"Α, έχει κόσμο!" είπαν δύο παρευρισκόμενοι κοιτώντας προς τα πίσω τις γεμάτες από πλήθος σειρές. Ακούγοντας βέβαια στη συνέχεια τις ομιλίες και γνωρίζοντας το παρελθόν του προσώπου, σίγουρα δεν θα μπορούσε να προκαλέσει εντύπωση σε κάποιον η μαζική παρουσία στον χώρο του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Άη Στράτη στη χθεσινή εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του Στέφανου Στεφάνου.
Ο αγωνιστής του εργατικού κινήματος, ο διανοούμενος της πράξης, ο ξεχωριστός Αριστερός, πέθανε πέρυσι στα 90 του χρόνια, ανήμερα την Πρωτοχρονιά. "Όχι πλήρης ημερών", όπως συνηθίζεται να λέγεται. Και όπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε ο δημοσιογράφος Γιώργος Κασκάνης, σύντροφος της κόρης του Κατερίνας, η κλισέ αυτή φράση δεν μπορεί να ταιριάζει σε μία τόσο ζωντανή προσωπικότητα.
Ένα χρόνο μετά το θάνατο του Στ. Στεφάνου, ενός ανθρώπου για τον οποίο όλοι είχαν να πουν τα καλύτερα, πέντε φορείς με τους οποίους συνδέθηκε, η Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας, το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας, το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και οι εκδόσεις Θεμέλιο, συνδιοργάνωσαν μια εκδήλωση ώστε να εμπλουτίσουν ακόμη περισσότερο την έτσι κι αλλιώς ζωντανή μνήμη από τη διαδρομή του αγωνιστή.
Αγαπητός σε όλους
"Συναντηθήκαμε εδώ για να τιμήσουμε έναν άνθρωπο αγαπητό σε όλα τα πλάτη και μήκη. Έναν άνθρωπο που ζούσε μέσα στην κοινωνία και αφιέρωσε τη ζωή του στο κίνημα". Με αυτά τα λόγια, με τα οποία κανείς δεν θα μπορούσε να διαφωνήσει, άνοιξε την εκδήλωση ο Γεράσιμος Νοταράς, επικεφαλής του Ιστορικού Αρχείου Εθνικής Τράπεζας. Πρώτα εκείνος και στη συνέχεια η ερευνήτρια Χριστίνα Αλεξοπούλου, διαβάζοντας αποσπάσματα από την αυτοβιογραφία του "Ένας απ' τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς 1941-1971" (Εκδόσεις Θεμέλιο), κατάφεραν να ακουστεί και η δική του φωνή ξανά.
Τα βιώματα και το δέος που ένιωθε περιέγραψε από την "εισβολή" του, όπως τη χαρακτήρισε, σε μια οικογένεια με τόσο βαριά ιστορία ο Γ. Κασκάνης. Τα τελευταία χρόνια ειδικά ο Στ. Στεφάνου απευθυνόταν σε εκείνον προσφωνώντας τον περισσότερο "γιε μου" παρά με το μικρό του. Κι ο Γ. Κασκάνης, σαν άλλος γιος, του αφιέρωσε την πιο όμορφη και αθάνατη κουβέντα: "Δεν πεθαίνουν οι άνθρωποι που χάιδεψαν τρυφερά την ύπαρξή μας".
Η σημασία του Στ. Στεφάνου για την κοινωνία, αλλά και για την Αριστερά, αποτυπώθηκε και στις παρουσίες. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Μανιός, που εκπροσωπούσε παράλληλα τον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης και Χαρά Καφαντάρη και πολλά ακόμη σημαντικά πρόσωπα για την Αριστερά, όπως οι Τάκης Μπενάς, Πόλυ Σαββινίδου, Παύλος Κλαυδιανός, Μπάμπης Κοβάνης, Τάσος Τρίκκας, Άννα Φιλίνη και Παντελής Μπουκάλας, ήταν εκεί.
Μαχητής της ζωής
Ζεστά και τρυφερά λόγια επιφύλασσε και ο Ζήσιμος Συνοδινός, "ο άνθρωπος στο απέναντι γραφείο", αφού είχαν συνυπάρξει για χρόνια στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας. "Ακατάβλητος μαχητής της ζωής. Δεν υπήρχε ούτε μια φορά που να έφυγε από το νου το όραμα για μια κοινωνία της ισότητας και της αλληλεγγύης" ανέφερε.
"Τρέμουν τα χέρια μου, μεγάλωσα" είπε ο Αριστείδης Μανωλάκος, δημοσιογράφος και κοντινός συναγωνιστής του Στ. Στεφάνου λίγο πριν πάρει τον λόγο. Το πέρασμα των χρόνων τον εμπόδιζε να κρατήσει σταθερά το μικρόφωνο, όχι όμως να θυμηθεί και να διηγηθεί μια ιστορία από τα παλιά. "Ήταν γνήσιος ευγενής και με έχει φέρει πολλές φορές σε πραγματικά δύσκολη θέση. Θυμάμαι ήταν Σεπτέμβρης του '66 όταν είχα γυρίσει από το φανταρικό. Μου είπε να βγάλω τις γαλότσες και ζήτησε από την Παγώνα (σ.σ.: η σύντροφος του Στ. Στεφάνου) να φέρει νερό για να μου πλύνουν τα πόδια".
Στο πάνελ των ομιλητών ήταν ακόμα η ιστορικός Έφη Αβδελα, που αναφέρθηκε στην αγάπη του για τη γλώσσα και τις λέξεις, έχοντας επηρεαστεί από τη βιβλιοθήκη του παππού και τη "λιαλιά" της γιαγιάς του, που ήταν βροντερή κι ας μην είχε μάθει γράμματα. Λίγο πιο δίπλα ήταν η ερευνήτρια Χριστίνα Αλεξοπούλου, που παρέθεσε αποσπάσματα από το βιβλίο του, και η ιστορικός Ιωάννα Παπαθανασίου, που στάθηκε στη σχέση του Στ. Στεφάνου με τα ιστορικά αρχεία της Αριστεράς.
