Και να ’μαστε ξανά στην εθνική γιορτή μας. Και τι καινούργιο θα μπορούσε ν’ ακουστεί; Τα ίδια κάθε χρόνο. Ελευθερία ή θάνατος και Σούλι και Γραβιά και Κολοκοτρωναίοι και Καραϊσκάκηδες και Φιλική Εταιρεία και ίσως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Το λάβαρό του αμφισβητείται σαν γνήσιο πιστοποιητικό της γέννησης της επανάστασης. Ίσως να είναι μόνο η ημερομηνία, που το βρέφος δηλώθηκε στο ληξιαρχείο της Ιστορίας. Ίσως, λοιπόν, λάθος ημέρα γιορτάζουμε.
Η 25η Μαρτίου διαλέχτηκε αργότερα από τους κρατούντες. Πώς θα τραγουδούσαμε «Χαρείτε αδέλφια την τρανή διπλή γιορτή, που είναι η γιορτή της πίστης και της λευτεριάς»; Πώς θα μπλεκόταν ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου με τον ευαγγελισμό του Γένους; Και γιατί όχι, δηλαδή; Η Ελλάδα κοιλοπονούσε αυτή την ώρα από τη στιγμή που σκλαβώθηκε. Το αξιοθαύμαστο δεν είναι το 1821, αλλά η αδιάκοπη αλυσίδα των αποτυχημένων εξεγέρσεων, που κορυφώθηκε το ’21. Και μην αφήνουμε κανέναν να μας πει ότι η λευτεριά μάς χαρίστηκε από τους ξένους χάρη στη ναυμαχία του Ναυαρίνου, ότι έτσι που τρωγόμασταν μεταξύ μας, οι Τούρκοι θα ’πνιγαν κι αυτή την επανάσταση στο αίμα.
Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Ό,τι κι αν γινόταν, η Ελλάδα θα ξαναγεννιόταν. Τι είμαστε; Μια μπουκιά λαός, πεισματικά ριζωμένοι σε ξερά βράχια. Το μόνο που καλλιεργήσαμε ήταν το πνεύμα. Αυτό και παραδώσαμε σε όλη τη γη. Συνάξαμε κόμπους σοφίας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς και στήσαμε ένα θαύμα ανεπανάληπτο, που απλώθηκε σε όλη την οικουμένη. Μην αφήνουμε λοιπόν ποτέ τους ξένους να ξεχνούν πόσα οφείλουν σε αυτή τη χώρα.
400 χρόνια σκλαβιά. 400 χρόνια κάτω από τον οθωμανικό ζυγό, τα πιο γόνιμα στην Ιστορία της Ευρώπης. 400 χρόνια επανάστασης. Από την πρώτη κιόλας στιγμή. Και βέβαια μας χρησιμοποίησαν οι ξένοι. Όλοι τους. Όπως το συνηθίζουν άλλωστε μέχρι τις μέρες μας. Μοίρα των μικρών να γίνονται πιόνια στη σκακιέρα των ισχυρών. Το σπαθί του Λάμπρου Κατσώνη σύμβολο. Μέσα στο Αιγαίο. Από έναν μονάχα Έλληνα που διαφέντευε την ελληνική θάλασσα και δεν άφηνε τούρκικο πλοίο να ξεμυτίσει από τα Δαρδανέλια για κάμποσα χρόνια. Να το θυμόμαστε πάντα το σπαθί του Κατσώνη, που στοιχειώνει το Αιγαίο. Ειδικά σήμερα.
Μοίρα λοιπόν αυτού του τόπου να τη διαγουμίζουν οι λογής λογής “προστάτες”... Ποιοι είμαστε και πού πηγαίνουμε, εμείς οι περήφανοι Ρωμιοί που στεκόμαστε με το ’να πόδι στην Ευρώπη και με τ’ άλλο στα Βαλκάνια; «Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει». Το θυμόμαστε;
«Ελευθερία ή θάνατος». Πόσο μετρούν αυτές οι λέξεις σήμερα; Γιατί θα πεθαίναμε; Πεθαίνουμε γιατί μας αρέσει να τρέχουμε με το αυτοκίνητο, γιατί παρατρώμε και παθαίνουμε καρδιοπάθειες, γιατί δεν προσέχουμε και κολλάμε ίσως AIDS.
Θα πεθαίναμε για να υπερασπιστούμε τούτη την όμορφη γλώσσα; Τούτη την ευαίσθητη ιδέα; Πού είναι το όριο ελευθερίας και ασυδοσίας; Πότε θα νιώσουμε ξανά την ανάγκη να θυσιαστούμε για το μέλλον αυτού του τόπου, για τ’ αγέννητα παιδιά μας;
Ζούμε την εποχή του εγωκεντρισμού. Όλοι νιώσαμε προδομένοι από την Ιστορία όταν η κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας συμπαρέσυρε τις ελπίδες για έναν δικαιότερο κόσμο. Όλοι πάψαμε να έχουμε οράματα, να επενδύουμε σε πολιτικούς στόχους. Σλόγκαν της εποχής «Όλοι ίδιοι είναι, όλοι τα ίδια κάνουν, ας κοιτάξει ο καθένας το συμφέρον του».
Είμαστε στον Μεσαίωνα ξανά; Η Ιστορία, το μάθαμε πια, δεν τραβάει ευθεία την ανηφόρα. Ανελίσσεται ευτυχώς, αλλά με κύκλους που μας αποθαρρύνουν. Όμως γιατί; Τούτο το χώμα έγινε γόνιμο από το αίμα που το πότισε. Καμιά θυσία δεν πάει χαμένη. Ο κόσμος μας δεν είναι παρά ένας θαυμαστός κύκλος δημιουργίας και καταστροφής και είναι πάντα τα όνειρα που καρτερούν τη στιγμή που θα εκδικηθούν τη σκληρή πραγματικότητα. Και τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο για το σκοτάδι από την επανάσταση των ονείρων.
