Ο Επίτροπος Έρευνας, Επιστήμης και Καινοτομίας Κάρλος Μοέδας, αναφερόμενος στην "Ασημένια Οικονομία" (Silver Economy), είχε πει: «Η ζωή αρχίζει στα 70. Σε κάθε κράτος - μέλος της Ε.Ε. το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω αυξάνεται, κάτι που μας φέρνει αντιμέτωπους με μια έτοιμη, αναδυόμενη αγορά για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, για την ανάπτυξη φθηνότερης, πιο αποτελεσματικής, εξατομικευμένης προσέγγισης για την υγειονομική περίθαλψη και μια αυξανόμενη βάση πελατών για προσαρμοσμένα αγαθά και υπηρεσίες».
Η "Ασημένια Οικονομία", λοιπόν, συνδέεται με την καινοτομία για την ενεργό και υγιή γήρανση, προωθώντας, μεταξύ άλλων, ανώτερου επιπέδου τουρισμό, φιλικό για τους ηλικιωμένους περιβάλλον στέγασης και διαβίωσης (με “έξυπνα” σπίτια για υποστήριξη της ανεξάρτητης διαβίωσής τους).
Ήδη στις ΗΠΑ, πολλές μεγάλες εταιρείες κινούνται σ’ αυτήν την πολλά υποσχόμενη περιοχή, όπως π.χ. το Google με το απόκτηση του NEST και iRobot, καθώς και η Apple με το νέο e-Health Kit. Αλλά και στην Ευρώπη μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες, όπως η Bosch, η Legrand και η Philips, έχουν αναπτύξει στρατηγικές για την "Ασημένια Οικονομία". Πολυάριθμες μελέτες έχουν αναλύσει το μέγεθος, τη δυναμική και την ανάπτυξη αυτού του κλάδου.
Σύμφωνα με τη Euromonitor, η αγοραστική δύναμη των πλέον ηλικιωμένων, της “γενιάς του baby boom”, θα φτάσει τα 15 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2020. Παραδείγματα τομέων που αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά είναι τα καλλυντικά και η μόδα, ο τουρισμός, οι ρομποτικές υπηρεσίες, οι υπηρεσίες υγείας και ευεξίας, ο τομέας των κατασκευών και υποδομών, η ασφάλεια, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και οι δεξιότητες, η ψυχαγωγία.
Όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες: στην Ε.Ε. αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ, ή περίπου το 50% των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί κατά περισσότερο από τέσσερις μονάδες του ΑΕΠ μέχρι το 2060.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δημιουργήσει συγκεκριμένο άξονα πολιτικής μέσω της Πρωτοβουλίας AHA [Active and Healthy Ageing] (https://ec.europa.eu/eip/ageing/home_en), μέρος της οποίας είναι η ανάπτυξη αυτού του κλάδου. Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί και σχετικός Οδικός Χάρτης από το 2015 (https://ec.europa.eu/research/innovation-union/pdf/active-healthy-ageing/scaling_up_strategy.pdf).
Είναι ορατή η ευκαιρία που παρέχεται στην Ελλάδα (λόγω και των πολλαπλών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της) να εντάξει τον τομέα αυτό στην υπό διαμόρφωση στρατηγική ανάπτυξης της χώρας, αντλώντας πλειάδα θετικών συνεπειών, ιδιαίτερα σε περιοχές που η ανάπτυξη είναι για διάφορους λόγους μειονεκτική, όπως για παράδειγμα τα νησιά μας.
Τα ελκυστικά τους θερινούς μήνες ελληνικά νησιά σταδιακά εγκαταλείπονται από τους μόνιμους κατοίκους τους. Μελέτη με στοιχεία του 2015 αποδεικνύει ότι στη Νάξο και στις Μικρές Κυκλάδες όλο το 2015 γεννήθηκε μόνον ένα παιδί, ενώ στη Λέσβο καταγράφηκαν 1.196 θάνατοι έναντι 532 γεννήσεων. Πώς θα επιστρέψει μόνιμα και όχι ευκαιριακά ο πληθυσμός; Μπορεί η αξιοποίηση της Silver Economy να συμβάλει στην ανάπτυξή τους;
Στα νησιά μας υπάρχει «σχολάζουσα» βασική κτηριακή υποδομή. Κατοικίες ακατοίκητες για 10 μήνες τον χρόνο, εγκαταλειμμένα κτήρια. Σύμφωνα με πρόταση που έχει κατατεθεί, αν αξιοποιηθεί αυτό το κτηριακό απόθεμα (έπειτα από εργασίες αναβάθμισης) προκειμένου να ενοικιαστεί στο ανθρώπινο δυναμικό που συγκροτεί αυτό τον κλάδο, θα δημιουργηθούν πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας (για τα επόμενα δύο χρόνια). Ταυτόχρονα, στο επίπεδο της τοπικής οικονομίας θα δημιουργηθούν συνθήκες παροχής πλειάδας προϊόντων και υπηρεσιών. Από υπηρεσίες υγείας, ευεξίας και γαστρονομίας, μέχρι εργασίες αναβάθμισης υποδομών.
Πεδίον δόξης λαμπρό, λοιπόν, για την κυβέρνηση, τις περιφέρειες, τους δήμους, αλλά και την επιχειρηματική κοινότητα. Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι ο προσεκτικός σχεδιασμός, η ενημέρωση-ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας και, κυρίως, η πολιτική βούληση για να ξεπεραστούν γραφειοκρατικά εμπόδια.
Ευκαιρίες για ανάπτυξη (και όχι μεγέθυνση) υπάρχουν. Θα τις αδράξουμε;
*Ο Δημήτρης Σκουτέρης είναι πολιτικός επιστήμων και σύμβουλος επιχειρήσεων. Έχει διατελέσει αντιδήμαρχος Γλυφάδας, σύμβουλος στα υπουργεία Αιγαίου και Ναυτιλίας - Νησιωτικής Πολιτικής, καθώς και γενικός διευθυντής Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών. (Πηγή: http://goo.gl/5vhKCr, 3.7.2017)
