Το βράδυ της Τετάρτης γκρεμίστηκε ένας μύθος. Αυτός του “comme il faut”, του καθωσπρεπισμού της γαλλικής αστικής τάξης. Δυο εκπρόσωποί της συγκρούστηκαν στην τηλεμαχία για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών -εάν ο Εμανουέλ Μακρόν είναι απόφοιτος του πανεπιστημίου των ελίτ, η Μαρίν Λεπέν μεγάλωσε στα σαλόνια- με τρόπο που θύμιζε καυγά μεταξύ αθυρόστομων γειτόνων στο πεζοδρόμιο σε παλιές ταινίες. Ή σύγκρουση... γιγάντων στα ελληνικά τηλεπαράθυρα.
“Λακέ των τραπεζών” ανέβαζε η Λεπέν τον Μακρόν, “παράσιτο” κατέβαζε ο Μακρόν τη Λεπέν, κι αυτό το πινγκ - πονγκ των ευγενών χαρακτηρισμών κράτησε πάνω από δύο ώρες. Η αλήθεια είναι ότι η Λεπέν έστησε τον καυγά και ο Μακρόν αναγκάστηκε -άλλοι εκτιμούν ότι επέλεξε- να ανταποκριθεί σε ανάλογο επίπεδο. Αλλά η συνολική εικόνα ήταν αυτή δυο πυγμάχων που προσπαθούσαν να βγάλουν ο ένας τον άλλον νοκ άουτ με όπλο το πόσο κακός είναι ο αντίπαλος. Κανείς δεν προσπάθησε πραγματικά να πείσει ότι αυτός είναι ο... καλός, κι αυτή η εικόνα ήταν πρωτόγνωρη για τη Γαλλία.
Αλλά δεν είναι πρωτόγνωρη για όλο και περισσότερες χώρες της Ευρώπης, της χώρας μας συμπεριλαμβανομένης, όπου, για παράδειγμα, το μείζον... επιχείρημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης -ως “διαπρύσιο πολέμιο του λαϊκισμού”- είναι ότι ο πρωθυπουργός είναι “ψεύτης”.
Η υποχώρηση του πολιτικού επιχειρήματος, η υποχώρηση του περιεχομένου είναι ραγδαία. Η πολιτική αντιπαράθεση γίνεται όλο και πιο συχνά με κραυγές. Ακόμη και οι συζητήσεις στα κάποια ευρωπαϊκά -όχι τριτοκοσμικά- κοινοβούλια αρχίζουν να μοιάζουν με ξεκατινιάσματα στο Facebook, αν και δεν αξίζει αυτόν τον χαρακτηρισμό καμία κυρία με το όνομα Κατίνα.
Και εγκλωβίζονται όλο και περισσότερες κοινωνίες στον ίδιο φαύλο κύκλο: Κάποιοι πολιτικοί ξοδεύουν ατελείωτη ενέργεια για την ατάκα -και λιγότερη για να παραγάγουν πολιτική-, οι πολίτες προς στιγμήν γοητεύονται από τους ατακαδόρους, αυτό σπρώχνει κι άλλους πολιτικούς, οι οποίοι έκαναν τον κόπο να διατυπώνουν επιχειρήματα, να ακολουθήσουν, οι πολίτες συνειδητοποιούν κάποια στιγμή το κενό περιεχομένου πίσω από την ατάκα, η πολιτική απαξιώνεται. Μόνο εάν θυμηθεί τη δύναμη του επιχειρήματος επιστρέψει στη σύγκρουση των ιδεών και όχι της ατάκας, αυτός ο φαύλος κύκλος θα σπάσει.
