Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
Αόρατος, άπρακτος, άφαντος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αόρατος, άπρακτος, άφαντος

Διάβαζε μια οικονομική εφημερίδα και καθάριζε με πάθος τη μύτη του. Ούτε που τον ένοιαζαν οι συνεπιβάτες στο αεροπλάνο. Το δάκτυλο ψαχούλευε σαν σκουλήκι, σχεδόν είχε φτάσει στον εγκέφαλο. Φορούσε ακριβό, αν και ταλαιπωρημένο από τη ζέστη, κοστούμι και στρίμωχνε έναν δερμάτινο χαρτοφύλακα ανάμεσα στα πόδια. Γύριζε τις σελίδες, ξεπέρναγε τα κείμενα οικονομικής ανάλυσης, επέμενε στα άρθρα - μονογραφίες επιχειρηματιών.

Παπαγάλος, σκέφτηκα. Από αυτούς τους μαλλιάδες που τη δεκαετία του 1970 φορούσαν στρατιωτικό τζάκετ και έβγαζαν από την τσέπη τον «Ιμπεριαλισμό» του Λένιν, από αυτούς που τη δεκαετία του 1980 είχαν γκρι σεντάν «ανώτατο στάδιο» του αυτοκινητισμού και της μικροαστικής ανόδου. Τη δεκαετία του 1990 επένδυαν σαν τρελοί στον Αρμάνι και προς το τέλος έπαιζαν στο χρηματιστήριο. Τη δεκαετία του 2000 πήραν σπίτι τεράστιο και υπερτιμολογημένο 200% και σήμερα διαβάζουν για προγράμματα και καταριούνται την Αριστερά που δεν θέλει την επιχειρηματικότητα.

Είναι μια γενετική σειρά παπαγάλων που μιμούνται την εποχή τους. Που εννοούν την πραγματικότητα ως είδος μόδας. Άεργοι (όχι άνεργοι), συνήθως χωμένοι κάπου, αραχτοί, που βγαίνουν Σάββατο βράδυ στο γειτονικό σουβλατζίδικο και περιγράφουν αυτά που τους «είπε ο υπουργός» (ή η αντιπολιτευόμενη στελεχάρα που θα γίνει υπουργός) προχθές.

Προσαρμοστικοί, τα μπουρδουκλώνουν για start-ups και τα «δεν έχει μέλλον αυτή η χώρα με αυτούς τους τύπους». Δεν εννοούν τίποτα, δεν τους πιάνεις πουθενά. Δεν αφομοιώνουν κανέναν κώδικα, δεν έχουν κάνει τίποτε άλλο από το να γυροφέρνουν στην περιφέρεια των πραγμάτων, στην περιφέρεια της εργασίας, στην περιφέρεια της ευφυΐας, στην περιφέρεια του εκάστοτε ανερχόμενου κόμματος. Οι παλιοί τους ονόμαζαν ΟΦΑ (Όπου Φυσάει ο Άνεμος).

Το 1999-2000 διάβαζαν τις τιμές των μετοχών, τα αμοιβαία. Είχαν πάντα έγκυρες πληροφορίες «από μέσα». Κάθε βδομάδα από συν 20% στο πλην 30%. Κόλαση. Τράπηκαν σε φυγή προς το ακίνητο. Δεν πρόλαβαν. Το αγόρασαν όταν οι τιμές ήταν στα αστέρια. Σήμερα κοιτούν, ακούν, αποστηθίζουν. «Να δώσουμε χώρο στη νέα επιχειρηματικότητα»...

Οι συμπτώσεις και η τύχη συστήνουν το βιογραφικό του παπαγάλου που περιγράφω, και σ' έναν βαθμό την πρόσφατη Ιστορία της χώρας, όπου πράγματι κανείς θαυμάζει αυτό «το περπάτημα επί των υδάτων», αυτό το «πέρασα και δεν ακούμπησα», αυτή την ευλυγισία στη χαραμάδα. Δεν είναι ακριβώς προσαρμοστικότητα, είναι χαμαιλεοντισμός. Μ’ αυτήν την επιλογή δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα, παρά να παίρνεις το χρώμα της στιγμής.

Αόρατος, άπρακτος, άεργος, άφαντος. Αυτός είναι ο σημαντικότερος γρίφος και όχι οι εκθέσεις προόδου, οι αξιολογήσεις και οι δημοσιονομικές πειθαρχίες. Γιατί αυτό το υπόστρωμα δημιούργησε χρέος, αντιπαραγωγή, κακομαθημένη, νωθρή απαίτηση, καρκινώδη εγωισμό, τιποτοκρατία, ανοησία. Σε αυτό το υπόστρωμα ο παπαγάλος θρηνεί γι' αυτό που πάθαμε, μέμφεται που «δεν μ' άκουσαν», ενοχοποιεί κάποιον άλλο, πιέζει για να υποσκελίσει τον προηγούμενο.

Ο τάχα τεχνοκράτης τύπος συνέχισε να καθαρίζει τη μύτη περιφρονώντας, στον ιδιωτικό κακαδόκοσμο, τον πραγματικό κόσμο, τους γύρω του. Δίπλωσε την εφημερίδα, άνοιξε το βιβλίο παραλίας. Μικρή έκδοση, φτηνό χαρτί, μικρά γράμματα. Πρέπει να ήταν νουάρ, γιατί τα κεφάλαια (τα μόνα που μπορούσα να διακρίνω) αριθμούνταν με ώρες: 4.00 π.μ., 6.20 π.μ. Σαν ένα πρώιμο έργο του Κιούμπρικ, το «Χρήμα της οργής» του 1956, που παρακολουθούσε με εκπληκτικό φιλμικό ρυθμό τη ληστεία, τη δίωξη, το τέλος.

Σαν το πέρασμα του παπαγάλου από τις δεκαετίες, από τις φάσεις παραγωγής, από τις φάσεις πολιτικής, από τις φάσεις καταστροφής. Μόνο που στο έργο ο δράστης βυθίζεται αργά και αναπότρεπτα στη τιμωρία. Εν τέλει όμως ο φιλμικός ήρωας, όπως κάθε ήρωας στην τέχνη, υπερασπίζεται την απόφασή του βυθιζόμενος στις επιπτώσεις της. Αυτό είναι κάτι στο οποίο ο παπαγάλος αδυνατεί να ανέλθει.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL