Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Ξεφλουδισμένα σύμβολα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Ξεφλουδισμένα σύμβολα

Maurits Cornelis Escher,Bond of union,1956

Όπως με τα ποδοπατημένα νεράντζια στους δρόμους. Αδύνατον να επανέλθουν στην προτέρα κατάσταση. Κι αν ο βασιλιάς είναι γυμνός ή ο προεδρικός θεσμός δεν καλύπτει την πολιτική ρηχότητα, θα πρέπει να αναζητηθεί αλλού η διέξοδος. Σε πιο ζωντανούς θεσμούς αντιπροσώπευσης, σε πιο ζουμερές διεργασίες. Σε πιο ευαίσθητους δείκτες κοινωνικής συνοχής και ελευθερίας. Μακράν της Λεπέν και πέραν του Μακρόν. Πιο βαθιά στη δημοκρατία.

Κάθε άνθρωπος έχει αδυναμίες και ελαττώματα, κάθε θεσμός συμβολίζει ισχύ και ακεραιότητα. Δένουν μεταξύ τους όσο γερά συνδέονται με το περιβάλλον τους. Όσο καλλιεργούν τη νοημοσύνη του σεβασμού και την ευελιξία των συνεργασιών. Στο περιβάλλον τους.

Οι άνθρωποι, όπως και οι θεσμοί, εξελίσσονται, αλληλεπιδρούν και μετασχηματίζονται μαζί με το περιβάλλον τους. Κοινωνικό και πνευματικό. Τοπικό και διεθνές. Όπως στην εκπαίδευση, όπου αλληλεπιδρούν τα περιεχόμενα και οι τρόποι διδασκαλίας. Δεν γίνεται να προσεγγίζεις διεπιστημονικά περιεχόμενα και να μην καλλιεργείς τη συνεργασία. Δεν γίνεται να ανοίγεσαι στο διαδίκτυο και ταυτόχρονα να θέλεις να ελέγχεις την Ιστορία. Να διατηρείς τη θρησκευτική κατήχηση και τα σύμβολα μέσα στα σχολεία και να επιδιώκεις την κριτική διαχείριση της ποικιλίας στη γνώση και την ανθρωπιστική παιδεία. Ξεφλουδίζεις χωρίς να το καταλαβαίνεις.

Οι κοινωνίες, όπως και οι πόλεις, πρέπει να μπορούν να θυμούνται και να μπορούν να ξεχνούν. Να μορφοποιούν σύμβολα, να επινοούν σήματα με τα οποία να σχεδιάζουν και να εξελίσσονται. Οι άνθρωποι, οι συλλογικότητες και οι θεσμοί. Σ' αυτή τη διπλή ικανότητα χτίστηκε η μεταπολεμική, δημοκρατική ιδέα της Ευρώπης. Ξανάχτισε γέφυρες εκεί που είχαν γκρεμιστεί. Μίλησε για τα τραύματα, αφουγκράστηκε τις πληγές. Συμβόλισε τη μετάβαση σε νέες συνδέσεις με συμπεριληπτικές ταυτότητες. Ενέπνευσε, πριν αρχίσει τα αποπνέει. Brexit.

Καιρό τώρα, οι γέφυρες γκρεμίζονται από κοντόφθαλμες πρακτικές. Δεν φτάνει το μυαλό τους ούτε η καρδιά τους στην απέναντι όχθη. Θυμούνται επιλεκτικά, ξεχνούν επιλεκτικά. Ξεφλουδίζουν τους θεσμούς, ποδοπατούν τα σύμβολα. Με απορριπτικές ταυτότητες, σκάβουν κενά στον κοινωνικό και πολιτικό συλλογισμό. Διλήμματα γεμάτα νοηματικές τρύπες. Από τις τρύπες αναδύονται ψεύτικες ειδήσεις. Intox.

Αποκολλούν το πρόσωπο από τον θεσμό. Με το μικρό του όνομα, όχι συμβολικά, αλλά υποτιμητικά. Ύστερα μετατοπίζουν τα ανθρώπινα ελαττώματα στον θεσμό. Εμφανίζουν τον κυνισμό ως θεσμική ιδιότητα. Συνομιλούν οι θεσμοί, ενώ οι άνθρωποι κρύβονται σε θεσμούς που έχουν οι ίδιοι τρυπήσει. Αφήνουν τα σύμβολα έωλα στην αδηφαγία των συμφερόντων και στη ματαιοδοξία των ορμών τους. Μπερδεύονται στα σκισμένα ρούχα και πέφτουν μόνοι τους. Σαν τους ουρανοξύστες πάνω στις παραλίες.

Όπως εκείνος που προεδρεύει στην πιο δύσκολη ευρωπαϊκή ομάδα, των υπουργών Οικονομικών. Μπέρδεψε το φαλλικό σύμβολο με το φθαρτό δικό του. Το πήγε στα μεσογειακά μπουρδέλα, το βούτηξε στο αλκοόλ. Ποιος; Ο θεσμός. Σαν τους συμβολικούς δείκτες στα μοντέλα της ευαίσθητης οικονομίας. Μπερδεύουν την περιγραφή με τις πραγματικότητες. Ρυθμίζουν τους δείκτες με τη φιλοδοξία να ισορροπήσουν κοινωνικές ανισότητες και περιφερειακές αποκλίσεις. Αφηγούνται τις περιγραφές τους για να πλησιάσουν την πολυπλοκότητα, ενώ απομακρύνονται. Κολλούν το δαγκωμένο φρούτο στη φλούδα του. Σαπίζουν μαζί με τις εκφράσεις τους.

Κι ο άλλος που εξελέγη κατά πλειοψηφία πρόεδρος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με μοναδική αρνητική ψήφο, εκείνην της χώρας του. Μοναδική, αλλά της χώρας του. Η πλειοψηφία ποδοπατάει τον σεβασμό της ιδιαιτερότητας. Λες και δεν υπήρχε άλλο πρόσωπο στο δέντρο που βγάζει ευρωπαϊκά στελέχη. Ένα πρόσωπο που να το σέβονται και οι δικοί του. Άλλο ένα γυμνό πρόσωπο κολλήθηκε στην ευρωπαϊκή φλούδα. Δεν μπορεί να πετάξει ελεύθερα, ούτε να κελαηδήσει. Twitter.

Αποκολλημένα πρόσωπα μετακινούνται από θεσμό σε θεσμό. Έπαψε από θέση υπουργού, θα περάσει στην Ευρωβουλή. Και αντίστροφα. Από την Κομισιόν στην Τράπεζα. Από θέση δημάρχου στο κοινοβούλιο. Από θέση αιρετή σε δοτή. Και αντίστροφα. Φλούδες σε αναζήτηση περιεχομένου...

Ξεφλουδισμένη η Ευρώπη, αναζητά τα μυρωδάτα οπωροφόρα της. Την ευωδιά της άνοιξης και της ενότητάς της. Να μπορεί να διακρίνει και να μπορεί να συνδέει. Στα θεσμικά αδιέξοδα να χτίζει καλύτερους θεσμούς. Αναζητάει το συνεχές της δημοκρατίας, αναδρομικά και αναστοχαστικά, από το τότε, στη χώρα μας.

Φραγκίσκος Καλαβάσης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL