Περιμένοντας τώρα, με εύλογη αγωνία, το Eurogroup της 22άς Μαΐου, μπορούμε ίσως να πούμε ότι, ναι, αρχίζει να μετράει αντίστροφα ο χρόνος ώς τη λήξη της επιτροπείας. Οπότε έχουμε πλέον το «δικαίωμα» να λογαριάζουμε τα από κει και πέρα. Ή, έστω, τα από δω και πέρα. Μια και οι μνημονιακές υποχρεώσεις εξακολουθούν να βρίσκονται πάνω απ’ το κεφάλι μας. Μαζί με τις συνεπαγόμενες ασφυκτικές δεσμεύσεις. Και, ασφαλώς, δεν θα μας εγκαταλείψουν και μετά το καλοκαίρι του 2018, μετά τη λήξη του προγράμματος. Όμως να, υπάρχει πλέον χώρος για ανάσες. Κι αυτό δεν είναι λίγο, καθόλου λίγο...
Από το καλοκαίρι του 2015 ήδη, αμέσως μετά τον «συμβιβασμό», ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για το «παράλληλο πρόγραμμα». Αυτό που θα ερχόταν να ανακουφίσει τους βαρύτερα πληττόμενους από τα μνημονιακά μέτρα. Και θα πρέπει να πούμε ότι, παρά τις αναγκαστικές εκπτώσεις, παράλληλο πρόγραμμα υπήρξε. Στο επίπεδο της αρωγής προς αξιοπρεπή «επιβίωση» των ευρισκομένων κάτω από τα όρια της φτώχειας συμπολιτών μας. Το από τότε και διαρκώς εξελισσόμενο πλάνο της Θεανώς Φωτίου μαρτυρεί περί τούτου. Πλάνο που, σε κάποιες περιπτώσεις, εξασφαλίστηκε ακόμη και με «κλεφτοπόλεμο» ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και στους θεσμούς. Ασχέτως του αν, αυτό το παράλληλο πρόγραμμα δεν είναι ευρύτερα συνειδητοποιημένο. Το ζουν και το αισθάνονται οι αμέσως ενδιαφερόμενοι. Κι αυτό αρκεί.
Σειρά έχουν τώρα τα λεγόμενα αντίμετρα. Των οποίων περιμένουμε να δούμε το επί των λεπτομερειών περιεχόμενο, το χρώμα και, προπάντων, το πρόσημο. Γιατί μπορεί μεν τα εν γένει μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης να μην παράγουν συνολική δημοσιονομική επιβάρυνση, τούτο όμως δεν σημαίνει πως δεν επιβαρύνουν κατηγορίες πολιτών. Σε κάποιες περιπτώσεις αδύναμες κατηγορίες πολιτών. Και κάποτε αρκετά σκληρά. Εκεί λοιπόν βρίσκεται τώρα το στοίχημα. Στην κατά το δυνατόν ισοφάριση και εξουδετέρωση των απωλειών. Γιατί, στο κάτω-κάτω, το μηδενικό δημοσιονομικό κόστος μπορεί μεν να αφορά το δημόσιο ταμείο και, επομένως, μεσοπρόθεσμα όλους μας. Όμως δεν πρόκειται να το αισθανθούμε ανακουφιστικά στις τσέπες μας. Όχι τουλάχιστον άμεσα...
Αναμένεται πειστική απάντηση
Είναι όμως τώρα η ώρα για το άλλης τάξεως «παράλληλο πρόγραμμα». Προς την κατεύθυνση του θεσμικού προοδευτικού εκσυγχρονισμού της χώρας. Πρόγραμμα στο οποίο δεν εμπλέκονται οι δανειστές. Και είναι, ως εκ τούτου, απολύτως στο χέρι μας η υλοποίησή του. Είναι λοιπόν η ώρα να προχωρήσει γενναία η κυβέρνηση της Αριστεράς προς την κατεύθυνση της συμπόρευσης προς τις ιδεολογικές της αρχές. Και εδώ δίχως συμβιβασμούς και δίχως εκπτώσεις. Και σε ό,τι μεν αφορά την κάθαρση του δημόσιου βίου, η αλήθεια είναι ότι κάνει ήδη ό,τι μπορεί. Και στο επίπεδο της διερεύνησης και του κολασμού σκανδάλων των παρελθόντος. Και στο επίπεδο της θωράκισης της Πολιτείας ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο επανάληψης των απεχθών φαινομένων.
Είναι όμως η εν όψει αναθεώρηση του συντάγματος που αποτελεί πεδίο έμπρακτης δοκιμασίας της σχετικής πολιτικής βούλησης. Με ιδιαίτερη αιχμή στις εν γένει σχέσεις της Πολιτείας με την Εκκλησία. Εκεί δεν χωρούν μισόλογα, δεν χωρούν θολές λύσεις, δεν χωρούν μεσοβέζικες καταστάσεις. Ο διαχωρισμός θα πρέπει να είναι καθαρός και πλήρης. Προοπτική που καθίσταται περισσότερο επιτακτική μετά την αντι-εκσυγχρονιστική οπισθοχώρηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ευτυχώς, διατίθενται προς τούτο οι -αναθεωρητικά αναγκαίες- θετικές ψήφοι των κεντρώων σχηματισμών, οι οποίες μπορούν να αναπληρώσουν τις εκ της Ν.Δ. και των ΑΝ.ΕΛΛ. απώλειες.
Και επιπλέον. Ας σταματήσει επιτέλους η κωμωδία του Αγίου Φωτός ως αρχηγού κράτους. Όπως και η άλλη κωμωδία της περιφοράς «ιερών λειψάνων» με στρατιωτικές τιμές. Ας αναθεωρηθούν επειγόντως, προς προοδευτική κατεύθυνση, τα μαθητικά βιβλία της Ιστορίας και των Θρησκευτικών. Ας καταργηθεί ο αναχρονισμός των μαθητικών παρελάσεων. Ας έρθει η στρατιωτική θητεία στα μέτρα των πάγιων αιτημάτων της Αριστεράς. Με υπερενίσχυση των δυνατοτήτων άσκησης εναλλακτική θητείας. Και, βέβαια, ας μη γίνεται πλέον λόγος για εξοπλιστικά προγράμματα αναντίστοιχα προς τις πραγματικές ανάγκες του λαού μας. Ας προωθηθούν με ανοιχτό μυαλό (πολύ πιο ανοιχτό...) τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Με παραμερισμό εθνικιστικών συμπλεγματικών ανακλαστικών, κατά κανόνα ζημιογόνων. Κι ας υποχρεωθούν να πειθαρχήσουν σ’ αυτή τη λογική όλα τα κυβερνητικά στελέχη. Δίχως προσωπικές πολιτικές, τέτοιες που συχνά αλλοιώνουν τη γενική εικόνα. Ας ενισχυθούν οι διαδικασίες παροχής ασύλου στους πρόσφυγες, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πολύ μαζικότερη παροχή του ευεργετήματος. Το ίδιο (και περισσότερο) και ως προς την απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας. Έτσι, απλώς ενδεικτικά όλα αυτά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, υπάρχει πεδίο. Και είναι όντως λαμπρό. Οι δε πιθανές συγκρούσεις απ’ αυτού δεν πρόκειται να ζημιώσουν την Αριστερά, κάθε άλλο.
Ως προς το ερώτημα περί τη στάση ή και την αντίδραση των συγκυβερνώντων ΑΝ.ΕΛΛ. σε πολλά σημεία της ως άνω θεματολογίας, ε, ήρθε η ώρα ο Αλέξης Τσίπρας να το ρισκάρει. Αρκετά ανέχτηκε. Και δεν δικαιολογείται επαρκώς ως προς αυτό. Στο κάτω - κάτω, σε περίπτωση ρήξης, ο Πάνος Καμμένος έχει πολύ περισσότερα να χάσει. Μπορεί και όλα.
Και, βεβαίως, το μείζον και το πρώτιστο έχει να κάνει με το φιλότιμο του κόσμου της Αριστεράς. Του κόσμου που σήμερα τελεί εν αναμονή. Εν αναμονή θετικής και, προπάντων, πειστικής απάντησης ως προς την ορθότητα της επιλογής του. Και, επιτέλους, τη δικαιούται...
