Τελικά η συμφωνία έκλεισε. Με καθυστέρηση, πρωτίστως λόγω των αγεφύρωτων διαφορών μεταξύ των δανειστών για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Θα ήταν πιο εύκολα τα πράγματα για τη χώρα, εάν είχε κλείσει, ακριβώς η ίδια συμφωνία, έξι μήνες νωρίτερα; Βεβαίως, αλλά προφανώς αυτό δεν ήταν εφικτό όσο δεν... είχαν βία να συμφωνήσουν το Βερολίνο με το ΔΝΤ.
Είναι μια καλή συμφωνία; Αυτό θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Εάν οδηγήσει τη χώρα οριστικά έξω από τα Μνημόνια, χωρίς να πνίξει την ανάπτυξη, η απάντηση θα είναι “ναι”. Εάν αποδειχθεί ότι δεν βγαίνει, η απάντηση θα είναι “όχι”.
Ναι, τα μέτρα για τη μείωση των συντάξεων και του αφορολογήτου θα επιβαρύνουν το 40% των συνταξιούχων -το 60% των συντάξεων δεν θίγεται- και τους μισθωτούς, αλλά οι επιβαρύνσεις αυτές έρχονται οι μισές από το 2019 και υπόλοιπες από το 2020. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι να έχει αρνητική επίπτωση στις τσέπες των ανθρώπων και στην κατανάλωση η εφαρμογή αυτών των μέτρων, η οικονομία θα μπορούσε να σταθεί στα πόδια της, η προβλεπόμενη ανάπτυξη να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Εάν αυτό πάει καλά -και δουλειά της κυβέρνησης από δω και πέρα είναι να κάνει το παν για να πάει καλά-, οι επιπτώσεις των περικοπών θα είναι περιορισμένες. Και για μια μεγάλη κατηγορία πολιτών θα είναι ουσιαστικά μηδενικές, αφού τα αντίμετρα που πάνε πακέτο με τα μέτρα -επιδότηση ενοικίου, οικογενειακά επιδόματα, βρεφονηπιακοί σταθμοί, συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη-, θα ανακουφίσουν τις νέες οικογένειες και τους γηραιότερους.
Εάν υποθέσουμε, λοιπόν, ότι δεν θα υπάρξουν νέα θρίλερ κι ότι η δέσμευση για αναδιάρθρωση του χρέους στο τέλος αυτού του προγράμματος θα είναι ικανοποιητική τόσο για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα -που θα εντάξει στην ποσοτική χαλάρωση και τα ελληνικά ομόλογα- όσο και για τις αγορές και τους δυνάμει επενδυτές, τότε υπάρχει ικανός χρόνος μέχρι το 2019 για να βγει οριστικά από τη μιζέρια η πραγματική οικονομία. Κι αν η έξοδος από τη μιζέρια δεν θα απεικονίζεται μόνο στις στατιστικές, αλλά και σε μια τόνωση στην αγορά εργασίας, τότε, ναι, αυτή η συμφωνία θα αποδειχθεί καλή.
