Φέτος κλείνουν είκοσι χρόνια από τη δημοσίευση του πρώτου υπομνήματος των “Ευρωπαίων Οικονομολόγων για την Εναλλακτική Οικονομική Πολιτική”, με τίτλο «Πλήρης απασχόληση, κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη για την Ευρώπη: Εναλλακτική προς την ανταγωνιστική λιτότητα στρατηγική».1 Με το υπόμνημα αυτό, οι Ευρωπαίοι Οικονομολόγοι (Ε.Ο.) απέρριψαν την ασκούμενη πολιτική, την οποία χαρακτήρισαν “θεωρητικά αβάσιμη και ψευδή και πρακτικά επικίνδυνη και πολωτική για την πλειονότητα της κοινωνίας”. Στη θέση της πρότειναν τη μετάβαση σε μια διαφορετικού τύπου ανάπτυξη στο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό πεδίο, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τη σημασία της κοινωνικής και πολιτικής κινητοποίησης για την επίτευξη του στόχου αυτού.
Το αντικείμενο της κριτικής των Ε.Ο. ήταν και παραμένει ο τρόπος που έχουν επιλέξει οι ευρωπαϊκές ελίτ για την ενοποίηση της Ευρώπης. Ήδη, από το 1997 προειδοποίησαν ότι ο τρόπος αυτός είναι όχι μόνο κοινωνικά άδικος, αλλά και οικονομικά ατελέσφορος. Δυστυχώς, η κρίση και οι συνεπακόλουθες επιπτώσεις τους δικαίωσαν.
Στη διάρκεια των ετών που μεσολάβησαν από το 1997, το ετήσιο υπόμνημα των Ε.Ο. κάνει τακτικά την παρουσία του. Μεταφράζεται σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, μία από τις οποίες είναι και η ελληνική. Το υπόμνημα είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειας που καταβάλλεται μέσα από τη σύγκληση ετήσιου συνεδρίου. Μάλιστα, το φετινό συνέδριο θα φιλοξενηθεί από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα.
Το Υπόμνημα 2017 φέρει τον εύγλωττο τίτλο «Ευρωπαϊκή Ένωση: Η απειλή της διάλυσης». Στο κείμενο, περίληψη του οποίου ακολουθεί στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στις εξελίξεις του προηγούμενου έτους, στην αποτυχία των κυρίαρχων κρατών - μελών να υπερβούν την κρίση, να διαχειριστούν το θέμα των προσφύγων, να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των ανερχόμενων ακροδεξιών και εθνικιστικών κομμάτων. Ταυτόχρονα κατατίθενται προτάσεις ενάντια στη λιτότητα και στις διευρυνόμενες ανισότητες στην Ε.Ε., στο “εύκολο χρήμα”, στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες TTIP και CETA, στην άνοδο της Ακροδεξιάς.
Το Υπόμνημα 2017 στηρίζουν με την υπογραφή τους 270 οικονομολόγοι από ολόκληρη την Ευρώπη (και όχι μόνο την Ε.Ε.).
Τις εργασίες των Ε.Ο., καθώς και τη δημοσίευση του ετήσιου Υπομνήματος, στηρίζει επίσης το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς.
1 http://www.euromemo.eu/euromemorandum/earlier_euromemoranda/euromemorandum_1997/index.html
