Live τώρα    
13°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
8.6°C15.2°C
1 BF 88%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
11 °C
8.5°C13.0°C
1 BF 63%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
11.0°C14.4°C
2 BF 76%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
9 °C
8.8°C12.5°C
3 BF 81%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
6 °C
5.9°C9.1°C
0 BF 100%
Οι ακραίες ιδεολογίες ονειρεύονται μεγάλο, όχι ανεπτυγμένο κράτος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οι ακραίες ιδεολογίες ονειρεύονται μεγάλο, όχι ανεπτυγμένο κράτος

e.e. cummings, "Noise Number 13", 1925

Το μίσος που χωρίζει τις ιδεολογίες της Άκρας Δεξιάς και της Άκρας Αριστεράς δεν είναι μίσος πολιτικό, ούτε ταξικό. Είναι μίσος θρησκευτικό. Προκύπτει μάλιστα περισσότερο από τις ομοιότητες και λιγότερο από τις διαφορές τους. Οι ιδεολογίες τους στην πραγματικότητα είναι "κοσμικές" θρησκείες. Οι παλιές θρησκείες είχαν στο κέντρο τους τον Θεό, οι νέες θρησκείες του φασισμού και του σταλινικού κομμουνισμού είχαν στο κέντρο τους το κράτος. Πίστευαν φανατικά ότι τη δικαιοσύνη και την ευτυχία που δεν μπόρεσε να δώσει στους ανθρώπους ο... Θεός, μπορεί να τις χαρίσει απλόχερα το... κράτος!

Η άκρα δεξιά ιδεολογία πιστεύει ακράδαντα στο μεγάλο και δυνατό κράτος, και ιδιαίτερα στο εθνικό κράτος. Το εθνικό κράτος πάει αγκαζέ βέβαια με το εθνικό νόμισμα, την εθνική οικονομία και την... αυτάρκεια, τον εθνικό στρατό, τα εθνικά σύνορα και τον αμόλυντο εθνικό πολιτισμό. Αγνοεί βέβαια πως η έννοια του έθνους και τα εθνικά κράτη είναι έννοιες που διαμορφώθηκαν τους τελευταίους αιώνες. Τα γέννησαν ο Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση. Παλαιότερα, η νομιμότητα πήγαζε από τους ηγεμόνες: δούκες, βασιλιάδες, αυτοκράτορες. Το έθνος ήρθε να αντικαταστήσει τις έννοιες: φυλή, πατριά (φατρία), γένος κ.λπ. Ο Χίτλερ και οι ναζιστές συχνά ανακατεύουν τη λέξη έθνος με τη λέξη φυλή. Ο Ι. Μεταξάς, η Ορθοδοξία και οι ακροδεξιοί συχνά ανακατεύουν τις έννοιες έθνος, γένος, φυλή. Έτσι διαμόρφωσαν και την έννοια του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού: είδος μεικτόν και τέρας αποφώλιον.

Η Άκρα Αριστερά υποκαθιστά τον Θεό στην ιδεολογία της με το κράτος που θα εφαρμόσει την κοινωνική (ταξική) δικαιοσύνη. Το κράτος αυτό πρέπει να συγκεντρώνει όλους τους πόρους και τα αγαθά της κοινωνίας και μετά να τα κόβει σε ίσα μερίδια και να τα μοιράζει εξίσου σε όλους. Φυσικά αυτή την απλοϊκή δικαιοσύνη δεν κατόρθωσαν να την εφαρμόσουν ούτε στη σταλινική σοβιετική αυτοκρατορία. Αυτή η παιδαριώδης ταξική δικαιοσύνη ναυάγησε στα ρηχά και το μόνο που κατόρθωσε ήταν να δημιουργήσει νέες ανίκανες κυρίαρχες τάσεις, την κρατική και την κομματική νομενκλατούρα που λεηλατούσε τον πλούτο που παρήγαγε ο λαός και οι εργαζόμενες τάξεις. Έτσι οδήγησαν τη Σοβιετική Ένωση στη διάλυση, ενώ πρόσθεσαν στα εκατομμύρια θύματα του ναζισμού και του ιμπεριαλισμού και τα εκατομμύρια θύματα του σταλινισμού.

Το μεγάλο και δυνατό κράτος που ονειρεύτηκαν όλοι οι βασιλιάδες και οι αυτοκράτορες του κόσμου, όλοι οι δικτάτορες και οι τύραννοι, έγινε ιδανικό και μοντέλο των ιδεολογιών τόσο της Άκρας Δεξιάς όσο και της Άκρας Αριστεράς. Επειδή λίγο - πολύ είχαν και έχουν τους ίδιους σκοπούς και στόχους:

* Στο εσωτερικό της χώρας να ελέγχουν όχι μόνο τη δημόσια ζωή των ανθρώπων μαζί με την οικονομία (εμπόριο, βιομηχανία, συγκοινωνίες, επικοινωνίες), αλλά και την ιδιωτική τους ζωή: ερωτική, οικογενειακή, πνευματική, κοινωνική κ.λπ.

* Στον εσωτερικό τομέα να κατακτούν και να υποδουλώνουν άλλους λαούς και χώρες με πολέμους, επαναστάσεις και πραξικοπήματα, για να μεγαλώσουν την έκταση και τον πληθυσμό που ασκούν την απόλυτη και βάρβαρη εξουσία τους οι δικτάτορες και οι τύραννοι, όπως παλιά οι ελέω Θεού βασιλιάδες και αυτοκράτορες...

Ο στόχος για το μεγάλο και δυνατό κράτος στις ακραίες ιδεολογίες και στις σύγχρονες κοσμικές θρησκείες είχε και έχει ως αποτέλεσμα το κρυφό ή φανερό μίσος προς τη δημοκρατία. Η έχθρα για τη δημοκρατία μάλιστα μπολιάστηκε από τις θεωρίες (σχεδόν πανομοιότυπες) για τη νομιμότητα της βίας, όταν αυτή έχει... δίκαιο ή εθνικό σκοπό! Έτσι, οι δεξιοί και αριστεροί απολογητές των μεγάλων κρατών προσπάθησαν να νομιμοποιήσουν εισβολές και πολέμους από τη Λατινική Αμερική έως το Βιετνάμ και από την Τσεχοσλοβακία έως το Αφγανιστάν. Οι απολογητές αυτοί ήταν, εκτός από τους πολιτικούς που είχαν την ευθύνη, ιερείς, δημοσιογράφοι, καθηγητές πανεπιστημίων, συγγραφείς κ.λπ. Αυτοί βοήθησαν να γυρίσει η Ιστορία πίσω και οι παραδοσιακές μορφές εξουσίας, βάρβαρες και πρωτόγονες, να γνωρίζουν νέα ακμή στην εποχή μας...

Το μίσος για τη δημοκρατία, εξάλλου, είναι το πεδίο όπου συγκλίνουν πρακτικά και οι δύο ακραίες ιδεολογίες, αλλά και το σημείο που προκαλεί την αβυσσαλέα έχθρα μεταξύ τους. Η κάθε ακραία ιδεολογία επιδιώκει την καταστροφή της δημοκρατίας για λογαριασμό της, για να επιβάλει το δικό της καθεστώς: το φασιστικό ή σοβιετικό κράτος. Επειδή ήταν τόσο όμοια μεταξύ τους στη μεταχείριση των λαών, γι' αυτό είχαν τόσο αβυσσαλέο μίσος μεταξύ τους. Ήθελαν τις εργαζόμενες τάξεις να τις μετατρέψουν σε υπηκόους του δικού τους κράτους! Η κατάργηση της δημοκρατίας ήταν το μέσον για τη δημιουργία του σοβιετικού ή του φασιστικού κράτους...

Η συγκολλητική ουσία και στις δύο ακραίες ιδεολογίες είναι η πίστη. Η πίστη στο έθνος, στο κόμμα, στην τάξη, στον αρχηγό, στον εθνικό πολιτισμό. Η Άκρα Δεξιά στη Γερμανία πίστευε στο έθνος των Γερμανών, στο ναζιστικό κόμμα, στον Αδ. Χίτλερ, και στην Ελλάδα στον Ι. Μεταξά, στον βασιλιά και στον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό! Η Άκρα Αριστερά στη Ρωσία πίστευε στην εργατική τάξη, στο κομμουνιστικό κόμμα, στον Στάλιν, και στην Ελλάδα στο ΚΚΕ και στον Ζαχαριάδη. Αυτή η τυφλή πίστη είναι κατάλοιπο της θρησκευτικής πίστης. Μια υποκατάσταση. Υπάρχει πέραν των γεγονότων, των στοιχείων, της Ιστορίας. Τα ιστορικά παραδείγματα χρησιμοποιούνται επιλεκτικά και έξω από το ιστορικό τους πλαίσιο. Μόνο και μόνο για τη δημιουργία λαϊκών μύθων και λαϊκής μυθολογίας, όπως ο εγχώριος μύθος ότι ο Μέγας Αλέξανδρος δεν ήταν κατακτητής, αλλά εκπολιτιστής! Τα εθνικά κράτη συχνά έχουν στην ιδιοκτησία τους και μια επίσημη θρησκεία...

Όμως, ενώ οι μυθολογίες των δύο ακραίων ιδεολογιών έχουν μεγάλη απήχηση στα λαϊκά στρώματα, δεν έχουν και την αντίστοιχη πολιτική επιρροή. Τα κόμματα της Άκρας Δεξιάς και της Άκρας Αριστεράς σπάνια αποκτούν μεγάλες δυνάμεις πια στα κοινοβούλια και στους άλλους θεσμούς (δήμους, συνδικάτα κ.λπ.). Ένα μεγάλο τμήμα των οπαδών τους κρύβεται, από φόβο και ντροπή, σε λιγότερο ακραία κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς. Αποκαλύπτονται μόνο σε περιόδους εθνικής ή οικονομικής κρίσης και καταστροφής, φτάνοντας ώς τους φόνους και τους εμπρησμούς όταν δεν μπορούν να φτάσουν στα κοινοβούλια του... μίσους!

Το μεγάλο και δυνατό κράτος που ονειρεύτηκαν όλοι οι βασιλιάδες και οι αυτοκράτορες του κόσμου, όλοι οι δικτάτορες και οι τύραννοι, έγινε ιδανικό και μοντέλο των ιδεολογιών τόσο της Άκρας Δεξιάς όσο και της Άκρας Αριστεράς

Ο στόχος για το μεγάλο και δυνατό κράτος στις ακραίες ιδεολογίες και στις σύγχρονες κοσμικές θρησκείες είχε και έχει ως αποτέλεσμα το κρυφό ή φανερό μίσος προς τη δημοκρατία

Το μίσος για τη δημοκρατία, εξάλλου, είναι το πεδίο όπου συγκλίνουν πρακτικά και οι δύο ακραίες ιδεολογίες, αλλά και το σημείο που προκαλεί την αβυσσαλέα έχθρα μεταξύ τους

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL