Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η περιφρόνηση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η περιφρόνηση

Είναι κάτι πιο βαθύ από τη συνδικαλιστική αμηχανία απέναντι στη δυνατότητα συμμετοχής των εκπαιδευτικών στην επιλογή των διευθυντών τους. Ίσως πιο λυπηρό από την απώθηση κάθε ιδέας φοιτητικής παρουσίας στη διεύθυνση των πανεπιστημίων. Πιο ισχυρό από την επιφυλακτικότητα απέναντι στις επιστήμες του σχεδιασμού, στην ενθάρρυνση της ποικιλίας. Η περιφρόνηση διαπερνά την επιδερμίδα της συγκυρίας. Αποξενώνει τον άνθρωπο από τις ίδιες τις επιθυμίες του.

Περιφρονητικές οι εικόνες ορισμένων για την Εκπαίδευση, δεν μπορούν να ανατραπούν από κανένα νομοσχέδιο. Όπως είναι περιφρονητικές οι εικόνες ορισμένων για τη διαφορετικότητα. Διεισδύουν στο κοινωνικό σώμα, δεν μπορούν να εμποδιστούν από καμία νομοθετική απαγόρευση. Εικόνες ερειπίων που ερημοποιούν την πολιτική σκέψη.

Βρώμικους τοίχους και σκουπίδια είδε στο Πολυτεχνείο ο Αμερικανός φίλος ενός πολιτικού αρχηγού. Στα σκουπίδια ο αρχηγός έριξε όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια. Εμπλούτισε την εικόνα του φίλου του με βία και ναρκωτικά. Αυτό είναι το άσυλο, τιτίβισε. Τη σκυτάλη πήρε άλλος αρχηγός. Με ιδεολογικά κιγκλιδώματα δεν προστατεύονται τα πανεπιστήμια, διακήρυξε. Ούτε οι κοινωνίες μας από τους μουσουλμάνους, δηλαδή τους τρομοκράτες, πετάχτηκε μια συγγραφέας. Ούτε τα παγκάκια από τους πρόσφυγες, ακούστηκε η ποιητική ηχώ. Κυλάει το ποτάμι της περιφρόνησης, συνδέει τις εικόνες στη ροή του.

Κάποιοι συγχέουν την παράθεση εικόνων με την ερμηνεία τους. Ανάγουν την κάθε κατάσταση σε κάποια προηγούμενη. Με άχρονες συνδέσεις ανακηρύσσουν το καταγωγικό τους όραμα σε ιδεώδες. Ό,τι καλό είναι αποτέλεσμα της ελληνικής καταγωγής και της ορθοδοξίας. Για τα κακά φταίει η μεταπολίτευση, που είναι αποτέλεσμα του Πολυτεχνείου, που ξαναφέρνει τώρα τον νόμο - πλαίσιο και τη φοιτητική συμμετοχή.

Ραμφίζουν τέλματα στο τατς σκριν τους μετατοπίζοντας εκείνο που δεν κατανοούν ή φοβούνται ή αρνούνται σε εκείνο που τους έχει πληγώσει μια προηγούμενη μέρα. Δεν κατανοούν τη γνωσιακή διακυβέρνηση των εκπαιδευτικών οργανισμών. Τη μετατοπίζουν στην εικόνα των καταλήψεων. Φοβούνται την πολυπολιτισμικότητα, τη μετατοπίζουν στην εικόνα της τρομοκρατίας. Αρνούνται τις αποτυχίες της κυβερνητικής τους θητείας, μετατοπίζουν τις εικόνες του θεσμικού ευτελισμού στο σήμερα. “Θηλιά στον λαιμό μας φόρεσες”, είπαν τα χαμογελαστά χείλη μιας άλλης αρχηγού κατά την επίσημη επίσκεψη στον πρωθυπουργό. Η περιφρονημένη.

Με τηλεοπτικό λάιφ στάιλ διατυπώνουν εκφράσεις που κανένας τοίχος δεν θα άντεχε να φιλοξενήσει. Ότι η τρομοκρατία των τζιχαντιστών είναι δήθεν αποτέλεσμα των μετα-αποικιακών καθεστώτων που στήριζαν οι σταλινικοί. Ότι ο τρόμος φωλιάζει στα δημόσια πανεπιστήμια, όπως στις εργατικές κατοικίες, στα γκετοποιημένα προάστια της ανεργίας και τους καταυλισμούς. Και που δεν αφήνουν οι αριστεροί να πάει η αστυνομία να καθαρίσει από τα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα. Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί στην ίδια εικόνα με την Αριστερά.

Αφαιρούν από το φαινόμενο τον παρατηρητή, δηλαδή τον εαυτό τους. Τον αφαιρούν από εκείνο που παρατηρούν και από τον τρόπο που το παρατηρούν. Ανάγουν το φαινόμενο σε εικόνα που υπάρχει ως αποτέλεσμα μιας άλλης εικόνας. Όχι ως διαδοχή, αλλά ως αποτέλεσμα. Εξαφανίζουν εκείνον ή εκείνην που τη βλέπει. Συκοφαντούν την Παιδεία, τη νεολαία και καθετί δημοκρατικό κι ευαίσθητο. Περιφρονούν τον εαυτό τους και καθετί που τον θυμίζει.

Περιφρονητικές εικόνες, ακίνητες, αμετάβλητες. Ταυτισμένες με απωθημένα στερεότυπα. Ή με ματαιωμένες απόπειρες να ξεγελάσουν την Ιστορία. Τη δική τους Ιστορία. Την ενοχή που δεν τόλμησαν όταν έπρεπε να αντισταθούν. Στη διαπλοκή, στον σταλινισμό, στην ευκολία του επαγγελματικού συνδικαλισμού. Διεισδύουν στα τηλεοπτικά παράθυρα, στις εφημερίδες, στα βιβλία, στα συμβούλια και στον δημόσιο βίο εξ αντανακλάσεως. Ερεθίζουν για να αναπαράγονται.

Μα, η παιδεία δεν αναπαράγει, δημιουργεί. Και τώρα είναι καλοκαίρι. Με ήπιο τρόπο επανέρχεται η ακαδημαϊκότητα στα πανεπιστήμια. Παρά την περιφρόνηση, μέσα στην οικονομική κρίση, στη χώρα μας αναπτύχθηκαν μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Χάρη στην ποικιλία και την ευελιξία. Επανασυνδέοντας τον άνθρωπο με τις επιθυμίες του. Τον παρατηρητή με τα φαινόμενα. Την ανεκτικότητα με τη δημοκρατία. Και με αυτό τον τρόπο τη γνώση με τη διοίκηση.

* Ο Φραγκίσκος Καλαβάσης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL