Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Παράλληλα προγράμματα, διασταυρούμενες τροχιές
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Παράλληλα προγράμματα, διασταυρούμενες τροχιές

Ο καταστροφικός σεισμός της 12ης Ιουνίου, που έπληξε τον οικισμό Βρίσα στη Μυτιλήνη, έφερε (ξανά και μόνιμα) στην επικαιρότητα και το προσφυγικό με τις πολλαπλές του όψεις. Από τον στρατό στήθηκε άμεσα καταυλισμός για τους σεισμόπληκτους με σκηνές που εστάλησαν, με εντολή του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, από το Κέντρο Υποδοχής και Πιστοποίησης προσφύγων στη Μόρια, μαζί με 2.000 μπουκάλια νερό από την ίδια προέλευση. Ο σεισμός και η συγκεκριμένη ενέργεια απόσεισαν το ενδιαφέρον από άλλες πρακτικές που σχετίζονται με τη διαχείριση πλευρών του προσφυγικού.

Τις τελευταίες ημέρες είδε το φως της δημοσιότητας εκτενής αρθρογραφία για επαναπροωθήσεις Τούρκων υπηκόων από τον Έβρο και μάλιστα με τρόπους βίαιους και παραβιάζοντας μάλλον ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με το άσυλο - γεγονός που κινητοποίησε τόσο τον Συνήγορο του Πολίτη όσο και την αρμόδια εισαγγελέα. Τα περιστατικά αυτά έρχονται σε συνέχεια προηγούμενης αρθρογραφίας, η οποία αποκάλυψε συνεννοήσεις μεταξύ του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και του Γερμανού ομολόγου του για την "επικοινωνιακή διαχείριση" των μεγάλων καθυστερήσεων ("όπως συμφωνήθηκε") στη μετακίνηση προσφύγων προς τη Γερμανία με τη διαδικασία της οικογενειακής επανένωσης ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.5.2017). Παράλληλα, διατρέχουν την καθημερινότητα οι ιστορίες παγίδευσης και εγκλεισμού προσφύγων στα παραμεθόρια νησιά μαζί με τις αντιδράσεις εναντίον τους από κατοίκους και δημοτικές αρχές. Σπανιότερα βλέπουν το φως της δημοσιότητας στοιχεία που τεκμηριώνουν τις άρρητες(;) πολιτικές: το 2015 οι θετικές αποφάσεις χορήγησης ασύλου σε α' βαθμό προσέγγισαν το 50% όλων των αποφάσεων, ενώ το 2016 το ποσοστό έπεσε στο μισό· στα δε νησιά σε β' βαθμό εκδόθηκαν 2 θετικές αποφάσεις έναντι 533 αρνητικών· ταυτόχρονα, μεσολάβησε νομοθετική ρύθμιση που κατάργησε την υποβολή των εκθέσεων της Αρχής Προσφύγων στον Συνήγορο του Πολίτη για έλεγχο των ακολουθούμενων διαδικασιών.

Πώς έφτασε να γίνει τόσο έκρυθμη η κατάσταση που ξεκίνησε με την αυτοθυσία και την κινητοποίηση των νησιωτών και των αλληλέγγυων το καλοκαίρι του 2015 και, κυρίως, τον δύσκολο χειμώνα του 2016; Στο διάστημα αυτό, έχουν προστεθεί στον πληθυσμό της χώρας περίπου 70.000 κάτοικοι-πρόσφυγες, οι περισσότεροι από τους/τις οποίους/ες δεν επιθυμούν να μείνουν στην Ελλάδα. Όμως, μέσα από φανερές και μη συμφωνίες, δεν είναι πλέον "διερχόμενοι"· θα μείνουν για τόσο χρόνο που απαιτεί διαφορετικές συνθήκες κατοίκησης, καθώς και πολιτικές ένταξης - στην εκπαίδευση, την απασχόληση, στον κοινωνικό περίγυρο. Ποια είναι η πολιτική και το σχέδιο για τα κάθε φορά άμεσα και πιο μακροπρόθεσμα;

Όπως όλα δείχνουν, η πολιτική είναι η "έλλειψη σχεδίου", ολοκληρωμένου ή μη - μια πολιτική που αφήνει χώρο για κάθε είδους αυθαιρεσίες και αυτοδικίες (από τον Έβρο ώς τα νησιά και την ενδοχώρα), καθώς επιτρέπει τη συνεχή επίκληση του απρόβλεπτου και μιας έκτακτης ανάγκης για την οποία δεν είμαστε προετοιμασμένοι. Απρόβλεπτα τα χιόνια που σκέπασαν τις σκηνές. Απρόβλεπτο ότι ο χειμώνας ακολουθεί το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι. Απρόβλεπτες οι προσπάθειες διαφυγής στη Δύση όταν ο πόλεμος μαίνεται και όταν το καθεστώς της γείτονος έχει οδηγήσει στις φυλακές κάθε φωνή... ύποπτη διαφωνίας. Απρόβλεπτο ότι για τη διαχείριση των αιτημάτων ασύλου χρειάζεται προσωπικό. Απρόβλεπτο ότι σε ένα μη ρυθμιζόμενο περιβάλλον δρουν ανεξέλεγκτα "μασκοφόροι". Απρόβλεπτο και ότι η κράτηση των προσφύγων στα πέντε νησιά, σε άσχημες συνθήκες διαβίωσης, επιβαρύνει την καθημερινότητα και των προσφύγων και των ντόπιων. Απρόβλεπτο και το ότι, περνώντας σε ένα καθεστώς (ημι)μόνιμης παραμονής στην Ελλάδα, χρειάζονται σπίτια, σχολεία, πρόνοια, απασχόληση...

Θα αποθαρρύνουν τις προσπάθειες διάσχισης των ευρωπαϊκών συνόρων όλα αυτά τα "απρόβλεπτα"; Μάλλον αμφίβολο όσο οι γενεσιουργές αιτίες της μετακίνησης είναι ακόμη εκεί, παρά τις επικλήσεις της ειρήνευσης και τα κροκοδείλια δάκρυα της πολιτισμένης Δύσης, συμπεριλαμβανόμενης και της Ε.Ε. Αυτό που σίγουρα θα κάνουν τα τόσο προβλέψιμα απρόβλεπτα είναι να μονιμοποιούν ένα καθεστώς εξαίρεσης, με ξεχωριστούς χώρους δικαιωμάτων (ή έλλειψης αυτών). Η πολιτική της έλλειψης σχεδίου αποτελεί ήττα για την Αριστερά· ταυτόχρονα, δεν μπορεί να σταθεί αντάξια της αυθόρμητης αλληλεγγύης των πολιτών: ποιοι και πώς θα λογοδοτήσουν στη Μηλίτσα Καμβύση και στον Στρατή Βαλιαμό -και τόσες άλλες και άλλους που δεν είδαν τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά μας έμαθαν ανθρωπιά και έμπρακτη αντιμετώπιση του προσφυγικού στη σεισμόπληκτη σήμερα Μυτιλήνη;

* Η Ντίνα Βαΐου είναι καθηγήτρια στο ΕΜΠ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL