοχή της δικής του «κοσμοθεωρίας».
Βέβαια, η Μακρόνησος, που λειτούργησε από το 1949 μέχρι το 1957, ακολούθησε τον Εμφύλιο και συνέπεσε με την περίοδο της εξάρτησης της χώρας από τις μεγάλες δυνάμεις. Ήταν μια περίοδος σκληρής δοκιμασίας για τον λαό και σφοδρής επίθεσης στο ΕΑΜικο κίνημα.
Τη Μακρόνησο ύμνησαν το παλάτι, οι στρατηγοί που στον εμφύλιο έλεγαν στον Αμερικανό Βαν Φλιτ «Ιδού ο στρατός σου», οι δοσίλογοι και οι λοιποί υποτακτικοί του καθεστώτος. Ένας εξ αυτών ήταν και ο μετέπειτα αρχηγός της ΕΡΕ, πρωθυπουργός και ακαδημαϊκός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος αποκάλεσε το νησί - κολαστήριο «νέο Παρθενώνα». Ο κύριος αυτός, φανατικός αντικομμουνιστής, στις 21 Απριλίου του 1967 τα χαράματα, όντας πρωθυπουργός με συμφωνία Ένωσης Κέντρου - ΕΡΕ - παλατιού, συνελήφθη από την ΕΣΑ και οδηγήθηκε με τις πιτζάμες στον τόπο κράτησης. Ήταν μια τραγική ειρωνεία και ταυτόχρονα μια τιμωρία. Ακόμα ένα πρωτοκλασάτο στέλεχος της Δεξιάς, ακαδημαϊκός και μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, είχε χαρακτηρίσει τη Μακρόνησο ως «νήσον ελευθερίας, προόδου και ηθικής και πολιτιστικής αναπλάσεως», ενώ έβλεπε στο νησί ένα «αναρρωτήριον ψυχών».
Η προχθεσινή μεγάλη εκδήλωση στη Μακρόνησο δείχνει ότι ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά αλλά και γενικότερα δεξιά πολιτική. Η Μακρόνησος, όπως και η απουσία της Δεξιάς από την εθνική αντίσταση αποτελούν στίγμα για τη συντηρητική παράταξη, που την κράτησε στην αντιπολίτευση στο μεγαλύτερο διάστημα της Μεταπολίτευσης. Σήμερα, η διάδοχη κατάσταση της ΕΡΕ, η Νέα Δημοκρατία, δίνει ρόλο στους εκπροσώπους τής Ακροδεξιάς, ενώ ιστορικά η ηγεσία της δεν καταδίκασε ποτέ τη Μακρόνησο.
