Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
Η Γαλλία τόσο κοντά και τόσο μακριά μας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Γαλλία τόσο κοντά και τόσο μακριά μας

Η ψήφος στις βουλευτικές και, ακόμη περισσότερο, τις προεδρικές εκλογές δεν εκφράζει πλήρως τις πολιτικές πεποιθήσεις των ψηφοφόρων. Η απόφαση του πολίτη είναι απόρροια πολλών υπολογισμών «τακτικού», θα λέγαμε, χαρακτήρα. Στις προεδρικές, η εικόνα που έχουμε για τη χώρα και την εκπροσώπησή της διεθνώς παρεμβαίνει στη διαμόρφωση της απόφασης που παίρνουμε. Το τι μαθαίνουμε από τις σφυγμομετρήσεις ως προς τους συσχετισμούς δυνάμεων μεταξύ των υποψηφίων παίζει επίσης έναν ρόλο στην απόφασή μας για το ποιον θα ψηφίσουμε, κυρίως αν θέλουμε να επηρεάσουμε την έκβαση του β’ γύρου. Σοκαρισμένοι μετά τα όσα διέρρευσαν για το ποιόν του («un voyou», «ένας κλεφτάκος», ήταν το σχόλιο ενός πολίτη συντηρητικών πεποιθήσεων στο ρεπορτάζ του δεύτερου καναλιού της γαλλικής τηλεόρασης), πολλοί οπαδοί του Φιγιόν ψήφισαν από τον α΄ γύρο Μακρόν για να μην είναι ο Μελανσόν ένας από τους δύο αντιπάλους του δεύτερου γύρου και γίνει Πρόεδρος της Γαλλίας. Πόσα μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, και δεν εννοώ φυσικά τον Βαλς, που είναι άτομο χωρίς ηθικούς φραγμούς, αλλά μέλη, που νοιάζονται τόσο για το μέλλον του κόμματος όσο και για το μέλλον της χώρας τους, ψήφισαν Μακρόν από τον πρώτο γύρο;

Το μέλλον της Γαλλίας

Το θέμα δεν μπορούμε να το αποφύγουμε. Η Γαλλία, μια υπερδύναμη με ένα καθωσπρέπει πυρηνικό οπλοστάσιο, με τις πρώην αποικίες της που έχει βαφτίσει «υπερπόντιες περιφέρειες» της χώρας και με τις «ζώνες επιρροής της» (τι ευφημισμός κι αυτός, αλήθεια!) στο Μαγκρέμπ και στη μαύρη Αφρική, η Γαλλία που το 1945 ξεκίνησε ως μία από τις νικήτριες δυνάμεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δίπλα σε μια Γερμανία οικονομικά, βιομηχανικά, πολιτικά, ηθικά ισοπεδωμένη και διαιρεμένη σε δύο ζώνες υπό τον έλεγχο ξένων δυνάμεων, βρίσκεται σήμερα, 70 χρόνια αργότερα, σε όλα σχεδόν τα επίπεδα, ως προς τη «μετρήσιμη» ανάπτυξη πίσω από τη Γερμανία. Και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η απόσταση μπορεί να μετριαστεί στο άμεσο μέλλον. Συνέπεια του γεγονότος αυτού είναι να γίνονται σπασμωδικές κινήσεις από γαλλικής πλευράς και το αμοιβαίο μίσος της εποχής των πολέμων να αναζωπυρώνεται. Θα θυμάστε τη φοβερή φράση του Michel Debré, πρώην πρωθυπουργού του στρατηγού Ντε Γκολ, όταν τέθηκε το ζήτημα της επανένωσης των δύο Γερμανιών μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου; «Είμαι εναντίον» είπε. «Αγαπώ τόσο τη Γερμανία, που θέλω να έχω δύο».

Κοιτάξτε τον ρόλο που έπαιξε και παίζει η Γαλλία, εγγυήτρια δύναμη της Συρίας από το 1920 μέχρι το 1946, στην προσπάθεια ανατροπής του Άσσντ και στη συνέχεια του διαμελισμού της χώρας.

Τι είπε για όλα αυτά ο Μελανσόν; «Κάντε ειρήνη και όχι πόλεμο» ήταν το μάξιμουμ που μπόρεσε να πει για τους πολέμους όπου εμπλέκεται η χώρα του. Και είναι πολλοί. Ειρήνη όμως, για παράδειγμα στη Συρία, σε ποια βάση; Καμία διευκρίνιση. Τους πολέμους πώς τους σταματάς; Δηλαδή, τι κάνεις με την πολεμική βιομηχανία στην οποία στηρίζεται εν μέρει η οικονομία της χώρας σου; Για την Ευρώπη τι είπε ο Μελανσόν; Ότι θα επαναδιαπραγματευτεί τις συμφωνίες που δεσμεύουν τη Γαλλία. Κι αν δεν υπάρξει κατάληξη θετική, με βάση τη δική του αντίληψη για το ποια είναι τα συμφέροντα της χώρας, θα αποχωρήσει από την Ευρωζώνη. Με ποιες προοπτικές για τη γαλλική οικονομία; Με ποιες διεθνείς συμμαχίες και ποιες ισορροπίες στην παγκόσμια σκακιέρα αφού θα έχει καταρρεύσει ο ευρωπαϊκός πόλος; Τα ευρωπαϊκά κράτη θα μετατραπούν πάλι σε απλούς δορυφόρους των Ηνωμένων Πολιτειών;

Τι είπε ο ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας για την απεγνωσμένη προσπάθεια που γίνεται σε μια μικρή χώρα της ευρωπαϊκής περιφέρειας να βγει από τη χρεοκοπία και να σταθεί στα πόδια της; «Εγώ δεν είμαι Τσίπρας», είπε, ο οποίος ανέχεται την ταπεινωτική αντιμετώπιση των δανειστών.

Αυτός είναι ο Ζαν Λικ Μελανσόν. Ότι είναι τόσο υπερόπτης του το χαρίζουμε, αλλά τόσο ανίκανος να βλέπει τις διαφορές; Η Ελλάδα δεν είναι μια παραπαίουσα υπερδύναμη όπως η Γαλλία, με όλα τα προβλήματα που απορρέουν από τη φθίνουσα ισχύ της, αλλά μια μικρή, χρεοκοπημένη χώρα της ευρωπαϊκής περιφέρειας, με πολιτικές ελίτ διεφθαρμένες, που την έχουν καταληστεύσει και διαιωνίζονται χάρη στο μαγαζί του πελατειακού κράτους που διατηρούν.

Αυτή η απρόσεκτη φράση «Εγώ δεν είμαι Τσίπρας» νομίζω πως τα λέει όλα. Ας μην το ξεχνάμε: Ο Μελανσόν είναι εκείνος που, έπειτα από σημαντικές επιτυχίες μάλιστα, εγκατέλειψε τις οργανώσεις της γαλλικής Αριστεράς που είχε στηρίξει: Το Front de Gauche και τυπικά (2016), το Parti de Gauche ουσιαστικά. Είναι αυτός που και τώρα, στην προεκλογική εκστρατεία, έβαζε τρικλοποδιές στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας που τον στήριζε.

Στις 29 Μαρτίου οργανώθηκε στο Εργατικό Κέντρο του Παρισιού (Bourse du Travail), με πρωτοβουλία του περιοδικού του Ρεζίς Ντεμπρέ “Médium”, μια ολοήμερη συζήτηση ανάμεσα σε εκπροσώπους των συνδικάτων Force Ouvrière και CGT και ανθρώπους που δουλεύουν στον χώρο του πολιτισμού με θέμα “Ένας απαραίτητος διάλογος: Πολιτισμός και εργασία”. Στη γενική συζήτηση στο τέλος της ημέρας, όπου συμμετείχαν και οι γενικοί γραμματείς των δυο συνδικάτων ειπώθηκε μια κουβέντα που θα έπρεπε να κρατήσουμε: «Η πάλη των τάξεων σήμερα περνάει μέσα από τον αγώνα για τη διάσωση και ανάπτυξη των συλλογικοτήτων». Ο κατακερματισμός τόσο των συνδικάτων όσο και των πολιτικών κομμάτων της γαλλικής Αριστεράς και η προώθηση ενός ξέφρενου ατομισμού είναι σίγουρα ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαιώνισης της παρούσας κατάστασης. Μπορεί να μην ειπώθηκε εκεί, αλλά σκεφτόμουνα πως ετούτο ακριβώς το στοιχείο είναι που λείπει από τον τρόπο δουλειάς του Μελανσόν και της ομάδας γύρω του. Οι αναφορές στη Γαλλική Επανάσταση και την Κομμούνα έδωσαν μια εθνοπατριωτική πολιτική βάση στο πρόγραμμά του. Συναισθηματικά είναι μεγάλη υπόθεση να βιώνεις με αυτό τον άμεσο τρόπο την ιστορική συνέχεια των αγώνων του γαλλικού λαού. Να κάποιος που συνεχίζει, όχι μιμούμενος, αλλά μιλώντας αυθόρμητα, τη ρητορική του Ζαν Ζορές εκατό χρόνια αργότερα! Αυτά όμως όλα, όχι μόνο «τα λόγια», αλλά και οι σοφές κουβέντες χρειάζονται ένα στήριγμα για να αποδώσουν: Την οργανωτική δουλειά, τις πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό του συλλογικού υποκειμένου.

Τι ψηφίσαμε στη Γαλλία, λοιπόν; Τι θα έπρεπε, νοερά, να ψηφίσουμε; Μα... Μελανσόν φυσικά. Γιατί στη συγκεκριμένη συγκυρία ο Μελανσόν και όχι ο Αμόν, που δεν «τραβούσε» όπως γρήγορα φάνηκε, θα μπορούσε να συσπειρώσει, έστω και προσωρινά, ακριβώς λόγω του πολυσυλλεκτικού χαρακτήρα της υποψηφιότητας, για να μην πω της προσωπικότητάς του, τις δυνάμεις που θα έθεταν επί τάπητος κάποια ζητήματα διακυβέρνησης και οικονομικής πολιτικής αλλά και ερωτήματα σχετικά με τη θέση της Γαλλίας στην Ευρώπη. Και, φυσικά, κι αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση, θα επικρατούσε αδιαμφισβήτητα της Λεπέν. Επομένως, Μελανσόν θα ψηφίζαμε παρόλες τις επιφυλάξεις που προαναφέρθηκαν και πολλές άλλες ακόμη που θα μπορούσαν να αναφερθούν. Αυτόν θα στηρίζαμε. Χωρίς όμως αυταπάτες. Με την ελπίδα να γίνουν κάποια βήματα ώστε η γαλλική ριζοσπαστική Αριστερά να βγει από το περιθώριο.

Και τώρα, με εξασφαλισμένη, σε μεγάλο βαθμό, τη στήριξη του Μακρόν από τους ψηφοφόρους του Φιγιόν και του Αμόν, δηλαδή με εξασφαλισμένη την ήττα της Μαρίν Λεπέν στον δεύτερο γύρο, είπαμε, προϋπόθεση sine qua non για όλες τις κινήσεις μας, είμαι της γνώμης ότι η Αριστερά δεν θα έπρεπε να στηρίξει με το ψηφοδέλτιό της κάποιον που ενσαρκώνει τις αξίες που εκείνη μάχεται. Στις εκλογές αυτού του τύπου δεν έχουμε μόνο το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να σταθμίζουμε, σε κάθε φάση, το τι κάνουμε και ποιες επιπτώσεις θα έχει και μακροπρόθεσμα αυτό που κάνουμε τώρα. Δεν ταυτιζόμαστε με την ψήφο μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πιστεύουμε στην πράξη που κάνουμε. Ασκούμε πολιτική ψηφίζοντας. Στο πεδίο της πολιτικής δεν είναι τόσο τα πρόσωπα (παρόλο που κι αυτά έχουν το μερτικό τους σε ήττες και νίκες, το βλέπουμε καθαρά στην περίπτωση του Μελανσόν), όσο οι συλλογικότητες που μετράνε, σε εθνικό, σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο.

Ν. Χατζηνικοάλουομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL