Στην ΕΡΤ1 προβλήθηκε στις 23.2.2017 το ντοκιμαντέρ - σοκ “The child soldier’s new job”1 για την κατά τον 21ο αιώνα γενίκευση της χρήσης μισθοφορικών στρατευμάτων από τις ΗΠΑ -κυρίως σε Ιράκ και Αφγανιστάν- και την «αξιοποίηση» των πρώην στρατιωτών - παιδιών από τους εμφυλίους της Αφρικής στις νέες ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες.
Η χρήση μισθοφόρων είναι πολύ παλιά και με ιστορική συνέχεια. Μην ξεχνάμε ότι το σημαντικότατο ιστορικό σύγγραμμα του Ξενοφώντος «Κύρου ανάβασις» περιγράφει την -μετά τον θάνατο του Κύρου- περιπετειώδη επιστροφή των Μυρίων. Και ενώ ο Ξενοφών παρουσιάζει τα βάσανα των μισθοφόρων, η Ιστορία έχει αποδείξει επανειλημμένα τις συνέπειες που προκύπτουν στους μισθωτές τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το 241 π.Χ., όταν οι Καρχηδόνιοι δεν μπόρεσαν να πληρώσουν τους μισθοφόρους τους με αποτέλεσμα τον τριετή αιματηρότατο πόλεμο, που έληξε με νίκη του Αμίλκα.
Οι μισθοφόροι πάντα εύκολα αλλάζουν στρατόπεδο στρεφόμενοι στον πλειοδότη. Δυστυχώς ούτε η χρήση κακοποιών στοιχείων στη συγκρότηση των ιδιωτικών στρατών είναι πρωτοφανής. Η «Λεγεώνα των ξένων» έτσι δημιουργήθηκε και έτσι βάναυσα έδρασε.
Το γαϊτανάκι της βίας εύκολα συνεχίζεται όταν η “πολιτισμένη” ανθρωπότητα δίνει σαν μόνη επαγγελματική διέξοδο ξανά όπλα σε παιδιά... Τα βίντεο με τις ακρότητες των μισθοφόρων (χειρότερες και από τις φρικιαστικές του κανονικού στρατού) στο Ιράκ φαίνονται σαν μια από τις βασικές αιτίες για την ταχεία ανάπτυξη του ISIS.
Το παράδοξο για τον 21ο αιώνα είναι ότι από το 1977 βάσει της Συνθήκης της Γενεύης στον ΟΗΕ ο μισθοφόρος θεωρείται παράνομος στρατιώτης, που δεν έχει δικαίωμα να θεωρείται αγωνιστής ή αιχμάλωτος πολέμου. Και όμως, τα πλούσια κυρίαρχα κράτη όλο και περισσότερο χρησιμοποιούν τις Ιδιωτικές Στρατιωτικές Εταιρείες (Academi, Defion International, G4S) με κυρίαρχη την κολοσσιαία Aegis (από το Αιγίς = η περίτεχνη ασπίδα του Δία, που κατασκεύασε ο Ήφαιστος από το δέρμα της Αμάλθειας και την οποία δανείζει και στην Αθηνά), που ίδρυσε ο Βρετανός συνταγματάρχης Τιμ Σπάισερ.
Αν και η Ιστορία βρίθει από δεινά που προκάλεσαν οι μισθοφορικοί στρατοί στους ίδιους τους εργοδότες τους, οι πολιτικοί σήμερα εξακολουθούν να τους χρησιμοποιούν, όχι μόνο σε καλυμμένες -συχνά παράνομες- στρατιωτικές επεμβάσεις σε τρίτες χώρες, αλλά και στο πλαίσιο της «ειρηνευτικής» στρατιωτικής βοήθειας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ! Όταν το πολιτικό κόστος από μια στρατιωτική επέμβαση γίνεται δυσβάσταχτο, ανοίγουν τα πορτοφόλια και προσλαμβάνουν μισθοφόρους με τεράστιο οικονομικό κόστος, αν και οι τελευταίοι -ειδικά από τις χώρες της Αφρικής- τελικά γεύονται μόνο τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των μεσαζόντων.
Σε μιαν εποχή που η ιδεολογική στράτευση προκαλεί την τύφλωση των φανατικών που αγάλλονται προκαλώντας ολοκαυτώματα, σε μιαν εποχή που ο πόλεμος μηχανοποιείται και τα ρομπότ δίνουν το πρόσταγμα επιτηρώντας την κάθε μάχη, η έξαρση των μισθοφόρων, και μάλιστα στην ίδια ιστορική σκηνή που απαθανάτισε ο Ξενοφών, μοιάζει παλιμπαιδική εμμονή.
Δυστυχώς, παρά την τεράστια τεχνολογική άνθηση, την ανάπτυξη της επικοινωνίας και το γεφύρωμα των πολιτισμών μέσα από το Διαδίκτυο, ο πόλεμος -και κατά τον 21ο αιώνα- θριαμβεύει σε όλη την υφήλιο. Μετά δε από τις πρόσφατες εξαγγελίες του προέδρου Τραμπ βρισκόμαστε μιαν ανάσα πριν από το ξεκίνημα νέας κούρσας πυρηνικών εξοπλισμών. Ο ΟΗΕ αποδεικνύεται ανίσχυρος να επιβάλει τις αποφάσεις της πλειοψηφίας στους πανίσχυρους νταήδες που επικρατούν χρησιμοποιώντας κάθε μέσον - θεμιτό και, κυρίως, αθέμιτο.
Οι ειρηνιστές σήμερα μοιάζουν με κείνους που περιγράφει ο Καβάφης να φυλάττουν Θερμοπύλες. Αναγκαστικά υπερασπίζονται την ειρήνη, αν και
«προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε»2
1 Το ντοκιμαντέρ «The Child Soldier’s New Job» (το νέο επάγγελμα του παιδιού - στρατιώτη), παραγωγής Δανίας 2016, αποκαλύπτει πώς δουλεύει η ιδιωτική πολεμική βιομηχανία. Κυβερνήσεις αναθέτουν σε ιδιώτες να βρουν πολεμιστές από τα πιο φτωχά μέρη του κόσμου, όπως η Ουγκάντα και η Σιέρα Λεόνε. Αποτέλεσμα η στρατολόγηση παιδιών - στρατιωτών. Στο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τα ίδια τα παιδιά να διηγούνται την ιστορία τους.
2 Κ.Π. Καβάφης, “Θερμοπύλες”, Ποιήματα 1897-1933, εκδ. Ίκαρος 1984.
